25 jaar Handvest van de grondrechten – bescherming van onze vrijheden en waarden

Het Handvest van de grondrechten vormt de kern van de Europese Unie en stelt de grondrechten vast die iedereen in onze Unie geniet. In de aanloop naar haar 25-jarig bestaan heeft de Europese Commissie het jaarverslag 2025 over de toepassing van het Handvest in de EU gepubliceerd, waarin zij terugblikt op alles wat tot nu toe is gedaan om de toepassing ervan sinds 2020 te versterken en te versterken.

Het in 2000 afgekondigde Handvest van de grondrechten handhaaft de fundamentele waarden waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten – kernwaarden in ons leven. Het Handvest brengt onze burgerrechten, politieke, economische en sociale rechten samen en is de essentiële gids van de EU geworden om ervoor te zorgen dat de grondrechten op alle beleidsterreinen en acties van de EU worden geëerbiedigd.

In 2020 bevat de strategie ter versterking van de toepassing van het Handvest in de EU een alomvattende agenda voor maatregelen van de Commissie, de lidstaten, het maatschappelijk middenveld en andere partners om ervoor te zorgen dat de waarden van het Handvest worden geëerbiedigd. Overeenkomstig de strategie dient de Commissie elk jaar een verslag in over de toepassing van het Handvest.

Het verslag van dit jaar biedt een belangrijke gelegenheid om de balans op te maken van de vorderingen bij de uitvoering van de strategie voor het Handvest. Het verslag geeft een overzicht van de maatregelen die tussen 2020 en 2025 zijn genomen om de toepassing van het Handvest op EU-niveau en in de lidstaten te versterken. In het verslag wordt geconcludeerd dat de meeste beleidstoezeggingen van de strategie voor het Handvest zijn nagekomen, wat heeft geleid tot nauwere samenwerking met de lidstaten, meer steun voor het maatschappelijk middenveld en onafhankelijke organen voor de grondrechten, meer bewustzijn en specifieke opleiding voor beoefenaars van juridische beroepen, en een intensiever gebruik van het Handvest in de wetgevingsprocessen. De Commissie is steun blijven verlenen aan inspanningen om een gunstig klimaat te scheppen en in stand te houden voor actoren die de toepassing van de waarden en grondrechten van de EU ondersteunen, onder meer door middel van financiering.

In het verslag wordt ook gewezen op de resterende uitdagingen en wordt aangegeven op welke gebieden verdere inspanningen nodig zijn. Hoewel het bewustzijn van het Handvest de afgelopen jaren is toegenomen, blijft dit onder het publiek nog steeds laag. Aanhoudende capaciteitsopbouw, betere toegang tot informatie en krachtiger toezicht en handhaving zijn ook nodig om ervoor te zorgen dat het Handvest op alle niveaus consequent wordt toegepast. Het verslag bevat maatregelen op EU- en nationaal niveau om de toepassing van het Handvest van 2026 tot 2030 en daarna verder te ondersteunen.  

Achtergrond

Van 10 tot en met 11 december organiseren de Commissie, het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA) en het Deense voorzitterschap van de Raad gezamenlijk een conferentie ter gelegenheid van het jubileum.

De Commissie publiceert vandaag ook een speciale Eurobarometer waarin gegevens worden verzameld over de bekendheid van de respondenten met en hun belangstelling voor het Handvest.

Voor meer informatie

Uw grondrechten in de EU

EU-strategie ter versterking van de toepassing van het Handvest

Jaarverslagen over de toepassing van het Handvest

Een bloeiende ruimte voor het maatschappelijk middenveld om de grondrechten te beschermen