Meer documenten
Nieuw pakket maatregelen om de circulaire economie te stimuleren en de recycling van kunststoffen in Europa te versterken
De Europese Commissie heeft een eerste reeks proefprojecten onthuld om de overgang van Europa naar een circulaire economie te versnellen, met bijzondere aandacht voor de kunststofsector. Door de recycling van kunststoffen te optimaliseren, zullen deze maatregelen het potentieel van de eengemaakte markt verder ontsluiten en de economische veiligheid, de strategische autonomie, het concurrentievermogen en de ecologische duurzaamheid van de EU vergroten. Dit is in overeenstemming met de analyse van het Draghi-verslag, waarin circulariteit en hulpbronnenefficiëntie worden genoemd als belangrijke hefbomen voor het versterken van het industriële concurrentievermogen van Europa.
Om de overgang naar circulariteit te versnellen, hanteert de Commissie een aanpak in twee stappen. In de eerste stap omvat dit pakket proefmaatregelen, aangezien de druk op bepaalde sectoren acuut is, een reeks concrete kortetermijnmaatregelen om circulariteit te ondersteunen, met name in de kunststofsector, en tegelijkertijd investeringen en innovatie in bredere zin aan te moedigen. Ten tweede zal de Commissie in 2026 een wet inzake de circulaire economie voorstellen met verdere horizontale maatregelen die de werking van de eengemaakte markt voor secundaire grondstoffen zullen verbeteren.
De circulaire economie biedt grote kansen voor de kunststofsector. Uit gegevens van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Europese Commissie blijkt dat circulaire oplossingen de klimaatgerelateerde emissies van de sector met 45 % kunnen verminderen, het energieverbruik koolstofvrij kunnen maken en de handelsbalans van de sector tegen 2050 met 18 miljard EUR per jaar kunnen verbeteren.
De sector kunststofrecycling staat onder toenemende druk: gefragmenteerde markten voor gerecycleerde materialen, hoge energiekosten, volatiele prijzen van nieuw plastic en oneerlijke concurrentie uit derde landen. Deze uitdagingen eisen nu al een tol, met een verminderd capaciteitsgebruik en financiële verliezen voor recyclers in de EU, die een bedreiging vormen voor de circulariteitsdoelstellingen van de EU en het concurrentievermogen van de industrie.
De versnippering van de markt tegengaan
Het ontbreken van geharmoniseerde en voorspelbare EU-brede regels voor het vrije verkeer van gerecycleerde kunststoffen heeft tot een versnipperde markt geleid. De vandaag gepresenteerde maatregelen zullen bijdragen tot een meer geïntegreerde markt voor kunststoffen.
Als onderdeel van het pakket van vandaag presenteert de Commissie een uitvoeringshandeling om in het kader van de kaderrichtlijn afvalstoffen EU-brede einde-afvalcriteria voor kunststoffen vast te stellen. Het vaststellen van EU-brede normen voor wanneer gerecycleerde materialen opnieuw als materialen voor hergebruik worden beschouwd, is een belangrijke stap om een eengemaakte markt voor gerecycleerde kunststoffen tot stand te brengen, de administratieve procedures voor recyclers, met name kleine en middelgrote ondernemingen, te vereenvoudigen en te zorgen voor een stabiele aanvoer van hoogwaardige gerecycleerde materialen in heel Europa. Vóór de definitieve goedkeuring wordt de ontwerphandeling vandaag gepubliceerd voor feedback van het publiek tot en met 26 januari 2026.
De Commissie presenteert de lidstaten ook een uitvoeringshandeling met betrekking tot het gehalte aan gerecycled materiaal van plastic PET-drankflessen voor eenmalig gebruik in het kader van de richtlijn kunststoffen voor eenmalig gebruik. Deze regels kunnen nieuwe kansen creëren voor recyclers van chemische kunststoffen en ervoor zorgen dat chemisch gerecycleerde kunststoffen onder bepaalde voorwaarden en in aanvulling op mechanisch gerecycleerde kunststoffen bijdragen tot de verwezenlijking van de recyclingdoelstellingen van de EU. Een duidelijker regelgevingskader zal naar verwachting ook de rechtszekerheid verbeteren en investeringen in chemische recycling in heel Europa helpen ontsluiten.
