EU neemt nieuwe maatregelen tegen Russisch schaduwvlootecosysteem en Wit-Rusland

De Commissie is ingenomen met het besluit van de EU-lidstaten van vandaag om aanvullende sancties vast te stellen tegen belangrijke onderdelen van dewaardeketen van de Russische schaduwvloot, alsook tegen Belarus.  

Deze nieuwe maatregelen zijn erop gericht de druk op Rusland en Belarus verder op te voeren om het engagement van de EU om een rechtvaardige en duurzame vrede in Oekraïne tot stand te brengen, te versterken en te ondersteunen. 

Aanvullende sancties voor het ecosysteem van de schaduwvloot

De EU heeft de schaduwvloot aangemerkt als een cruciaal knelpunt om de inkomsten van Rusland uit de uitvoer van olie over zee verder te beperken. In de afgelopen 18 maanden heeft de EUmeer dan 550 schepen aangewezen,voornamelijk olietankschepen die niet aan de verzekerings- en veiligheidsnormen voldoen. Voor deze schepen geldt een verbod op de toegang tot havens en op het verlenen van maritieme diensten, waardoor hun normale activiteiten ernstig worden verstoord. Verdere scheepsaanduidingen worden overwogen. 

Vandaag heeft de EU besloten aanvullende sancties op te leggen aan het ecosysteem van de schaduwvloot, het ondoorzichtige web van enablers en exploitanten dat de activiteiten van de schaduwvloot ondersteunt. Dit omvat reders, makelaars en commerciële entiteiten die het scheepsregister voor sommige lidstaten verkeerd beheren. 

Het beperken van de energie-inkomsten van Rusland was en blijft consequent een topprioriteit voor de EU, aangezien het het vermogen van Moskou verzwakt om zijn illegale aanvalsoorlog tegen Oekraïne te voeren.  

Nieuwe maatregelen tegen Belarus om hybride dreigingen aan te pakken  

Daarnaast heeft de EU nieuwe criteria ingevoerd voor het bestraffen van personen of groepen uit Belarus die betrokken zijn bij acties die de democratie, de rechtsstaat en de veiligheid van de EU ondermijnen. Recente incidenten met betrekking tot de smokkel van meteorologische ballonnen in het Litouwse luchtruim, onderdeel van een door de staat gesponsorde hybride campagne, onderstrepen deze noodzaak tot actie. De EU is sterk gekant tegen alle bedreigingen die erop gericht zijn de stabiliteit en veiligheid van haar lidstaten te ondermijnen. 

Het besluit van vandaag is een reactie op de bevindingen van de Europese Raad van 23 oktober 2025. De Raad wees op de toegenomen hybride aanvallen vanuit Rusland en Belarus, waaronder schendingen van het luchtruim van de EU. Daarnaast veroordeelde de hoge vertegenwoordiger Belarus op 29 oktober 2025 met klem voor zijn aanhoudende provocerende acties tegen de EU en haar lidstaten.