Afghanistan

[0:00:00] Een technische briefing gehad vanuit de verschillende ambtelijke organisaties op initiatief van mevrouw Piri en met brede steun uit deze kamer was het idee ontstaan om rondetafelgesprekken te organiseren. Een rondetafelgesprek is eigenlijk letterlijk een gesprek met diverse mensen die actief zijn specifiek op het onderwerp Afghanistan, zodat politici die soms informeel ook spreken met mensen, maar niet iedereen wellicht altijd bereiken, ook in een openbare setting hier in in het Parlement dat gesprek te voeren. Het is een initiatief die,

[0:00:36] zoals veel dingen allemaal op korte termijn tot stand zijn gekomen. Mijn Dank is groot voor de gasten die van de vandaag aanwezig zijn, maar volledigheidshalve denk ik dat het goed is om toch nog even te benoemen dat de kamer ook de behoefte had om mevrouw de graaf uit te nodigen, hoogleraar de heer ten Cate van het Andy m h. De Kamminga van Clingendael en de heer de kruis, ook als voormalige militair. Zij verbleven allemaal in het buitenland. Het is voor veel mensen ook nog zomervakantie zoals dat heet. Dat is natuurlijk spijtig. Maar ik denk dat het goed is om te vermelden dat ook breder. Mensen waren uitgenodigd omdat ze helaas niet konden. Desalniettemin min heet ik van harte welkom, mevrouw snelst oud voorzitter van de KNVB en militaire vakbond. Maar daar zal ze straks nog iets over zeggen. Ik heet van harte welkom. Mevrouw van dam journalist

[0:01:32] van dam. Zonder de van

[0:01:35] dat klopt helemaal. Dat maakt het makkelijk, mevrouw dan de heer Norte Afghanistan, veteraan en mevrouw de jong van de University of York.

[0:01:46] Ik wil eigenlijk het volgende daarmee ook voorstellen dat iedere gast drie minuten probeert aan te geven wat hij of zij ziet vanuit zijn expertise en ervaring. Vervolgens zullen de vragen gesteld kunnen worden door Kamerleden. En nou gaan we een gesprek hebben over wat er in Afghanistan gebeurt en

[0:02:10] stel ik voor dat ik mevrouw snelst

[0:02:13] die ik heel vaak heb gesproken. Vele van die Kamerleden denken de afgelopen tijd. Fijn dat je er bent. Sorry dat u er bent. We weten dat u vierentwintig uur bezig bent met de Afghanen. Ik geef u het woord.

[0:02:28] Ik zit hier functie los en eigenlijk tegen wil en Dank

[0:02:33] ik ben woest gefrustreerd verdrietig, maar bovenal strijdbaar,

[0:02:40] want wat is de zin van dit debat slechts enkele dagen voordat evacuaties plaats gaan vinden

[0:02:46] voor de voordat de evenwel evacuaties gaan stoppen. Laat ik het juist zeggen want ik bedoel alle mooie verhalen ten spijt dat we misschien nog wel langer komen. Ik geloof er niets van. En helaas heb ik tot nu toe steeds gelijk gekregen. Maar ik heb ja gezegd omdat ik de stem van alle vrijwilligers wil laten horen die zich de laatste weken of soms nog veel langer bijna Twenty Four Seven hebben ingezet voor het lot van de af van de Afghanen.

[0:03:09] Een oud-collega's een vrienden een familieleden vrijwilligers als Roy Jan Anne Mischa Rob Dirk, Sarah en vele anderen.

[0:03:18] Jullie zijn kanjers en mogen ongelofelijk trots op jezelf zijn. Los van de afloop.

[0:03:27] Zij voelde wel een grote verantwoordelijkheid voor al die oud-collega's die de veiligheid van zo vele Nederlanders in Afghanistan beschermde militairen politieagenten, journalisten, mensen die voor embryos werkte en andere.

[0:03:41] Zij gaven hun gezicht en een stem en al die Afghaanse collega's die in vreselijke nood verkeerde en door dit kabinet niet gehoord werden

[0:03:51] en die moesten gehoord worden onder andere.

[0:03:53] Met noodkreten uit Kabul.

[0:03:57] Wat ik werkelijk niet begrijp is dat mensen die in goed contact staan met Afghanen al lang aan zagen komen dat de veiligheidssituatie snel verslechterde dag al langer voor waarschuwde waarschuwingen die de tweede Kamercommissie defensie zich ook ter harte nam althans de overgrote meerderheid, maar verantwoordelijk demissionair defensie minister Bijleveld niet

[0:04:20] en terwijl zo'n beetje heel Nederland zich grote zorgen maakt om de situatie in Afghanistan zakt dit kabinet de urgentie volstrekt niet in en ging gezellig naar de bioscoop of uit eten.

[0:04:31] Er bleek geen evacuatie nog crisisplan klaar te liggen waar zo voor gewaarschuwd was

[0:04:37] als dit kabinet veel tijdige had geanticipeerd. Op de situatie zouden er nu veel grotere groepen Afghaanse oud-collega's en hun families in Nederland zijn

[0:04:49] veel mensen, zowel in Afghanistan als Nederland snappen niet waarom dit kabinet niet eerder besloot om onze Afghanen veilig naar het vliegveld te laten begeleiden door militairen, iets waar ik overigens nog mijn twijfels bij heb of het gebeurt, iets wat andere landen doen waarbij we aan hadden kunnen sluiten.

[0:05:08] Het kabinet had eindelijk daadkracht getoond als ze dit wel zelfstandig hadden besloten en eerder hadden gedaan. Minstens een week geleden.

[0:05:16] Ik ben er en met mij vele anderen van overtuigd dat daardoor heel veel extra mensenlevens zouden zijn gered.

[0:05:25] Het is fijn om te zien hoeveel Nederlanders de Afghanen inmiddels in hun hart hebben gesloten

[0:05:31] en een ruimhartig asielbeleid wensen. In tegenstelling tot het hardvochtige beleid van demissionair minister broekers-knol dat families uit elkaar gerukt

[0:05:41] of waardoor mensen achterblijven die wel mochten komen. Je stelt mensen immers voor onmogelijke keuzes als je ze vraagt een oude moeder of alleenstaande zus achter te laten en over te leveren aan de Taliban.

[0:05:55] Ik ga er overigens vanuit dat de mensen die nu niet konden komen en conform de motie. Belhaj wel mochten komen dat terecht in de toekomst behouden,

[0:06:06] militairen en politiemensen en andere hoopten hun tolk of oud-collega binnenkort te ontmoeten en in de armen te sluiten.

[0:06:14] Voor velen wordt. Dat vrees ik geen bewaarheid aan de vrijwilligers heeft het niet gelegen die de oud-collega's op stelde zelf lijst te staan. Maak de dossiers klaar en joegen die soms met heel veel obstakels door het systeem onderhielden tot diep in de nacht contacten met Afghanen die ten einde Raad waren steeds banger werden steeds meer gestresst raakte en het vaak niet meer zagen zitten.

[0:06:38] Probeer de ook nog eens families op het vliegveld te krijgen en dat lukte.

[0:06:42] De onder barre omstandigheden,

[0:06:45] Ik zeg niet dat er door ambtenaren in den Haag of Kabul en militairen niet hard is gewerkt. Ook daar zitten kanjers tussen,

[0:06:52] maar ook tussen de ministeries merkte je lang de effecten van bewindslieden die geen eenheid van beleid uitstraalde leken ze onvoldoende capaciteit te hebben om alle dossiers adequaat te behandelen en merkte je het grote gemis aan regie.

[0:07:08] We laten niemand achter. Dat is het motto bij defensie.

[0:07:12] Wat heeft dit kabinet daar ongelooflijk in gefaald en de gevolgen zal ze daarvoor moeten dragen.

[0:07:19] Maar de effecten die dat voor mensen heeft zijn niet te overzien en onverteerbaar

[0:07:25] en ik hoop dat ook dat deze tweede kamer heel snel tot een evaluatie komt.

[0:07:33] Dank Annemarie mevrouw snelste ziet het dat het je raakt

[0:07:40] en dat raakt mij maar ik denk ook vele anderen die weten hoe jij dag in dag uit. Samen met al die andere mensen hiervoor inzet. Dank daarvoor.

[0:07:50] Bedankt dat je hier bent.

[0:07:53] Ik stel voor dat we dat de microfoon even uitdoet en site wilt u mag van mij in beeld blijven. Maar

[0:08:02] en ik ga naar mijn vrouw dam journalist om zichzelf ook even te introduceren. En dan haar inbreng te geven.

[0:08:14] Ja. Ik ben

[0:08:16] witte dan

[0:08:18] journalist

[0:08:21] lange tijd in Afghanistan gewoond.

[0:08:26] Heel even helpen. Ja. Microfoon is niet te versnellen. Dus ik denk dat het opschrijven. Dat klinkt beter dan kunnen we je goed verstaan.

[0:08:42] Ja ik en en ik heb veel geschreven

[0:08:46] over Afghanistan.

[0:08:50] Ik geef les daarover in Parijs op Simons Bo en ik promoveren op

[0:08:57] hoe media mainstream media verslag doen van dit soort conflicten.

[0:09:04] Dat is dat is wie ik ben. Ik heb ook iets voorbereid om te zeggen hier

[0:09:09] en het zal niet niet vriendelijk zijn.

[0:09:13] De vraag over hoe veilig het is of niet in Afghanistan

[0:09:19] de vraag of de Afghaanse mensen hier wel naar toe mogen komen.

[0:09:24] Mag niet meer in deze kamer

[0:09:27] niet in Brussel

[0:09:29] niet in Washington en niet in de VN afgevraagd worden.

[0:09:34] Het is hetzelfde als een huis zelf in de brand steken

[0:09:39] en dan vragen of het bewoners. Alsjeblieft binnen willen blijven

[0:09:46] jullie deze westerse coalitie. De Nederlandse regering. De grote partijen, zoals de VVD en het CDA in deze kamer

[0:09:56] hebben de Afghanen hun toekomst ontzegd.

[0:10:01] Hier is sprake van schade door schuld.

[0:10:06] Nederland is na mijn leven kritiekloos

[0:10:10] achter Amerika aangelopen.

[0:10:14] Mevrouw dam. Ik heb het bij de. Het is een beetje ongebruikelijk. Inderdaad.

[0:10:18] Maar wij, als

[0:10:20] politici hebben natuurlijk regelmatig debatten in hoedanigheid van de politieke partijen die vertegenwoordigen die benoemt een aantal partij kan alleen zo zijn. Dat maakt het misschien ongemakkelijk voor de politieke partijen die u noemt. Het kan zo zijn dat ik dan wel nog even de gelegenheid geven om daar even kort op Theresa May. He want anders voelt het.

[0:10:38] Onrechtvaardig zeker.

[0:10:40] Nederland is kritiekloos achter Amerika aangelopen

[0:10:44] en er is iets kwalijk gebeurt, iets wat niet democratie waardig is.

[0:10:49] Ook toen al intern al hier in den Haag bij een bondgenoot Amerika duidelijk werd jaren geleden dat deze missie het verkeerde medicijn was voor het probleem

[0:11:01] dat velen hier wisten dat de westerlingen de verkeerde inlichtingen gebruiken om dag in dag uit via de lucht via mijn tweets via duizenden drones op Afghaanse families te richten. Nog steeds kozen de machthebbers al hier voor zichzelf

[0:11:20] voor de banden met Amerika

[0:11:22] en niet voor de banden met Afghanen.

[0:11:25] Velen wisten dat de Taliban wilden overgeven direct al na tweeduizend één twee.

[0:11:32] Drie,

[0:11:33] Vier.

[0:11:34] Vijf jarenlang

[0:11:37] dat ze niet wilden vechten in het begin.

[0:11:41] Maar informatie dat tegen dit westerse master narratief ingaat,

[0:11:46] wat in dit geval een obsessie werd met de niet bestaande terreurdreiging deed er niet meer toe.

[0:11:53] Ook al zijn we een democratie,

[0:11:55] ook al pretenderen we het checks and balances te hebben.

