Gezamenlijk persbericht: Moderniseringsfonds kondigt 1,8 miljard euro aan nieuwe investeringen in schone energie aan, waarmee het vijfjarig totaal op meer dan 20 miljard euro komt

Vandaag hebben de Europese Commissie en de Europese Investeringsbank de uitbetaling aangekondigd van 1,8 miljard EURuit het moderniseringsfonds ter ondersteuning van  45 investeringen in verband met schone energie in 12 verschillende lidstaten. Dit omvat de allereerste investering in Portugal, dat in 2024 een begunstigde lidstaat werd.

Deze uitbetaling, gefinancierd met inkomsten uit het EU-emissiehandelssysteem (EU-ETS), brengt de totale steun uit het moderniseringsfonds sinds 2021 op 20,7 miljard EUR voor 294 investeringen. Het fonds ondersteunt de modernisering van energiesystemen in de EU, met name projecten met een grote impact die de uitstoot van broeikasgassen in de energie-, industrie- en vervoerssector zullen verminderen en de energie-efficiëntie zullen verbeteren. Deze investeringen helpen landen hun klimaat- en energiedoelstellingen te halen, hun nationale energie- en klimaatplannen uit te voeren, het concurrentievermogen van de industrie te versterken en de afhankelijkheid van de invoer van fossiele brandstoffen te verminderen.

Deze tweede uitbetaling in 2025 komt bovenop de 3,66 miljard EUR die al in juli voor 34 investeringen is uitbetaald, waardoor het totale bedrag dat in 2025 is uitbetaald op 5,46 miljard EUR komt en het totale aantal investeringen in alle begunstigde lidstaten op 79 komt. Alleen al dit jaar werden betalingen gedaan aan Bulgarije (€50 miljoen), Kroatië (€224 miljoen), Tsjechië (€1,78 miljard), Estland (€111 miljoen), Hongarije (€279 miljoen), Griekenland (€163 miljoen), Letland (€40 miljoen), Litouwen (€42 miljoen), Polen (€1.44 miljard), Portugal (€15 miljoen), Roemenië (€1.24 miljard), Slowakije (€26 miljoen) en Slovenië (€47 miljoen).

Alle 79 in 2025 gesteunde projecten zijn gericht op de opwekking van hernieuwbare elektriciteit, het gebruik en de uitrol van hernieuwbare energiebronnen, de modernisering van energienetwerken en verbeteringen van de energie-efficiëntie. Enkele voorbeelden zijn:  

  • verwarming en koeling uit hernieuwbare bronnen aan stadsverwarmingsnetwerken en industrie in Bulgarije;
  • steun voor de productie en het gebruik van warmte uit hernieuwbare energiebronnen en energie-efficiëntie in verwarmings- en koelingssystemen in Kroatië; 
  • investeringen in opslagcapaciteit voor elektriciteit uit hernieuwbare bronnen in Tsjechië; 
  • verbetering van de energie-efficiëntie en het gebruik van hernieuwbare energie in openbare gebouwen in Estland;
  • modernisering en modernisering van het elektriciteitsnet in Griekenland; 
  • vergroting van de capaciteit van het elektriciteitsnet in Letland; 
  • investeringen in grootschalige energieopslagcapaciteit in Litouwen; 
  • verbetering van de energie-efficiëntie in gemeentelijke thermale baden in Hongarije; 
  • ontwikkeling van een duidelijk luchtprogramma ter ondersteuning van verbeteringen van de energie-efficiëntie en vervanging van warmtebronnen in eengezinswoningen in Polen; 
  • verwarming en koeling op basis van hernieuwbare energie waarbij gebruik wordt gemaakt van het bestaande geothermische potentieel, ondersteund door andere bronnen op basis van hernieuwbare energie voor faciliteiten voor natuurlijk mineraalwater en thermische medische faciliteiten in Portugal;
  • verhoging van de energie-efficiëntie van EU-ETS-installaties in Roemenië; 
  • modernisering en ontwikkeling van het transmissie- en distributienetwerk voor elektriciteit om de integratie van hernieuwbare energiebronnen in Slovenië te vergemakkelijken;
  • verhoging van de energie-efficiëntie en vermindering van de uitstoot (BHG) in de industrie en aanverwante gebouwen in Slowakije.

Achtergrond

Het moderniseringsfonds, dat wordt gefinancierd met inkomsten uit de veiling van emissierechten in het kader van het EU-ETS, heeft tot doel 13 EU-landen met een lager inkomen (met een bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking van minder dan 75 % van het gemiddelde van de Unie in de jaren 2016 tot en met 2018) te ondersteunen bij hun transitie naar klimaatneutraliteit. De begunstigde lidstaten zijn Bulgarije, Kroatië, Tsjechië, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Polen, Roemenië en Slowakije, alsook Griekenland, Portugal en Slovenië, die vanaf januari 2024 in aanmerking kwamen voor steun uit hoofde van de herziene EU-ETS-richtlijn. 

Het moderniseringsfonds ondersteunt investeringen in de opwekking en het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen, energie-efficiëntie, energieopslag, modernisering van energienetwerken, met inbegrip van stadsverwarming, netten en een rechtvaardige transitie in koolstofafhankelijke regio's. Het fonds vormt een aanvulling op andere EU-instrumenten zoals het cohesiebeleid, de herstel- en veerkrachtfaciliteit  en het Fonds voor een rechtvaardige transitie. Het mobiliseert aanzienlijke middelen, die in aanmerking komende landen kunnen helpen investeringen te ondersteunen in overeenstemming met het REPowerEU-plan en het “Fit for 55”-pakket.  Het opereert onder de verantwoordelijkheid van de  begunstigde landen in nauwe samenwerking met de Europese Commissie en de Europese Investeringsbank.   

De volgende termijnen voor de begunstigde lidstaten om investeringsvoorstellen voor steun uit het moderniseringsfonds in te dienen, zijn 15 januari 2026 voor niet-prioritaire voorstellen en 12 februari 2026 voor prioritaire voorstellen. Prioritaire investeringen, die goed zijn voor meer dan 90 % van de portefeuille, zijn gericht op het moderniseren van energiesystemen, het verminderen van broeikasgasemissies in energie, industrie en vervoer en het verbeteren van de energie-efficiëntie die is opgenomen in de EU-ETS-richtlijn. Alle andere investeringen die in aanmerking komen voor het moderniseringsfonds worden beschouwd als niet-prioritaire investeringen, onder voorbehoud van aanvullend onderzoek. 

Voor meer informatie

Vastgestelde uitbetalingsbesluiten 

Bevestigingen van prioritaire investeringen 

Aanbevelingen van het investeringscomité van het moderniseringsfonds 

Lijst van bevestigde en aanbevolen investeringsvoorstellen 

Website van het moderniseringsfonds 

Uitvoering van de Europese Green Deal