De Commissie is ook van plan dealliantie voor een circulaire kunststoffen nieuw leven in te blazen en te versterken, en deze te versterken als een gestructureerd en inclusief platform voor samenwerking in de hele waardeketen voor kunststoffen, waar belanghebbenden uit de sector, de lidstaten en de Commissie gezamenlijk gedeelde prioriteiten kunnen vaststellen en belangrijke uitdagingen kunnen aanpakken die van invloed zijn op het concurrentievermogen en de circulariteit van de Europese kunststoffensector.
Zorgen voor eerlijke concurrentie
Om eerlijke concurrentie tussen in de EU vervaardigde en ingevoerde kunststoffen te waarborgen, werkt de Commissie aan afzonderlijke douanecodes voor nieuwe en gerecycleerde kunststoffen. Dit zal de handhaving van de EU-regels inzake ingevoerde kunststoffen door de douane en de nationale markttoezichtautoriteiten ondersteunen.
De Commissie kondigt ook monitoringinspanningen aan voor de EU- en mondiale markten voor nieuwe en gerecycleerde kunststoffen, die als basis zullen dienen voor mogelijke handelsmaatregelen om eerlijke concurrentie tussen in de EU geproduceerde en ingevoerde kunststoffen te waarborgen. De Commissie zal in 2026 de balans opmaken van deze maatregelen.
Bevordering van investeringen en innovatie
De Commissie zal de steun voor circulaire projecten opvoeren door de samenwerking met nationale banken en de Europese Investeringsbank te stimuleren. Het zal transregionale circulariteitshubs ondersteunen door een proefproject voor het coördinatie-instrument voor het concurrentievermogen (CCT) op te zetten. De hubs zullen slimme specialisatie en grensoverschrijdende samenwerking aanmoedigen om recycling en circulaire praktijken op te schalen.
Evaluatie van het effect van de richtlijn kunststoffen voor eenmalig gebruik
De Commissie heeft vandaag een openbare raadpleging gelanceerd en om bewijsmateriaal gevraagd om de richtlijn kunststoffen voor eenmalig gebruik (SUPD) te evalueren. Dit is de eerste stap om te onderzoeken in hoeverre de richtlijn het effect van bepaalde kunststofproducten op het mariene milieu en de menselijke gezondheid heeft verminderd en tegelijkertijd een circulaire, innovatieve en duurzame economie heeft bevorderd. De raadpleging en het verzoek om input staan tot 17 maart 2026 open voor alle belanghebbenden.
Achtergrond
Europa moet zijn overgang naar een circulaire economie versnellen. Een verstandig gebruik van beperkte natuurlijke hulpbronnen is essentieel voor het vergroten van de economische veiligheid, het concurrentievermogen en het verminderen van koolstofemissies.
Hoewel de EU het voortouw neemt op het gebied van circulariteitsbeleid, verloopt de vooruitgang traag. In 2024 was 12,2 % van de in de EU gebruikte materialen afkomstig van gerecycleerde materialen, een bescheiden stijging ten opzichte van 11,2 % in 2015. Om de doelstellingen te verwezenlijken die zijn vastgesteld in de EU-wetgeving en in het kompas voor het concurrentievermogen, de Clean Industrial Deal en het REsourceEU-actieplan, moet Europa belemmeringen voor circulaire praktijken wegnemen.
De EU wil tegen 2030 wereldleider zijn op het gebied van de circulaire economie, zoals uiteengezet in het kompas voor het concurrentievermogen. Een belangrijke stap in deze richting is de wet op de circulaire economie, die eind 2026 moet worden aangenomen. Deze wet zal bijdragen tot de totstandbrenging van een interne markt voor gerecycleerde materialen, waardoor vraag en aanbod in de EU worden verbeterd.
De maatregelen van vandaag voldoen aan de belofte van voorzitter Von der Leyen uit haar toespraak over de Staat van de Unie van september 2025 om de overgang van Europa naar een circulaire economie te versnellen. Door de nadruk te leggen op belangrijke sectoren en gerichte praktische maatregelen in te voeren, zet dit pakket de weg vrij voor een robuuste wet op de circulaire economie in 2026.
Voor meer informatie
Website over de circulaire economie
Website over de strategie voor kunststoffen
Website over de alliantie voor circulaire kunststoffen
Website over kunststoffen voor eenmalig gebruik
Openbare raadpleging over de criteria voor het einde van de afvalfase