[0:11:59] De Nederlandse macht wordt geframed door slimme marketeers die liegen simpelweg liegen om zo enkel hun belangen fel veilig te stellen.

[0:12:10] Nu

[0:12:12] de veiligheidssituatie in Afghanistan wordt nu bepaald door de Taliban.

[0:12:19] Of je het wilt of niet.

[0:12:21] Militaire oplossingen zijn uitgesloten.

[0:12:24] Je moet het met deze club doen

[0:12:27] want je hebt al je kansen vergooid.

[0:12:30] Ik zou bijna tegen de Nederlandse kiezer willen zeggen

[0:12:34] ik weet niet of de Nederlandse regering. Het kan. Ik sta er niet voor in. Er is niets dat ons vertelt dat de Nederlandse regering nu durft op te treden met iets wat Afghanistan nodig heeft.

[0:12:47] Maar wat de Nederlandse kiezer moet weten is dat als het om het welzijn gaat van de Afghanen dat er kundige

[0:12:53] geïnformeerde mensen ingezet moeten worden die dialoog moeten zoeken

[0:12:59] die precies weten wie wie is in deze onvoorspelbare beweging

[0:13:05] die ervoor kan zorgen dat Madrid clubs in de Taliban niet vermorzeld worden, ook door de nu al veroordelen. Het toon van de Amerikaanse, maar ook Nederlandse en westerse Europese regeringen.

[0:13:19] Dit moet in internationaal verband na mijn leven kreeg Amerika de grootste coalitie op de been ooit om Afghanistan te verwoesten

[0:13:30] idealiter, zij het nu nog een keer moeten doen.

[0:13:34] Maar dan goed.

[0:13:35] Maar ik ben niet hoopvol,

[0:13:36] Dankjewel.

[0:13:39] Ik Dank u, mevrouw.

[0:13:42] Ga naar de hier Norte om zijn inbrengen te doen

[0:13:48] en ik vraag mijn vrouw dan om haar microfoon uit te steken. Norte om hem aan te zetten en ook aan de je nooit de of die zichzelf

[0:13:54] even kort wil introduceren. Zal ik doen.

[0:13:57] Dankuwel. Voorzitter,

[0:14:01] Ik heb heel korte tijd gekregen om dit verhaal voor te bereiden. Ik heb van die tijd eigenlijk geen gebruik kunnen maken. Ik zal u vertellen waarom. Ik sta tot op een minuut geleden in direct contact met een aantal evacuees die in een bus zitten al zeven uur lang inmiddels die vanmorgen zijn weggestuurd van de ambassade in die bussen die mensen hebben mij twee dagen geleden in paniek opgebeld van wil je in hemelsnaam iets doen want wij komen niet weg zijn mensen die zijn Nederlandse paspoort houders mensen die vloeiend Nederlands spreken. Mensen die hier studeren. Mensen die hier gewoon onderdeel van de maatschappij uitmaken die in Kabul waren en die nu al zes uur lang zonder begeleiding in een bus zitten.

[0:14:39] Ik zal me nu even voorstellen, maar u weet dan dat mijn verhaal misschien slechts een verhaal is en niet iets dat ik heel goed op voorbereid. Ik heb daar eenvoudigweg niet de tijd toe gehad en ben hier hard lopend naar toe gekomen.

[0:14:51] Mijn naam is Nico Norte.

[0:14:52] Ik weet dat er enige scepsis is in deze kamer ten aanzien van mijn aanwezigheid. Dat heeft waarschijnlijk iets te maken met een tweet die circuleert. Ik weet niet precies wat tweets en dat soort dingen zijn, maar er is een journalist die heeft mijn levensloop onderzocht en van alles wat ik in het leven gedaan heb, heeft zij gezegd hij heeft dat niet gedaan, want het is onwaarschijnlijk dat hij dit gedaan heeft. Ik vind dat wat slechte bewijslast. Mijn levensloop is zeer goed gedocumenteerd door de pers. Die is misschien wat afwijkend. Maar hij is zoals die was en we kunnen daar niets aan veranderen. Het verhaal in die tweet wordt door een aantal veteranen omarmd. Want die vinden mij ook niet aardig omdat de waarheid die poppen omschrijven in mijn boek onvoorspelbaar verleden conflicteert met de leugens die zijn leven. Wij hebben in Afghanistan namelijk iets anders opgetreden dan die leugens doet vermoeden. Hoe weet ik dat ik heb twee jaar lang gediend in Afghanistan niet de vier maanden die mensen die daar normaal gesproken dienen. Maar twee jaar. Ik heb gediend in verschillende inlichtingen functies en was volledig op de hoogte wat er in het veld gebeurde. Als ik er al niet zelf bij aanwezig was in die periode dat ik daar diende.

[0:15:58] Ik was voordat de missie begon in tweeduizend zes al in Afghanistan. Ik heb toen de kans gehad om met Amerikanen te opereren en ik heb geopereerd met de a. De efkes National Army. Ik heb heel veel onder de mensen geleefd. Ik heb contacten gelegd met mensen. Ik vond in Afghanistan het kleine stukje Afghanistan waar wij ons in bewogen een vreedzame provincie met hele capabele intelligente vriendelijke mensen die leefden volgens regels volgens welke ze al eeuwenlang reed er leven. Pas toen balie. Ik was bij die mensen welkom. Ik werd beslist niet bedreigd. Ik opereerde regelmatig helemaal alleen in dat gebied. Ik wist dat ik daar veilig was omdat ik ook zelf die pas toen balie maar omarmd heb. Dat is moeilijk voor een westerlingen. Maar het is me gelukt met enige angst. Maar ik voelde me daar steeds veiliger en prettiger. Vanaf het moment dat de Nederlandse troepen zijn gearriveerd. In Afghanistan heb ik daar gezien dat zich een hele onnodige geweldspiraal ontwikkelde de eerste twee, tien weken van de preventie van Nederlandse troepen in Afghanistan konden die troepen niet opereren door technische ontbreken van spullen en een deel van die troepen werd uitgezonden naar een kamp buiten de provincie Uruzgan dat kamp zou zijn aangevallen en ik ben daarnaartoe gestuurd om dat te onderzoeken die aanval die aanval heb ik onderzocht de bleek geen sprake te zijn van een aanval. Maar het kamp was van zevenhonderd meter beschoten en ik heb de hulzen kunnen tellen die er zijn afgeschoten is een heel groot verschil. En dat verschil tussen beschieten en aangevallen worden dus beschoten worden of aangevallen worden heeft eigenlijk het verschil bepaald voor de vier jaar die daarop zijn gevolgd

[0:17:31] militairen die binnenkwamen zijn ongelooflijk bang gemaakt en zijn ook bang voorwaarts gegaan vanuit die angst is een overdreven reactie gevolgd op alles wat er in de bewoonde gebieden gebeurde en wat die militairen niet konden duiden. Ik denk dat u moet beseffen dat het hier gaat om negentienjarige jongens die helemaal niet voorbereid waren op wat er in Afghanistan gebeurde. Die konden zich waarschijnlijk weer in een klassiek conflict maar niet in Afghanistan jongens waren voornamelijk bang en reageerden buitenproportioneel op wat er gebeurde. Het. Nederlandse inzet gebied is piepklein geweest. Het zijn twee driehoekige gebiedje geweest van ongeveer zeven kilometer lang en gemiddeld drie en halve kilometer breed kunt u zelf uitrekenen hoeveel vierkante kilometers. Dat zijn dat zijn er weinig als we daarna relateren. Het aantal bommen. Dat is afgegooid. Het aantal granaten dat daar is afgegooid. Dan denk ik dat wij, en ik denk dat ik een beetje aansluit bij de woorden van mijn voorgangster dat wij meer angst hebben gezaaid dan de Taliban. Ooit deed Taliban overigens waarvan niemand mij kon vertellen. Ik zal afsluiten, zodat was het het de.

[0:18:32] Dat was eigenlijk niet. Punt. Het is goed om wel richting afronding te gaan en ik begrijp dat er nog heel veel gesproken gaat worden over wat is het nut en noodzaak geweest van de missie? Ik wil eigenlijk aan u vragen of u de laatste tijd langer wil gebruiken om nog een reflectie te geven op de huidige veiligheidssituatie. Dan ga ik niet om u af te nemen. Maar we spreken echter over wat was de van de missie vinden.

[0:18:58] Ik was er bijna. Maar mijn verhaal vormt wel een kleine aanleiding tot wat er op dit moment in Afghanistan gaande is en dat is toch wel heel erg belangrijk dat ik even aanstippen hoe wij daar hebben opgetreden en hoe de Amerikanen en alle andere partners daar optraden. Dat heeft invloed gehad op wat er nu gebeurt. Conclusie dan sla ik een heel stuk over van wat ik mijn snelheid tot voorbereid. Dat laat ik even achterwege. Er is door ons en door coalitiepartners voortdurend een buitensporig geweld toegepast en dat heeft invloed op wat er nu gebeurt in Afghanistan. Ik zal onmiddellijk doorgaan naar die huidige situatie. Wat weet ik van die huidige situatie? Ik heb veel contact met Afghanen die hier in Nederland wonen die bezoek ik regelmatig want die zijn mij gaan bellen nadat de de zaken zijn zich zijn gaan ontwikkelen in Afghanistan. De afgelopen dagen ben ik voortdurend bij die mensen thuis geweest. Ik heb met die mensen gebeld naar Afghanistan heb geprobeerd uit te vinden wat daar de situatie is los daarvan speelt het verhaal van een aantal en dat is een honderdtwintig inmiddels Nederlandse paspoort houders in Afghanistan in Kabul die mij gebeld hebben van kun je alsjeblieft iets doen want wij komen hier niet weg. Ik heb contact gehad met defensie. Die hebben mij verzekerd dat ze er alles aan doen om die mensen weg te krijgen. Op dit moment zitten ze in een bus in een file van honderd bussen en ze kunnen daar niet uit Taliban zeggen zij proberen op dit moment mensen in die bussen te dwingen. Het is heet ziet de vrouw en kinderen aan boord en ze komen geen stap verder. Oké. Wat is mijn idee van die situatie nu.

[0:20:21] Daar.

[0:20:21] Dat is natuurlijk belangrijk denk ik voor u zijn niet mijn woorden. Ik heb ik herhaal slechts wat mensen aan mij vertellen mensen nu in Afghanistan zijn niet per sé bang voor Taliban de zijn nu nog steeds een aantal deuren open naar het westen en die mensen proberen door die deuren te komen niet per sé omdat ze bang zijn voor Taliban en Mohammed en goede is niet want ik verzin. Dit is wat mensen mij vertellen. Maar omdat het waarschijnlijk de laatste kans is die er nu is om naar het westen te komen en die deuren zijn zich sluiten omdat die deuren zich sluiten, vertrappen mensen zich voor die deuren en vallen er doden is er sprake van een zeker geweld daar. Maar dat komt niet omdat mensen op de vlucht zijn voor de Taliban. Wat ik te horen krijg en ik sluit daarbij aan denk ik bij wat beter zojuist zei die Taliban die

[0:21:07] wat mensen nu tegen mij zeggen is van het beste wat wij doen is die Taliban een kans geven en op dit moment als wij maar bezig blijven met het woord Taliban koppelen aan gewelddaden en aan verschrikkelijke zaken dan dan is dat verkeerd. Ik denk dat wij die Taliban. Nu moeten zien voor wat is het is een heel onvolwassen politieke organisatie waar hele goede elementen in zitten die nu dat land willen gaan regeren. Ik denk ook dat zij op dit moment de enige partij zijn die dat kunnen doen. De Afghanen die ik spreek zijn

[0:21:35] enigszins positief ten aanzien van het presidentschap van wanneer gaan die maar ze zeggen daar wel bij van maar die hing aan het infuus van het westen en zoveel kon die ook niet voor ons betekenen. Los daarvan heeft meneer gaan die in de tijd dat die daar zat niet kunnen voorzien. En hij zou hebben moeten voorzien wat er nu gebeurt is krankzinnig dat hij dit niet al van tevoren heeft voorzien. Kort lang verhaal is dit natuurlijk. Ik zal dan ook echt afsluiten nu. Ik denk dat de internationale gemeenschap wel degelijk moet overwegen om de Taliban te zien als een organisatie die mogelijkerwijs leiding zou geven aan Afghanistan die Taliban is georganiseerd, zoals eigenlijk het Nederlandse Parlement georganiseerd is. Alleen alle lagen die daarin zitten die worden niet gekozen zoals wij dat doen maar het zijn soelaas daarboven, zoals de tweede kamer. Dat is in Afghanistan de.

[0:22:24] De hoera.

[0:22:24] Dat zijn mensen die adviseren naar boven en die luisteren naar beneden worden niet per sé gekozen door het volk zoals wij. We noemen een stembiljet, maar worden uiteindelijk.

[0:22:32] Degelijk gekozen hier Noord

[0:22:34] misschien beter je best heel vriendelijk. Maar ik ben op een gegeven moment streng. Ik denk dat u gelijk. Het is om de de ik denk ook dat ik gelijk heb. Dus ik ga ook voorstellen als er nog vragen zijn. Kunt u nog meer over de pijp en dat is oké. Dat is oké ik ga nu vragen om je microfoon uit te doen en ga mevrouw de jong het woord geven.

[0:22:55] Ik spreek er vandaag vanuit mijn expertise als politicoloog aan de universiteit van York senior lectuur en ik heb specifieke expertise op het gebied van de bescherming en het beleid

[0:23:05] aangaande de bescherming van Afghaanse tolken en dan voormalige medewerkers, omdat ik daar sinds vierenhalf jaar onderzoek naar doe in verschillende landen, waaronder Nederland maar ook groot-brittannië,

[0:23:15] Verenigde staten, Duitsland, Frankrijk, en ik voor interviews inderdaad uit met Afghaanse tolken en ook met mensen die zich voor tolken inzetten. Ik ben ook medeoprichter van de solar Lions en dat is een organisatie in groot-brittannië,

[0:23:28] die zich voor Afghaanse tolken en andere medewerkers inzet. Dus ik heb een breed netwerk van deze specifieke groep,

[0:23:36] zoals eerder door Annemarie aangegeven. Dit rondetafelgesprek is natuurlijk enigszins op een lastige tijdstip te laat om de evacuatie nog te beïnvloeden, te vroeg voor een grondige evaluatie van de Nederlandse handelswijze wijzen en de ontwikkeling van Afghanistan onder de Taliban.

[0:23:51] Toch wil ik kort drie punten aanspreken. Punt één.

[0:23:55] De veiligheidssituatie en vooral de onveiligheid in Afghanistan is geen nieuwe situatie.

[0:24:00] Hij heeft onmiskenbaar een grote politieke verschuiving plaatsgevonden in de laatste paar weken met de Taliban offensief. Maar wanneer de snelheid van het offensief als reden aangevoerd wordt voor de chaotische evacuatie over het feit dat mensen die voor ons gewerkt hebben toch achter zouden blijven,

[0:24:16] is het belangrijk om bij stil te staan dat veel groepen al lange tijd bedreigd worden. Janet Char en de European Salem Office rapporten schaar al jaren tolken, bewakers en andere werknemers onder de groepen met de risicoprofiel. Alsmede bevalt journaliste je me wijten Fender Simon intern workers en etnische minderheden.

[0:24:36] Amerika begon in tweeduizend negen met het special immigrant visa programma voor voormalig tolken, maar ook bijvoorbeeld medewerkers voor USA de nationale

[0:24:46] Amerikaanse hulporganisatie.

[0:24:48] Groot-brittannië had sinds tweeduizend dertien een en expert Tja ex gaat cia-programma voor tolken die en Helmond voor Britse troepen hadden gewerkt.

[0:24:56] Het is ook weer belangrijk als we kijken naar de veiligheid

[0:25:00] nu zeg maar voor de toekomst in Afghanistan dat we natuurlijk een differentiatie hebben van bepaalde groepen en bepaalde groepen meer risico lopen dan andere groepen en dat we daar niet over generaliseren.

[0:25:11] Punt twee een fenomeen dat zich al eerder voordeed zie bijvoorbeeld de zaak van Abdul voor ahmadzai, waarmee een aantal van jullie waarschijnlijk bekend zijn.

[0:25:20] Maar nu extremere vormen aanneemt, is dat familieleden van voormalige tolk en andere medewerkers ook slachtoffer van bedreigingen kunnen worden,

[0:25:28] vooral die tolk en andere medewerkers zelf voor een deel in ieder geval zijn geëvacueerd treft de wraak van de Taliban ook broers vaders zussen

[0:25:37] uit mijn netwerk heb ik de laatste dagen gehoord over broers die gekidnapt of beschoten zijn

[0:25:41] en een van de EUPOL tolken die inmiddels in Nederland is aangekomen. Schreef me der Sar mijn broeder en zuster duurt de Taliban Square biedt de Brothers working for International Forces escape. De Kabul is er possibility first verdomme samenhang.

[0:25:56] Als ik deze vraag een grootbrittannië krijgen en helaas krijgen we deze ook vaak

[0:26:00] kan ik de desbetreffende persoon naar nieuwe beleidsstuk verwijzen dat deze zomer openbaar gemaakt is. De home Office. Het equivalent van onze IND heeft nieuwe richtlijnen gepubliceerd over de Jupiler Foundation of familie members Anne die Aafke look klimt Lloyd staf locations team.

[0:26:18] Ze zijn dus nu twee soorten bijzondere omstandigheden beschreven waarin Afghaanse tolken en andere oud-medewerkers ook familieleden mogen meenemen die buiten de gewone regeling van partners en kinderen vallen

[0:26:30] en een van die reden is inderdaad exceptional circumstances waar de work of de lookin good staff het letters Pacific Fight or internet, decin of members of door familie die anders niet zouden vallen onder de regeling zoals vrouw en kinderen.

[0:26:44] De aanvrager moet zowel voor de band met het familielid als wel de bijzondere omstandigheden zoals die dreiging bewijsstukken overleggen.

[0:26:53] Dit is een nieuw beleid en er zullen in de toekomst ongetwijfeld schrijnende gevallen voorbijkomen, waarbij deze regels op een manier worden toegepast die toch onveiligheid en of onrechtvaardigheid in stand houdt,

[0:27:04] maar er is wanbeleid waar aanvragers en de juridische bijstand mee aan de slag kan.

[0:27:09] Tot nu toe heeft Nederland wanneer het gaat om de bescherming of wanneer het gaat om het beleid voor de bescherming van Afghaanse tolk en andere medewerkers zich eerder van een reactieve dan een actieve kant laten zien. Het is belangrijk om om in het geval van het gevaar voor familieleden van oud-medewerkers onder een nieuw Talibanregime

[0:27:26] dit patroon te doorbreken en proactief beleid te maken.

[0:27:30] Drie

[0:27:31] in de politicologie en in beleid spreken we over de Migration security Nexus. De verbinding tussen migratie en onveiligheid of veiligheid.

[0:27:41] Migratie is vaak het gevolg van onveiligheid in het herkomstland, zoals nu Afghanistan, maar we zien ook dat de termen in de politieke debat en media. Dit sluit misschien aan bij wat van bij dam zijn. We zien nu ook dat de termen in de politieke debat en media steeds vaker op een andere manier aan elkaar worden gekoppeld migratie als bedreiging voor de veiligheid van het ontvangende land,

[0:28:04] ofwel door terrorisme, ofwel voor de identiteit van het aankomst land. De verschuiving in de link die tussen migratie en security veiligheid wordt gelegd, zorgt voor opmerkelijke argumenten.

[0:28:14] Zo werden de bewakers in Afghanistan voor de veiligheid van Nederlandse militairen hebben gezorgd ineens afgeschilderd als een veiligheidsrisico, bijvoorbeeld in de Kamerbrief die we hebben gezien, waarbij de wordt geschreven dat de achtergrond van die tolken vaak onbekend was en dat het daardoor zo zou kunnen zijn dat het overbrengen van deze persoon naar Nederland van wie de achtergrond niet bekend of niet. Verifieerbaar is zijn veiligheidsrisico's zouden kunnen zijn voor de Nederlandse maatschappij

[0:28:44] Kirk Johnson die zich inzetten voor oud-medewerkers na de Irak oorlog schreef als reactie afgelopen week kut en af. De die site als wat natte na wat en af. De lieve man was dus goed genoeg om met ons te sneuvelen, maar niet goed genoeg om onder ons te leven.

[0:29:02] We zouden quite stil moeten staan bij deze verschuiving van een focus op de onveiligheid van de vluchteling naar de onveiligheid van het aankomst land

[0:29:11] waarin de vluchtelingen ineens van slachtoffer als bedreigende dader wordt gezien

[0:29:17] de brandende autobanden en racistische protesten gisteren bij legerplaats de harskamp waar Afghaanse vluchtelingen worden opgevangen

[0:29:25] laten zien wat het resultaat is als we niet heel waakzaam zijn voor deze verschuiving in het politieke debat en de media.

[0:29:34] Ik Dank mevrouw de jong voor ook voor haar inbreng. De overige gasten nogmaals

[0:29:39] met jullie goed vinden. De heer van dijk zit er klaar voor. En maar het is mevrouw Piri die het initiatief heeft genomen. Dus ik denk dat die het goed vindt als ik mevrouw Piri als eerste het woord

[0:29:50] en ik zie iets naast mij gebeuren. Dat gebeurt wel vaker. Maar ik moet inderdaad nog even vermelden dat ook hier weer de bedoeling is om even een vraag te stellen.

[0:29:59] Mevrouw.

[0:30:01] Dank u wel, voorzitter, en ook Dank aan de collega's die deze ronde tafel mede mogelijk hebben gemaakt en natuurlijk ook de ondersteuning vanuit de kamer. We weten natuurlijk dat de timing raar is om omdat we hebben dit ook aangevraagd moment dat nog niet bekend was dat dit mogelijk de laatste dagen zijn van de evacuatie en dat was ook de reden om te kiezen voor experts. Mensen die betrokken zijn die misschien niet op dit moment bezig zijn. Letterlijk met die evacuatie. Maar ik wil in ieder geval u danken voor voor het hier zijn voorzetten en dan kom ik kom ik tot mijn vraag. Wij hebben hier zoals heeft gezien als kamer en misschien een eerst een vraag aan mevrouw snel als we hebben hier als kamer ons heel hard gemaakt voor bijvoorbeeld onder andere oud defensiepersoneel breder dan de tolken. Ik weet dat mevrouw snelst met heel veel van deze mensen de afgelopen maanden samen met de groep vrijwilligers en veteranen in contact stond. Is uw indruk

[0:31:07] dat mensen die dus eerder waren afgewezen dan die de afgelopen dagen alsnog op evacuatie lijsten zijn gekomen en dat dat zij ook de ministeries konden bereiken.

[0:31:22] Ga voor voorstellen. Ik wou voorstellen om alle vragen te noteren en te beantwoorden. Maar ik kijk naar ook naar mevrouw snelst zegt die van.

[0:31:31] Eerlijk gezegd zijn we nog met allerlei acties bezig. We zijn nu de familie van Abdul letterlijk aan het redden omdat die shit IND nog extra informatie wilde hebben en ik wil nu aan de advocaat doorgeven dat we door kunnen pakken.

[0:31:43] Je gaat voor het gaat hier om mensenlevens gaat me echt voor. Dus liever nog per stuk of schrijf ze even op. Ik krijg maar ik dit doe ik gewoon u, mevrouw.

[0:31:53] Het is ook niet naar jullie maar superbelangrijk. Ik ga anders

[0:31:58] vraag om ieder geval.

[0:31:59] Microfoon uit te doen, doe ik dan nu een de.

[0:32:01] De tijd. Er is niemand ook mevrouw Piri niet weet ik zeker. En die zegt dat ook non-verbaal als u sowieso zegt ik wil eigenlijk weg. Voel u vrij om dat te doen

[0:32:14] zonder dat we zonder enig bezwaar.

[0:32:16] Ik ga gewoon weer proberen zoals we dat aldaar doen tien dingen naast elkaar te doen jullie af en toe gewoon even wachten. Oké.

[0:32:23] Gaan we dat op die manier doen en als het niet lukt dan dan is dat zo. Want

[0:32:29] waar mevrouw snelst mee bezig is, is geen sinecure en van uiterst belang. Ik kijk naar de hier,

[0:32:37] mevrouw de jong.

[0:32:38] Ik denk dat ik voor een deel op deze vraag zou kunnen reageren ook terwijl Annemarie haar werk.

[0:32:44] Mevrouw de jong vragen om die vraag even op te schrijven en alle gasten om vragen op te schrijven die gesteld worden claimt of iedereen ja iedereen heeft een pen en om dan aan het einde te beantwoorden.

[0:32:53] Ik kijk naar de hiervan.

[0:32:56] Dank u. Voorzitter, ook Dank aan alle vier voor de inleiding en betrokkenheid en ik begrijp heel goed. De emoties die hierbij gepaard gaan. Ik wil daarom niet een vraag stellen over de acute situatie, ook vanwege de timing, maar toch een vraag stellen, mevrouw de jong, omdat zij langer onderzoek doet naar hoe landen om met lokale staf die zwerven bij een missie.

[0:33:21] En als ik goed heb begrepen heeft Nederland ondanks het Srebrenica trauma daar heel weinig beleid opgemaakt en ik zou haar willen vragen wat zijn voor haar. De belangrijkste beleidsaanbevelingen is het iets bijvoorbeeld. We kennen de artikel honderd brief in Nederland moet dat niet een vast onderdeel worden van een artikel honderd brief. Hoe je omgaat. Ook na een missie eventueel als de situatie daartoe helaas aanleiding geeft met staf die lokaal diensten heeft verricht,

[0:33:49] maar het kan ook andere beleidsaanbevelingen zijn ben ik erg benieuwd.

[0:33:52] Dank u. Voorzitter,

[0:33:54] Dank ik kijk naar de hiervan.

[0:33:56] Waarden,

[0:33:58] En dan ga ik naar de heer van dijk en dan gaan we zo zigzaggend verder.

[0:34:02] Dankuwel. Voorzitter, ook een woord van Dank in de richting van de insprekers voor het inspreken vandaag. Ik heb een vraag voor mevrouw snelst die in haar bijdrage aangaf dat iedereen zei dat alles op alles gezet moet worden om onze Afghanen te evacueren. Maar ze zei ik heb mijn twijfels bij of dat wel gebeurt,

[0:34:25] dan kan ze uitweiden waar dat op gebaseerd is en welke aanleiding haar geven om daar zo aan te twijfelen.

[0:34:34] Dan kijk ik naar de heer van dijk en wijngaarden.

[0:34:38] Wie als eerste wil

[0:34:40] de heer van dijk?

[0:34:43] Hartelijk Dank.

[0:34:44] Voor uw indrukwekkende inbreng, met name de scherpe analyse van mevrouw dam. Daar wil ik heel graag over doorpraten. Maar ik ga nu toch ook maar op de acute situatie in vanwege de het moment waarin we zitten en dan vragen stellen vragen die en Norte. Want die heeft het over een bus met honderdtwintig of hiervoor honderdtwintig mensen rond de Nederlandse ambassade in Kabul. En hij heeft contact met defensie. We hebben net met defensie gesproken. Ze doen heel veel. Dat is toch wat we net gehoord hebben, maar niet alles lukt, geven zij ook toe. De tijd tikt door en mijn vraag is wat zou defensie nu op dit moment beter moeten doen om zoveel mogelijk mensen in veiligheid te brengen.

[0:35:26] Dank dan kijk ik naar de hier. Ik twijfel is het nou van wijngaarden of wijngaarden blijf het volgens mij op de foto.

[0:35:33] Ik ga twijfelen van wijngaarden. Voorzitter, de geef ik het woord en ik heb mijn vraag aan mevrouw snelst

[0:35:41] ten aanzien van de de groep van tweehonderd drieënzeventig tolken. De tolken pas en

[0:35:48] een familie en direct gezinsleden. Wat is nou haar beeld op dit moment van welk deel van die groep die beelden. Nou weg naar naar Nederland en wel en hoe gaat het ermee en welk deel is die is staat op het punt van vertrek of is vertrokken. Vind het wel interessant om haar analyse van te horen.

[0:36:10] Dank dan kijk naar de heer Eppink.

[0:36:13] Dank u wel. Voorzitter, ik heb een vraag aan de heer Noord en met name ten aanzien van het begrip Nation Building. Onze actie in Afghanistan begon in tweeduizend en een als een militaire missie om de Taliban uit te schakelen en al Qaeda weg te jagen en dat was een militaire missie en als je dan dan laat daar later bleef langer en langzamerhand werd het betiteld als een morele missie. Een soort van humanitaire missie meisjes gingen naar school. We waren bezig een nieuwe natie te creëren en Afghanistan zal worden, zoals wij zijn en dat is nu eigenlijk faliekant mislukt. Mag ik wel zeggen. Wat hebben we verkeerd gedaan. Zou je Noord willen vragen. En wat hadden we dan wel moeten doen.

[0:36:59] Dank u

[0:37:00] Dank de heer Eppink en ook de heer Edwin kan het overkomen tussen Noord de tocht.

[0:37:07] Oh ik vind het niet erg bij deze dan geef ik het woord aan mevrouw van der plas voor een vraag.

[0:37:15] Dank u wel. Voorzitter,

[0:37:18] ik ben toch wel een beetje geschokt door de heren woorden van de heer Noord, dat het even kort gezegd allemaal wel meevalt en moeten met de Taliban misschien samenwerken en het is allemaal niet zo erg. Ik hoorde iemand een Engelse defensie. Mannen zeggen jazz country Boys. Ik wilde daar mijn vraag wel even mee inleiden van Taliban zijn voor mij en ik denk voor veel mensen verkrachters, slavenhandelaren, kindermisbruikers en moordenaars.

[0:37:45] Los van het feit van het pleidooi dat ik van het pleidooi van de Norte een schoffering van wat de andere dames, mevrouw smeels dam en de jong hebben verteld, heb ik ook alleen maar een verhaal gehoord over over uzelf en echt helemaal niet een reflectie op wat gevraagd was van hoe gaan we nu met deze situatie om Sorry dat ik deze harde woorden gebruikt. Maar ik vind dat ik ze toch moet zeggen. Ik vind het schoffering van mevrouw snelste, mevrouw dam en mevrouw de jong en vinden ook een schoffering van alle mensen die op de vlucht zijn uit Afghanistan en vluchten voor deze gruwelijke monsters van het is niet meer dan dat.

[0:38:25] Eigenlijk had ik nooit willen vragen van hoe denkt u überhaupt dat wij als vrije democratische rechtsstaat

[0:38:31] ooit zullen samenwerken. Op welke manier dan ook met deze mensen. Maar ik stel die vraag niet want ik stel de vraag aan mevrouw snelst

[0:38:39] want ze hebben daar wel een goed inhoudelijk antwoord op krijg. Ik ben eigenlijk wel benieuwd, mevrouw snelst tegen welke muren. U bent opgelopen bij de ministeries de afgelopen maanden. En kunt u daar misschien een klein beetje over uitweiden. Want dat is mij niet helemaal duidelijk. Ik heb een vermoeden. Maar dan kunt u beter iets over zeggen.

[0:38:59] Ik Dank mevrouw van der plas en het staat iedereen vrij om te zeggen wat hij wil. Het is natuurlijk altijd wel zo als je iets zegt dan moet je de ander ook gelegenheid geven om zich te kunnen verdedigen van repliek te kunnen dienen. Dat is aan de Noord er dan straks even maar ik wil voorkomen dat het een debat wordt. Dit zijn onze gasten. Zij zijn hier uitgenodigd om te vertellen wat ze weten. Maar het staat u vrij om te zeggen en te vinden wat hij vindt.

[0:39:27] Ik kijk naar de stoffen.

[0:39:29] Dank u. Voorzitter. Ik heb een vraag aan mevrouw dam.

[0:39:34] Want.

[0:39:35] Lange termijn kan me zo korte termijn zijn. Dat hebben de afgelopen dagen ook gezien rond alles wat speelt in Afghanistan.

[0:39:42] U bent natuurlijk zeer ervaren. U heeft daar gewoond. Ook een aantal jaren kent de situatie zou ook iets kunnen zeggen van als het nu lijkt, zoals het gaat zijn na eenendertig augustus dat we ons compleet als westerse wereld terug hebben getrokken.

[0:39:56] Wat wat gaat de Taliban doen. Wat voor een strategische doelen maar strategisch klinkt altijd ver weg. Maar wat gaat er naar de beleving zeg maar na eenendertig augustus dan gebeuren en wat betekent dat ook voor de bevolking in Afghanistan. Zou u daar iets over kunnen zeggen. Vanuit uw perspectief.

[0:40:14] Parkeer stoffen. Je kijkt naar de je Boswijk.

[0:40:17] Dank u wel. Voorzitter, ik heb niet per se vragen. Allereerst Dank aan alle sprekers dat ze zijn mevrouw dan die reageerde even op mijn politieke partij. Het CDA en van harte onderschrijven dat wij als politiek onszelf een spiegel moeten voorhouden. U heeft een tijdje alleen artikel geschreven pas op voor de schoonmaken als ik me goed citeer ik was het helemaal mee eens. Dus er is licht een einde van de tunnel en ik wil me aansluiten bij de laatste woorden, mevrouw de jong over inderdaad de mensen die nu gevlucht zijn omdat ze voor ons hebben gewerkt en zich kwetsbaar hebben opgesteld voor een land hebben verlaten gezinnen op zijn gesplitst en nu door een stel idioten worden uitgescholden. Ik kan daar niet bij. Eerlijk gezegd dit moet geevalueerd worden. Ik denk alleen dat dat moment op een later tijdstip moet plaatsvinden. Dankuwel.

[0:41:10] Bedankt. De heer Boswijk niet kijkt naar de droom.

[0:41:13] Dagvoorzitter. Ik ook Dank de leiders voor hetgeen zij ons hier hebben verteld.

[0:41:19] Ik steun de vraag van de heer van der Lee als het gaat om moeten wij bij het voorbereiden van missies en het steunen van missie is ook niet meer kijken naar de vraag wat als het niet goed gaat, zoals we hopen dat het zal gaan. Hoe gaan we dan optreden. Dat vind ik een goed punt.

[0:41:34] En wat mij als als vraagt nog verlicht is. Ik hoor veel mensen spreken over angst. De is van mensen voor de Taliban en ik hoorde je nooit zeggen nou

[0:41:46] ze willen eigenlijk niet zozeer uit angst weg, maar omdat ze zien dat de deuren dicht gaan.

[0:41:52] Voor mijn gevoel zit er dus een spanning tussen die twee benaderingen en ik weet niet wie daar nou het best op in kan gaan. Misschien wel meerdere. Maar ik hoop dat iemand daar op kan reflecteren Dankuwel.

[0:42:03] Danken de heer de Roon en kijk naar mevrouw Teunissen.

[0:42:07] Dagvoorzitter en ook hartelijk Dank aan alle in leiders. Ik heb een vraag aan mevrouw dam. Gezien haar enorme expertise over Afghanistan vroeg ik me af. Ze heeft een ander gezegd over wat er eventueel na eenendertig augustus de rol van westerse landen nog zou kunnen zijn. Er wordt ook veel momenteel over gesproken zou zij iets meer kunnen zeggen over wat de rol van Nederland eventueel zou kunnen zijn en of er uberhaupt nog wel een rol hebben.

[0:42:37] Dank u. Tennisser kijk naar de je dassen.

[0:42:39] Voorzitter, deze vraag aan mevrouw Damhof aan mevrouw de jong en en dat is eigenlijk meer ook een beetje te maken met de diplomatieke kant van het verhaal van zijn wij

[0:42:51] die gaf aan zijn achter de Amerikanen aangelopen en hebben we onze diplomatieke banden met betrekking tot landen die eventueel nog invloed hebben in Afghanistan, zoals bijvoorbeeld Rusland of China hebben we die nog en maken we daar voldoende gebruik van om wellicht ook na eenendertig augustus mogelijkheden te hebben om daar te handelen.

[0:43:13] Dank de heer das. En ik kijk naar de hiervan.

[0:43:16] Ja.

[0:43:16] Veel danken aan de sprekers. Ik krijg het maar een vraag die aansluit op wat eerder wonen net ook vroeg van aan de heer Nolte. Wie ik trouwens wil bedanken voor zijn inbreng om toch maar even te zeggen van inbraak er juist meest interessant omdat hij een ander beeld schetst over de Taliban waarin de NRC en NOS

[0:43:33] te horen krijgen. Dat is misschien op basis van ook wel eens nuttig en ik denk dat de Daniel dit soort hoorzitting hebben. Dus ik wil juist graag bedanken voor uw inbreng en mijn vraag is is aanscherpen op wat heer de roos zegt als hij zegt dat veel van de vluchtelingen niet per se heel bang zijn voor de Taliban. Zou je dan kunnen concluderen dat het misschien ook voor een deel economische vluchtelingen zijn dus danken.

[0:43:53] Bedankt heer van Houwelingen en kijk naar mevrouw Simons voor haar vraag.

[0:43:57] Dank u. Voorzitter, en ook ik wil graag de sprekers bedanken en voor een heldere en belangrijke inzichten voor mij heel fijn en verfrissend om, ondanks de onhandige timing ook dit geluid hier in dit in dit gebouw te horen, met name als het gaat over de rol van Nederland. Het westen, de politiek en de media in bijzonder omdat er een vraag beschikbaar is, zal ik een vraag aan twee sprekers aan mevrouw dam en mevrouw de jong. Die gaat over de rol van de tweede kamer de komende tijd in relatie tot de Taliban.

[0:44:38] Maar goed diplomatiek politiek. Hoe kunnen wij nu al onze positie bepalen en daarop ook ons handelen afstemmen op zoek naar de meest humane menswaardige solidaire

[0:44:53] oplossing voor de huidige situatie Dankuwel.

[0:44:56] Bedankt. Mevrouw Simons en met het goed vinden van de Commissie stel ik ook even zelf een vraag en die vraag stel ik ik kijk niemand bezwaar aan mevrouw de jong. Ik vraag me de hele tijd af.

[0:45:10] Er zit verschil in van hoe verschillende landen opereren en hoe Nederland opereert en toen de tweeduizend negentien die brede kamer steun was voor de tolken is er daarna eigenlijk heel weinig tot afgelopen jaar nog een keer gesproken over overig personeel die ook risico lopen vanwege hun werkzaamheden. En wat ik me de hele tijd afvragen al dagen is de situatie anders voor Nederland. Nu moet handelen, iets wat voortkomt uit het feit dat Nederland eigenlijk twintig jaar geleden nooit heeft gezegd mensen die voor ons werken krijgen een contract en beschermen we daarna of leg ik nou die trekken die conclusie niet te snel

[0:45:52] het punt is mijn vraag is zit er volgens u een verschil tussen Hoelang opereren heeft dat te maken met de beleidsmatige keuzes die eerder gemaakt zijn.

[0:46:03] Goed dan

[0:46:05] doe ik nu weer even de pet op als voorzitter. Ik kijk snel of het haar nu geschikt om antwoorden te geven op de vragen die.

[0:46:12] Ingesteld. Ja ik heb althans op papier hebben we nu de drie zussen van Abdou. Abdoel omdat zij is de eerste tolk geweest waar wij in tweeduizend vijftien onder andere mevrouw Belhaj en ik ongelooflijk hard in de bel hebben getrokken. Die dreef weg gestuurd dreigde te worden om dat die de verkeerde route had gelopen. Hij had eerst asiel in Noorwegen aangevraagd terwijl die moest vluchten en ik zal jullie nog even uitleggen waarom het heel schrijnend. Hij moest vluchten omdat de Nederlandse defensie organisatie ontzettend bezig was met het promoten van haar eigen haar eigen beleid wat in internationaal had. Abdul heeft op een foto gestaan met de hele top van defensie of op filmpje zelfs en trots trots trots. Defensie land ging dat wereldwijd rondsturen. Wat gebeurde? Er? Zijn broer en zijn vader zijn opgepakt? Zijn broer is vermoord. Zijn vader zwaar mishandeld. Hij moest als een gek vluchten kwam uiteindelijk in Noorwegen terecht heeft daar niet wetende wat er allemaal gebeurde asiel aangevraagd kwam uiteindelijk hier werd toendertijd geweigerd door teven en hen is om een asiel te geven. Daar hebben we ongelooflijk veel herrie over getrapt. Dat is uiteindelijk gelukt. Toen hebben we geprobeerd een regeling te krijgen. Dat lukte niet met veel pijn en moeite is gezin hier gekomen en hij is de afgelopen tijd best wel weer viel in de publiciteit geweest omdat hij vond dat hij moest opkomen voor de mensen daarvoor zijn collega's hierdoor daar waren en het gevolg daarvan was is dat zijn zussen dus achtervolgd werden huiszoekingen geweld gebruikt. Een van zijn neefjes is door de Taliban meegenomen. Niemand weet waar hij is en hij belde mij volstrekt in paniek gistermorgen op.

[0:47:52] Maar toen heb ik een advocaat ingeschakeld van laten we alles doen wat we kunnen doen en dan krijg ik straks nog de vraag en dan denk ik jullie allemaal onder een steen bij de ministeries van

[0:48:02] nog even aanreiken wat er toen is gemaakt, denk ik. Fuck you van nou even dat dat soort dingen ben ik dan nu aan het regelen en dan hoop je en dan hoop je dat er nog dat die mensen veilig hieraan komen en daar zit mijn zorg. Want ja, we hebben een hele hoop mensen door het systeem gejaagd, zeg ik. Maar je wilt niet weten hoe door steeds maar zelf personeelslijst te maken. Ik heb het voorbeeld noemen van de Eurogroep. De politie tolk

[0:48:30] wellicht een lijst in Brussel waar alle personeelsleden opstaan die voor alle landen hebben gewerkt. Ook voor de Nederlanders hebben gesmeekt of we mochten krijgen, zodat we actie konden ondernemen. We kregen een ik hoorde zelfs nog kwats van APG noemen de denk ik. Wie haalt het in zijn hoofd als mensen levens op het spel staan om ergens de vergeten durven laten vallen. Wat hebben die mensen gedaan zijn. Een groep een besloten Facebookgroep gaan vormen met al hun oud-collega's hebben gezegd we gaan

[0:48:58] de namen van onze oud-collega's in in Afghanistan bij elkaar halen en we gaan zelf aan de slag.

[0:49:04] Vele dossiers gemaakt hebben we aangereikt

[0:49:07] en klaar aan de ministeries en iedere dag opnieuw moeten we vragen hoe staat het ermee is deze Aldo door procedure. Ja of nee. En dan gaan er ook weer dingen mis. Diezelfde groep

[0:49:17] heeft het initiatief genomen van de week

[0:49:21] om op pad te gaan

[0:49:23] omdat er niks gebeurde.

[0:49:26] De politieagenten oud defensiemedewerkers of nog bij politie en defensie werkte die hebben het heft in eigen hand genomen

[0:49:32] en niet op een gevaarlijke manier hebben geprobeerd en heeft hij beroepen van Dirk geprobeerd. Laten we proberen ze in een groep te begeleiden naar het vliegveld

[0:49:43] betekent dat wij dus gewoon met een groep vrijwilligers Twenty Four Seven bezig zijn bijna niet slapen en dat het een hele tocht blijft want het is niet zo wat u zegt dat ze geen last hebben van de Taliban. Ik hoor de meest vreselijke verhalen van huiszoekingen mensen gaan iedere nacht naar een andere plek omdat ze achter.

[0:50:01] Worden.

[0:50:02] Tassen worden door worden uit worden doorgekeken telefoons worden doorgekeken. En als je daar iets vindt wat wijst naar westerse overheden. Dan ben je nat en word je in elkaar geslagen. Want het hebben we ook meegemaakt. Dus ik ben het volstrekt niet met meneer nooit ineens en ik denk dat u het over een andere groep hebt want volgens mij heb je contact met Afghaanse Nederlandse mensen en dat is een andere groep als de mensen waar wij het over hebben. De Afghaanse medewerkers die voor ons gewerkt hebben en die nu moeten vluchten. Dat is echt een andere groep wil ik er even nadrukkelijk bij zeggen. Het gaat dus niet overal goed en ik maak niemand een verwijt aan werknemers zeiden bij defensie bisa ambassade noem maar op. Iedereen doet zijn stinkende best. Maar wat had ik gemerkt heb is als ik zeg en nu moet dit gebeuren of dat het heeft trouwens een na pakweg een week geduurd voordat ik op beide punten een aanspreekpunt had op zowel het crisiscentrum als bij defensie. Want iedereen vind mij een lastpak. Terwijl ik denk we hebben zulke belangrijke informatie waar jullie wat mee kunnen. En dan blijf je dus ook zien dat er naar elkaar verwezen wordt niet meer in verantwoordelijkheid moet doen. Nee dat moet defensie maar regelen. Dat gaat steeds beter. Maar dat heeft tijd gekost heeft energie gekost hebben te weinig mensen veel te weinig mensen focus mij gezeten want er zijn heel veel dossiers door vrijwilligers aangemaakt.

[0:51:26] De beste methode. Maar die zitten wij dan zelf te bedenken.

[0:51:31] Ik ben door veel mensen gebeld en gemaild hoe ze aan mijn gegevens komen. Ik weet het begon in de zeik. Oké. Het is of als een journalist of iemand die voor een embryo. Zeg jij ons filmpje over deze meneer, mevrouw dat gezien wat je gaat doen is alle benodigde informatie bij elkaar halen wil ik in

[0:51:47] mail hebben. Jij gaat degene zijn die contact onderhoudt met betrokkenen en ik ga voor jou kijken of ik het door het systeem kan jagen. En omdat ik dan de mazzel heb dat ik ook nog wel wat vrienden heb geluk ik links en rechts wordt daarvoor gezorgd en dan zijn het gelukkig ook nog mensen die zeggen Annemarie die is niet van defensie of politie. Maar ik kijk wat ik kan doen.

[0:52:06] Da's niet goed dat het via mij moet lopen want ik weet zeker dat er een hele hoop mensen zijn geweest die een eigen dossier hebben aangereikt en niks gehoord heb want ik heb één keer met

[0:52:17] contact opgenomen, naar ik geloof dat zes dagen later en reactie kreeg dat ik van alles aan moest leveren. Terwijl ik dat al lang elders had geregeld. Ik heb geen zicht in hoeveel mensen er nu daadwerkelijk door de hele procedure heen zijn.

[0:52:33] Ik heb zicht op EUPOL redelijk zicht. Daar moeten we nog tientallen mensen door.

[0:52:40] Ik heb geen zicht op defensie. Want defensie rommelt steeds met de cijfers. Ik heb het altijd geroepen. Ik roep het nog steeds. U bent zelfs in uw Kamerbrief verkeerd geïnformeerd weer. Er komen nog steeds dossiers binnen en daar word ik ben ik heel dubbel in. Want we we bieden mensen perspectief wat er niet meer is van de andere kant zeg ik

[0:53:00] stuur ze maar door het systeem. Want er komt Hopelijk een moment dat mensen in Afghanistan straks weer vrij kunnen reizen en dan hebben wij een verplichting naar ze want dan verandert het wat mij betreft niet wat er nu met de motie. Belhaj is afgesproken, dan moeten ze alsnog mogen komen en ik hoop ook van harte dat we veel ruimhartiger worden in het beleid van hereniging. Want het is mensonterend wat ik meemaak. Ik zit even te kijken of dan alles gezegd heb je hebt een wordt tegen muren opgelopen en de langzaam aan. Ik ga even verder iets meer vertellen over die operatie waar ook direct mee bezig is. Ik ben een doordoor en een dromerig en ik zeg als jullie niet gaan helpen. Doe het zelf en we hebben een hele hoop geschikte mensen en dan denk Saudi snelst als ze maar geen rare dingen gaat doen. Dat doe ik over niemand. Er is niemand mee gebaat.

[0:53:49] Dus uiteindelijk wordt er dan iemand aan ons toegewezen. De werken gouden mensen ook bij ministeries. Maar waar het dan stokt is dat ik zeg als wij nog twintig uur voor die poort moeten blijven staan nu in de riolering met gezinnen met kleine kindjes iedereen uitgedroogd oververmoeid al dagen in de spanning enorme stress dan redden mensen dat niet. Ze moeten naar binnen worden gehaald al

[0:54:13] militairen maar vijfhonderd meter buiten de poort groepen op gaan halen. Ergens. Het gaat mondjesmaat het

[0:54:24] ik kom bureaucratie tegen denk ik.

[0:54:26] De lettertjes verkeerd op papieren. Kijk naar de paspoort en nadat gezicht. Dat klopt toch gewoon mensen worden weggestuurd op het laatste moment. Wij horen al die verhalen. Wij zien het. We zijn over zijn hartstikke sterke groep die elkaar op de been houdt die elkaar op hebt. Maar nee, het gaat niet goed en dat heeft alles te maken dat we veel te laat geacteerd hebben. Dat hadden we veel eerder moeten doen en we proberen nu aan dementie controle te doen

[0:54:53] en dat gaat maar deels lukken.

[0:54:56] Dank u, mevrouw snelst.

[0:54:58] Ik realiseer me u maakt zoveel mee de afgelopen dagen dat die nog veel meer kunt vertellen en het voelt echt heel hard omdat ik ook proberen om de beantwoording van de vragen te bewerkstelligen. Maar het is goed dat u ook die andere verhalen hier verteld.

[0:55:15] Ik ga je vragen om een microfoon uit te doen en dan kijk ik naar mevrouw dam voor voor vragen die aan haar gesteld zijn.

[0:55:30] Wat gaat de Taliban doen

[0:55:35] en wat gaat er na eenendertig augustus gebeuren en wat betekent dat voor de bevolking

[0:55:44] zit in een en in het interbellum zit in een enorme

[0:55:50] transitie

[0:55:53] dus heel veel zaken kan je als als regering

[0:56:01] moet je keihard proberen antwoorden te vinden. Ik kan ze nu nog niet geven. Ik kan de Point touch geven. Ik kan zeggen

[0:56:09] dat we te maken hebben met de beweging met verschillende lagen. We hebben moe. Labrador. De man die twee jaar met Amerikanen heeft onderhandeld. Praktisch is

[0:56:22] probeert compromissen te sluiten en

[0:56:29] dus daar zit een top die

[0:56:33] veel te maken hebben gehad met het westen. Dat zie je terug. Je ziet ook de eerste. Ik zeg ik noem dat Point tussen indicaties misschien niet. Ik zou dat niet direct aan de kant schuiven als de Taliban zegt we willen wel graag goede onder goede banden hebben met het westen. We willen wel kijken of vrouwen aan het werk kunnen blijven.

[0:56:58] Alles is onzeker. Zij zitten net zo goed intern ook enorm te vechten. Dus ze zitten. Ik kan dat nog niet zeggen. Ik kan alleen zeggen veroordeel niet nog mevrouw van der plas, want het is het is ik vind het ik snap dat er heel veel tussen ons in staat. Ik snap ook waar je vandaan komt dat u denkt dat monster zijn heeft alle reden om dat te denken. Maar er is er is toch een de. Er zijn toch verhalen als als als Nederland Nederlandse regering die je moet weten. Je moet geïnformeerd zijn om dit dossier aan te pakken. S te lang dat niet gebeurt. Daar zijn gigantische veel zaken doen door fout gegaan.

[0:57:39] Dus als je vraagt wat gaat de Taliban. Dan doen

[0:57:44] dat ik vind het moeilijk uit. Dus het kan het kan zeg maar als wij

[0:57:49] het kan zijn dat er nog meer intern verzet komt. Dus dat de dat er in bepaalde groepen toch niet krijgen wat ze willen hebben. We hebben natuurlijk Hamid Karzai dokter Abdullah, Abdullah. Maar we hebben ook andere clubs die veel geld te verliezen hebben ook veel inkomsten veel macht. Dat kan zich tegen de Taliban. Als dat te lang duurt en het duurt nu al een beetje lang met het uitschrijven van simpelweg een a vier van wat dit is Taliban beleid hebben we nog niet.

[0:58:17] Dat kan gebeuren. Je kan ook met de veroordelende houding die Amerika nu al heeft, namelijk het woord. Sancties is al gevallen zeer gevaarlijk. Daar mag geen twijfel over bestaan. Het is te vroeg. Je kan sancties doen maar je moet wachten totdat het a vier jaar is je moet je moet ze ook echt kunnen testen en wat je de dreigende taal van veel westerse organisaties westerse media is ook ten nadele van mannen, zoals labrador dun

[0:58:51] een Cloud wordt minder als zij zo zeg maar al in een hoek geduwd worden van je kan ze toch niet vertrouwen.

[0:59:00] Waarom praat je met ze? Het is kansloos zoals mevrouw van der plas zegt maar dan nog erger worden. Dat is een dat is een strategie kan je doen maar dan kan je zeker weten dat de veiligheid in Afghanistan drastisch naar beneden dat een zeer naar binnen gekeerde beweging hebben die minder en minder en minder van ons willen weten en zover zijn we nog lang niet.

[0:59:22] Ik mag mag ik een een andere beeld schetsen.

[0:59:26] Twintig jaar lang heb ik net een beetje gezegd is die pijn gedaan. Twintig jaar lang is er al heel lang duidelijk geweest dat het de de met name de Amerikanen. Maar iedereen liep erachteraan eigenlijk keer op keer op keer op keer op keer de verkeerde mensen doden.

[0:59:43] Dit deze transitie gebeurde in afgelopen maand maand anderhalve maand

[0:59:48] toen dacht ik

[0:59:49] ik ken natuurlijk wel een ik ken de Taliban. Want je weet het nooit te voorspellen in een oorlog is heel lastig. Toen dacht ik wat is eigenlijk alle reden dat daar een een

[1:00:00] de fundamentalistisch regime komt die zegt alles moet nu weg. Niet eenendertig augustus. Maar nu jullie moeten weg. We willen niks meer met jullie te maken. Sterker nog, we gaan het je haat tegen jullie beginnen. Oftewel we gaan operaties lanceren tegen de westerse hoofdsteden zoals Isis deed daar hebben we niet mee te maken. Het is echt een hele andere Afghaanse nationale orthodoxe beweging die met ons willen praten nog steeds.

[1:00:29] Dan zeg je van ja maar ze gaan ons erin luizen.

[1:00:32] Dat zal best maar dat is te vroeg om dat nu te zeggen

[1:00:36] maar je moet wel een beetje van je moet het wel een beetje kennen daar en en dat is een belangrijke selectie van wie ga je naar toe sturen namens de regering en en ik zou zeggen ga snel naar Europees verband. Want al die landen die naar Kabul vliegen. De heeft de Taliban niks aan met al die mixed. Message is de Europese Unie haar ambassade is niet verlaten. Groot nieuws, want een kennen we als een achterna lopen van Amerika. Amerika is gevlucht. De u zitten nog die mensen zijn te bellen. Die kunt u bellen. Dan kunt u mee whatsappen. Ze kunnen je informeren over wat er nu aan de hand is. Zij praten met de Taliban.

[1:01:13] Dus ik kan je niet een beeld schetsen. Maar ik kan u wel zeggen. Doe je best want het is echt belangrijk voor de voor de voor het leven in Afghanistan en voor de veiligheid in Afghanistan.

[1:01:27] Ik heb wat van alles wat

[1:01:31] wat kan de rol van Nederland zijn hebben we nog wel een rol. Ik denk dat dat elke stem in het luiden terreurdebat in het luidde. Het zijn monsters debat belangrijk is om de nu genuanceerde stem is belangrijk. Daar kan je voor vechten. Dat is een gevecht. Ik weet dat ik heb lange tijd in dat in die hoek gezeten. Dat is niet makkelijk maar dat kan wel

[1:01:55] ja. Dus

[1:01:58] ja de we hebben we zijn achter de Amerikanen aangelopen die banden met Rusland, China bijvoorbeeld hele belangrijke vraag. Ik vind dat daar ook Amerika erg haar stempel op drukt met wantrouwen ten aanzien van China wantrouwen ten aanzien van Rusland onder onproductief.

[1:02:17] We hebben het ook voor China en voor Rusland hebben we een nieuw situatie in Kabul.

[1:02:22] Wij doen dit soort uitspraken met gemak in het westen zonder met de Chinezen te praten, zonder met de Russische ambassadeur te praten. Ik zou dat willen aanmoedigen. De Russische ambassadeur spreekt beide talen woont er al jaren heeft enorm veel inzicht in wat er gebeurt, heeft ook een buurt belang en het is niet altijd maar tegen de Amerikanen

[1:02:42] dus ook daar zou ik zeggen probeer ik zou zeggen zet op Z een speciaal team op hier met experts die namens de Nederlandse regering eerst langs Brussel gaan zeggen wat kunnen we samen doen en dan naar Kabul en en rapporteer wees transparant ontsla die marketeers die elke keer messages vreemd. Maar ga voor voor echtheid ga voor de humaniteit van dit land en dat kan. Dat is er dat is er veel. Je zal gastvrij ontvangen worden. En jij moet geïnformeerd zijn om die gastvrijheid aan te nemen.

[1:03:16] Dank u, mevrouw.

[1:03:19] Ik ga nu vragen is. Ik zie je kijk ik heb een vraag van mevrouw Simons nog.

[1:03:25] Ja. Nee, mevrouw Simons. Dat dat wel een beetje overeenkomt met de tweede kamer. De positie.

[1:03:32] Het is heel sociaal dat u kijkt naar de persoon die.

[1:03:38] Ik denk dat ik het beantwoord.

[1:03:41] Dank, mevrouw dan ik ga vragen of je microfoon uitdoen en dan kijk ik naar de Noordzee.

[1:03:49] Ja.

[1:03:50] Ik denk dat ik wil beginnen om even heel snel te reageren op de vrij emotionele uitbarsting van mevrouw van der plas.

[1:03:58] Het is heel makkelijk om Taliban beesten te noemen en de allerlei namen aan te koppelen en deels begrijp ik dat als we dat reflecteren op wat er tot twintig jaar geleden daarover bekend was. Maar ik weet niet of iemand hier het effect ooit heeft gezien van een ontploffende vijfhonderdponder bom.

[1:04:14] Ik heb er nogal wat zien ontploffen in Afghanistan bovenop onschuldige mensen. Nederland heeft op een inzet gebied van zeventig vierkante kilometer. Ik hoop dat u dat zich wilt voorstellen. Vijf, honderd

[1:04:26] vijf duizend ponden bommen afgegooid op volstrekt onschuldige mensen. Nederland heeft zestigduizend granaten afgeschoten op hetzelfde gebied. Daar zaten wat licht granaten bij. Maar over het algemeen zijn dat granaten. Ik heb persoonlijk geprobeerd de hersenen terug te duwen in de hoofden van mensen die door onze granaten zijn geraakt. Ik denk dat toch iets is dat even door moet dringen en dat we dan een klein weegschaaltje moeten maken. Het beestachtige weegschaaltje en moeten kijken naar welke kant die weegschaal uitslaat

[1:04:55] en dat is gebeurd en daarmee wil ik niet iets goedpraten van Taliban. Maar we kunnen dat niet zomaar stellen dat dit een zwartwit situaties. Wij hebben ons daar ook aan misdaden schuldig gemaakt en die waren niet nodig geweest en ik herhaal dat mensen in het Nederlandse inzet gebieden in Afghanistan en in een heel groot deel van Afghanistan angstiger zijn voor westers ingrijpen dat ongenuanceerd is en dat bedden zei het net al drones. Er wordt van alles ingezet op die mensen. Dat is beestachtig en ik vind niet dat dat zomaar in onze aandacht mag ontsnappen.

[1:05:25] Die Taliban heeft zich in twintig jaar geëvolueerd. Dat is niet meer. De Taliban die het ooit was. Ik zeg niet dat dat een goede organisatie is. Maar ik praat wel met mensen in Afghanistan en ik

[1:05:35] geef hier alleen maar die mensen op dit moment een stem. Ik praat niet voor alle Afghanen. Want ik spreek er maar een paar maar ik spreek er meer dan waarschijnlijk de meeste mensen aan deze tafel.

[1:05:43] Meneer Norte.

[1:05:44] Ik ben niet van de censuur. Maar ik realiseer me. Het is vier uur. Ik weet niet of dit uitgezonden wordt op NPO politiek. Het kan zijn dat een zevenjarig jongetje of meisje meeluisteren toevallen. Ik wil u verzoeken om een beetje op te letten als het gaat over de gril gruwelijkheden te beschrijven. Wij kunnen daar wel tegen maar ik heb geen invloed op wie jonger is of.

[1:06:05] Ik begrijp dat, maar ook mevrouw van der plas die beschreef net een aantal dus dat moet dan wel twee kanten opgaan.

[1:06:11] Dan geldt dat even bij deze voor iedereen.

[1:06:13] Maar het gaat mij er ook niet om hier ruzie over te maken wat ik begrijp uw stelling. Maar ik denk wel dat we iets genuanceerder moeten zien dan dat we het is op dit moment denk ik. Ga er geredeneerd vanuit wat Afghanen tegen mij zeggen niet goed om die Taliban op dit moment dat stempel van gruwelijkheid te blijven opdrukken en we zouden ons daarin kunnen vergissen. Misschien worden ze weer gruwelijk. Maar ik weet dat er een grote fractie is binnen de Taliban die wil onderhandelen en die leiding wil geven aan dit land en ik weet dat er veel Afghanen op dit moment zeggen wij willen graag terug naar onze pas toen waren daar voelen wij ons het prettigste bij ons bestuurssysteem zoals we dat kennen. Maar dat gaat niet meer. We leven in het jaar twintig, twintig. Die Taliban is onderdeel van ons leven. Wij zien dat die Taliban zich aan het versoepelen is. Laten we kijken geef die mensen in ieder geval een kans en ik denk niet dat het goed is om het debat met die Taliban volledig stop te zetten. De naam radar werd viel net die man die wil praten,

[1:07:01] De.

[1:07:02] Ik heb geen glazen bol. Maar ik denk ook dat het goed is om in ieder geval die deur enigszins open te houden. Een ander ding is waar het op aangevallen wordt de de de de de tegenhanger tussen. Ik wil iets anders eerst zeggen gruwelijkheden die zich nu voltrekken in Afghanistan. Wij hebben net de beelden op televisie gezien van mensen die vuren stichten omdat alleen maar erger gezegd wordt dat er misschien Afghanen naar Nederland komen. Dat is voor Nederlandse mensen voldoende om brand te gaan stichten. Wat er op dit moment in Afghanistan gebeurt is dat er grote groepen mensen achter die zogenaamde Taliban aanlopen en die maken zich inderdaad schuldig aan dingen waaraan ze zich niet schuldig moeten maken. Maar het is heel moeilijk om dat juist te zien. Ik denk gewoon dat we ons daar heel goed in moeten verdiepen wat er precies gebeurd want er gebeurt meer dan dat er alleen maar een Taliban is die gruwelijke dingen doet. Er lopen daar mensen achteraan en die maken zich schuldig aan dingen die niet door de beugel kunnen. Maar ik vergelijk dat met de mensen die op dit moment branden stichten in Nederland omdat ze alleen al horen dat hier misschien Afghanen naar toe komen als u misschien mijn persoonlijke stelling daarin wilt weten. Ik heb ooit volgens mij mevrouw Simons horen zeggen. De wereld is van iedereen. Ik sta daar volkomen achter bij mijn leven lang een buitenlander geweest in andere landen en ik gun het iedereen om hier naar Nederland te komen en ik begrijp ook dat heel veel Afghanen. Dat willen. Het enige wat ik hoor is dat er op dit moment niet een hele grote angst is van voor Taliban. Maar dat wij deuren open houden en dat betekent dat mensen heel graag daar doorheen willen en zich voor die deuren vertrappelen dan om even terug te komen op iets wat mevrouw snel zei er staan op dit moment rijen van ongeveer honderd bussen voor de poort van een vliegveld en het lijkt alsof we volledig gemobiliseerd zijn. Er gebeurt op dit moment helemaal niets en ik denk dat het wel degelijk goed is om politieke druk uit te oefenen. Er moeten mogelijkheden zijn, mevrouw snel, zij dat zelf ook. Waarom gaan die militairen niet vijfhonderd meter naar buiten. Ik denk dat er wel degelijk praktische mogelijkheden zijn om die bussen naar binnen te halen en dan nu even niet te discussiëren of die mensen nou wel of niet. Die zijn Almelo screen. Die hebben paspoorten. Die moeten daar zo snel mogelijk uitgevlogen worden en ik denk dat de politiek daar wel degelijk druk op uit kan oefenen om iets actiever te gaan opereren. Een ander ding is wel zolang er vliegtuigen blijven landen in Kabul. Zolang de militairen zijn, zullen er mensen voor de poort staan en dat maakt de zaak ongelooflijk gecompliceerd. Het is niet zomaar opgelost en het is een stuk

[1:09:16] op het moment dat wij ons daar volledig terugtrekken. Dan zal het ook rustiger worden voor die poorten hele paradoxale situatie, maar het is wel zoals die nu is zo de zoals die mei wordt geschetst

[1:09:27] dat eventjes naar na mevrouw van der plas ik het enige wat ik wil een stukje helderheid verschaffen van wat daar in ieder geval lijkt te gebeuren en ik denk dat de Taliban anders moeten zien dan de die Taliban zagen even de vragen die gesteld zijn. Ik heb in in een vreselijk handschrift geprobeerd die mee te schrijven

[1:09:49] moeten mensen daar echt weggehaald worden. Ik ja, ik wil durft daar niet eens iets over te zeggen. Ik heb het verhaal over de open deuren al gezegd. Sowieso is dat op dit moment tolken die gewerkt hebben voor Nederlanders bijvoorbeeld. Ik heb veel van die tolken zelf moeten selecteren. Die mensen kwamen uit Kabul werkte in Tarin Kowt. Als je je druk wil maken om mensen moet je je druk maken om de was baas die in het kamp Holland werkte want die kwam gewoon een kilometer wandelen naar zijn werk ging zijn werk doen en wandelde weer terug. Terwijl de tolk na afloop van de missie naar Kabul terug ging. Maar niemand wist dat hij ooit als tolk had gewerkt. Ik zeg het u. Dit is de realiteit en ik kan daar niet omheen. Dit is zoals het als het is dus maken we ons zorgen om mensen moeten we ons zorgen maken om de was baas. Maar die was baas. Die heeft zichzelf dertien of tien jaar.

[1:10:33] Recht doet aan een hele grote groep oud werknemers. Ik baal hier ontzettend van.

[1:10:41] De emoties zijn de afgelopen dagen over biologisch. En dat mag ook in de ik ga los. Even van deze interruptie van mevrouw snelst die ook weet dat het niet hoort om in de microfoon te spreken zonder dat de voorzitter u het woord geeft

[1:10:57] dus bij deze gaan we dat ook niet meer doen. Ik kijk naar de noordpool ook een beetje komen tot een afronding van de beantwoording. Wat, mevrouw de jong heeft ook nog een aantal vragen en iedereen die bezig is. Hiermee snapte ook om dit af te ronden, zodat men ook door kan gaan met allerlei zaken die die nu spelen. Ik geef u.

[1:11:17] Wordt. Nou ik ben er ook. Ik ben het helemaal niet oneens. Mijn vrouw snel zijn de mensen die nu vinden recht hebben hiernaartoe te komen. Die willen de toegezegd hebben. Die moeten we ook zo snel mogelijk. Hiertoe ga ik sterker. Ik heb vanmorgen mijn diensten aangeboden aan defensie, want dit is werk wat ik gedaan heb in het verleden mensen uit spanning gebieden weghalen. Ik heb antwoord nog niet gelezen maar ik heb het wel gekregen. Maar als ik daar morgen naar toe ga ik daar naar toe en ik ga wel de poort uit om die mensen binnen te halen. Dus dat is dan misschien om mevrouw snelst enigszins gerust te stellen en ik ben op dit moment met Liesbeth Zegveld aan het werk om zoveel als ik kan doen te doen voor tolken en voor mensen die uit dat land nu weg moeten. Ik sta er helemaal achter. Maar we moeten niet vind ik de realiteit uit het oog verliezen. Dat is alles wat ik zeg en dan bedoel ik niet lelijk.

[1:11:59] Misschien ben ik een.

[1:12:00] Doen om de bij elkaar te krijgen, want deze mij is het zie ik. Het is geen zonder mevrouw dan goed. Ik geef het op.

[1:12:09] Ik kijk heel graag. Ziet u.

[1:12:11] Maar het is zoals dit is inderdaad een rondetafelgesprek en eigenlijk geen debatten lijkt het wel een beetje op mevrouw van der plas die keek krokodil. Het is niet eerlijk. Wat nou mag ik niet reageren op wat er gezegd wordt. Ik snap dat dat iedereen iets van vind. Maar het is een rondetafelgesprek. We hebben gasten. Jullie worden dan inderdaad op expertise of gedachten of mening uitgenodigd om iets te vertellen. Ik kijk nog een keer naar de of die

[1:12:40] voor zijn gevoel. Hiermee vragen.

[1:12:43] Het enige wat ik me afvraag. Ik heb met defensie gesproken is mij de verzekering gegeven van wij gaan creatieve mogelijkheden overwegen om mensen binnen de poorten van het vliegveld te krijgen. Nou dat verbaast me dan als ik van die honderdtwintig mensen. Maar waarschijnlijk heeft mevrouw snelst met dezelfde mensen contact. Het ben een op een aan het communiceren met mensen in een bus kinderen vrouwen. Er is een vrouw al die door de knieën gegaan is afgevoerd uit diezelfde bus. Dit begrijp ik niet. Die mensen staan op een paar honderd meter van die vliegbasis die mensen laten staan vind ik niet een creatieve oplossing van defensie. Dus ik begrijp dat niet. Is mijn op hoog niveau verzekerd dat die oplossingen zullen zijn. Vooralsnog zie ik ze niet.

[1:13:24] Ik zie ze niet dat die mensen staan nog steeds in die bussen veertig graden buiten zonder water en die zijn bang en die willen nu snel weg

[1:13:33] en het gebeurt niet.

[1:13:35] Dank de heer en ik ga

[1:13:39] even een moment. De heer Eppink. Ik ga de Noord de. Ik vraag om zijn microfoon uit te doen als bent u in beeld? Heer Eppink voorstel?

[1:13:49] Nou ik mijn mijn vraag werd niet beantwoord en die was kort over Nation Building. Wat hebben we verkeerd gedaan. Wat hadden we wel moeten doen.

[1:14:01] De heer Eppink ken ik nu ondertussen inderdaad en is niet de enige die de neiging heeft om vragen te stellen waarvan je denkt ja daar wil je het eigenlijk inderdaad uitgebreid over hebben. Eppink realiseert zijn hele brede open vraag die vraag is gesteld aan de Norte. Ik ga toch aan hem verzoeken om die zo kort

[1:14:23] het kort

[1:14:24] beantwoorden, zodat mevrouw de jong ook nog haar.

[1:14:28] Vragen kan beantwoorden. Ik had een in in een aantal worden opgeschreven. Maar het antwoord is een boek, want dit is natuurlijk een hele moeilijke vraag operatie Operation de konden in tweeduizend een Taliban is daar een enorme klap toegebracht. Die was feitelijk vernietigd.

[1:14:44] Daarna is het mijn mening dat Afghanistan er zeer goed toe in staat was om zichzelf weer op te bouwen. Hele capabele mensen hele slimme mensen die mensen hadden dat zelf gekund en wij hebben daar vind ik. En nu spreek ik echt voor mezelf meer kwaad gedaan omdat we goed hebben gedaan, hadden daar niet militair moeten ingrijpen worden niet op die manier moeten gaan helpen. Want die mensen iets meer vertrouwen moeten geven. Iets meer vertrouwen in hun capaciteiten moeten hebben dat het gewoon volwassen. Mensen zijn die die die die hetzelfde kunnen als wij ze lopen alleen iets achter. Wij hebben ook niet in in twee dagen de het feminisme opgelost en en vraagstukken en we hebben daar tijd voor nodig en dat hebben mensen in Afghanistan ook en als we zien die tijd niet gunnen. Dan gaat het gewoon helemaal fout in negentien, vijftig nog een chemisch kreeg gecast als homoseksueel waren. Dat heeft tijd nodig had.

[1:15:33] Nee je hoeft geen Sorry te zeggen want u is een vraag gesteld en de heer Eppink weet dat dat een hele uitgebreide vraag is de zal ook nog uitgebreid gesproken worden over de missie. Wat daar is gedaan. Hoe het is gegaan. Hoe het anders had gemoeten met goedvinden van de heer Eppink stel ik voor dat we naar mijn mevrouw. Hij knikt. Dus dat is een goed teken. Ik danken de heer en nogmaals, als u microfoon uit wil zetten, dan geef ik nu het woord aan mevrouw de jong

[1:15:58] Dankuwel. Ik vind het een dat tekenend dat een deel van ons aan tafel van ik hoorde ook bij zijn inderdaad in contact. De hele tijd een mensen die daar voor de poorten staan en wij proberen dan met foto's en laat mensen de juiste kant op te wijzen. Je hoort van andere landen ook minder rijke landen dat die mensen met helikopters ophalen inderdaad de rijen voor de ambassade voor de voor het vliegveld

[1:16:18] die voor een deel ook nodig zijn, omdat in de eerste dagen vooral denk dat er duidelijker gecommuniceerd had kunnen worden met diegene die eventueel in aanmerking zouden komen. Maar het was vooral zo dat zij helemaal niks hoorde en daardoor in paniek inderdaad maar naar het vliegveld ging omdat ze hoopte dat ze daardoor op een vluchten konden

[1:16:36] geraken. Als we inderdaad tegen hem had gezegd je staat op een lijst en overmorgen is een vlucht zorg dat je vooral nu veilig bent, had het ook geholpen om de rest van de opstopping op het vliegveld te kunnen voorkomen. Wat echt opvallend is. Dat was ook een vraag van van der plas.

[1:16:53] Hoe is eigenlijk de afgelopen week gegaan of anderhalve week gegaan.

[1:16:58] Ik heb het idee terwijl ik heb zelfs geen smartphone. Dus ik hou helemaal niet van een politiek te bedrijven door de media of sociale media, maar het lijkt inderdaad hier echt alsof dat de manier was om nog enigszins versnelling te brengen in dit proces.

[1:17:13] Toen ik voor het eerst aan een journalist van de Volkskrant over de u Pol tolken de EUPOL tolken vertelde

[1:17:19] kreeg de journalist vervolgens een telefoontje van het ministerie van defensie.

[1:17:23] Om mijn telefoonnummer door te geven omdat ze inderdaad wilde dat ik dan even de naam van die twee mannen doorgaf die in dat het ambassade paniekerige mailtjes hadden gestuurd omdat zij het massaal kwamen. Dat was toen net verlaten door de Duitsers

[1:17:37] toen inderdaad heb ik via Annemarie die twee zaken doorgespeeld en ineens kreeg ze bericht van de ambassade. Maar eigenlijk zou natuurlijk niet zou moeten zijn dat ik zeg maar via de media dat ministerie van defensie. Om mijn telefoonnummer vraagt oneindige aandacht te geven aan een thema als een tolken wat sowieso een thema zou moeten zijn geweest in de lange debatten.

[1:17:58] Een ander voorbeeld is dat

[1:18:01] inderdaad op zondag bleek het dat negen jaar trok die voor Nederland hadden gewerkt. Vonden mij op social media en vertelde dat een paspoort op de ambassade lag omdat zij toevallig precies op dat moment ook een vlucht hadden gekregen. Nog voor dinsdag. Zij moesten die dag een coronatest inleveren bij de ambassade en stond natuurlijk voor een gesloten ambassade vroeg zich af waar ze met de corona test naartoe moesten en in paniek omdat een paspoort in de ambassade lag die gesloten was. Opnieuw heb ik dat op sociale media gegooid en uiteindelijk is er daardoor een reactie gekomen. In principe was het weer zoals er gewoon communicatie was geweest had er niet zoveel paniek hoeven te zijn.

[1:18:40] Een andere tolk heel treurig. De week voordat Kabul over werd genomen door de Taliban had hij dat zich aangemeld. Volgens het bij de ambassade had een asielaanvraag ingediend.

[1:18:52] Ik kreeg geen reactie en vroeg mij steeds na drie dagen na vier dagen. Wanneer wanneer kan ik eindelijk een reactie verwachten en ik zou heel beleefd wacht na een week voordat je een reminder stuurt nadat hij een man had gestuurd. Een week later bleek dat ze eenmaal in de spam folder was beland van de ambassade.

[1:19:08] Opnieuw moest ik dat op sociale media gooien om daar vervolgens een reactie op te krijgen. Opnieuw nieuws dat niet. Ik ben niet iemand die dat graag doet. Het zou gewoon niet de manier moeten zijn waarop er met mensen omgegaan wordt. Het feit dat Afghaanse e mailadressen in de spam folder van Nederlandse ambassade in Kabul komen. Dat zou al lang geleden opgelost moeten worden misschien andere spelling worden gebruikt die in dat als verdacht worden aangemaakt.

[1:19:32] Aangezien

[1:19:33] en ten slotte is het zo dat inderdaad

[1:19:37] Nederland helaas een uitzonderingspositie in nam tot vorige week in het feit dat ze zich alleen op tolken richten en niet op andere lokale medewerkers en die heeft ook gehoord dat ik altijd en andere lokale medewerkers erbij zetten inderdaad ook de man die de was doet die inderdaad vaak lokaal uit de regio kwam loopt gevaar. De Duitsers spreken over ooit Crafter dus inderdaad lokale medewerkers. De Britten spreken over lokale en deed ze veel en hebben dat ook altijd zo gedaan.

[1:20:04] En

[1:20:06] toen ik op een gegeven moment ook benaderd werd door de bewakers die voor Nederland hadden gewerkt

[1:20:12] onderhield ik dat contact. Dat is ook weer via de media gespeeld om daar inderdaad een verandering in het beleid te kunnen bewerkstelligen. En natuurlijk met hulp van heel veel Kamerleden. Maar dat zijn niet de manier moeten zijn waarop we

[1:20:23] met deze mensen omgaan. Ook daar moet ik toch zeggen dat er een soort damage control en amateurisme is in hoe dat dan wordt opgepikt. Want toen het beleid veranderde op woensdag was het volgens mij

[1:20:36] heb ik inderdaad

[1:20:37] geprobeerd werd mij gevraagd of ik de contactgegevens had de e mailadressen en telefoonnummers

[1:20:43] en van een aantal van een bewakers

[1:20:45] en via whatsapp en Facebook. Probeer die dan in dat te achterhalen.

[1:20:51] De elk uur ofzo kreeg ik een volgend mailadres en telefoonnummer door natuurlijk dat inderdaad nog door naar de betreffende email adressen was ook inderdaad niet zo makkelijk om erachter te komen duurde een tijdje voordat die online stonden zonder ook alleen in het Nederlands niet in het Engels et cetera et cetera.

[1:21:07] Twee dagen later op vrijdagavond kreeg ik een mailtje waarin gevraagd werd of ik alsjeblieft een lijst zou kunnen maken om al die gegevens te bundelen

[1:21:17] en dus was er vanaf woensdag niets gebeurd met mijn emails waarin ik inderdaad alle telefoonnummers en alle iemand doorgestuurd ik mijn politicoloog. Ja. Ik ben inderdaad ook activisten op dit gebied. Toch zou niet zou moeten zijn als er daar mensen gewoon in een tolken team zitten en daar verantwoordelijk voor zouden zijn dat het

[1:21:37] op vrijdagavond aan mij wordt gevraagd om het even handig te bundelen in een email

[1:21:41] en

[1:21:43] een dag in Afghanistan op dit moment is een heel lange dag. En inderdaad hier gaat alles gewoon door. Maar dat we inderdaad een week vertraagd wordt doordat dit in een spam folder terechtkomt

[1:21:53] of dat er dagen niks gebeurt wordt gebeurt met een lijst van bewakers is inderdaad is is amateuristisch en is is redelijk shockerend om te zien.

[1:22:02] We zien nu dat inderdaad van de bewakers. De helft van de bewakers. Hier is en de andere helft van het blauwe water. Dus het zijn er leven.

[1:22:11] Die zijn nog in Afghanistan.

[1:22:13] Er zijn er twee of drie, die zich pas in de laatste dagen hebben gemeld. Dat komt natuurlijk ook weer omdat

[1:22:19] Nederland tot voor kort weer als enige land weigerde om het beleid online te zetten en bewakers kwamen tot afgelopen woensdag ongeveer niet in aanmerking. Dus konden zij zich niet melden

[1:22:28] en opnieuw hebben daardoor een vertraging waarbij we nu niet kunnen garanderen dat we die mensen daar nog in veiligheid kunnen brengen.

[1:22:35] Dus

[1:22:38] ik zie uit naar de evaluatie van deze tijd

[1:22:42] om vooruit te kijken inderdaad en de vragen over aanbevelingen te beantwoorden.

[1:22:48] Ik heb al eerder gezegd

[1:22:51] en heb er dus ook in dat op gehamerd. Het feit dat alleen maar toe dat er op tolken werd gefocust. Daarin was Nederland

[1:22:58] een uitzondering.

[1:22:59] Ik vond het ook uitzonderlijk dat de registratie van medewerkers zo slecht bleek te zijn.

[1:23:06] Het feit dat er werd gezegd dat we niet weten wie er eigenlijk voor ons werkt als ze een andere posities bekleden

[1:23:12] om even het voorbeeld te geven. In groot-brittannië is het zo dat er een Labour support unit was en iedereen heeft dus een Labour support unit Surinamer en in ieder geval wat het beleid is geweest sinds afgelopen april, waarbij de F Kennedy location en Systems policy nieuw is ingezet door de veranderende situatie in Afghanistan is dat als je een mail stuurt

[1:23:34] en zegt ik ben mevrouw X

[1:23:37] en dit is mijn Ellis uw naam waar ik werkte daar als je inderdaad in een zichtbare positie hebt gewerkt. En als je niet ontslagen bent door slecht gedrag.

[1:23:47] Dan heb je een beleid waarbij er real location bij die voelt wordt aangaan aangeboden. Dus je hoeft inderdaad niet individueel gevaar meer te laten zien,

[1:23:56] maar ook hebben ze al je gegevens inderdaad gewoon want je hebt gewoon Ellis you number en het enige wat je moet laten zien is dat jij diegene bent

[1:24:04] en

[1:24:05] daar is dan gewoon voor volgens beleid op en

[1:24:09] ik heb er gewoon over nagedacht. Het het zo.

[1:24:13] Jullie zouden het ook merkwaardig vinden als jullie je pensioen later aan zouden vragen als jullie zouden moeten bewijzen dat jullie daadwerkelijk gewerkt hebben.

[1:24:21] Denk je uberhaupt

[1:24:23] heel nuttig om erover na te denken dat het een werkgever werknemer relatie is en ik heb het idee dat omdat het om Afghanen gaat dat er

[1:24:31] vaak dingen geaccepteerd worden die we voor Nederlanders nooit zouden accepteren.

[1:24:37] Er is in groot Brittannië nu heel nieuw. Het ontwikkelt zich natuurlijk ook op elk moment. Ze zijn nu bezig met een nieuwe Operation wel kan. Dus we weten nog niet hoe dat eruit gaat zien. Maar het belangrijke punt is wel dat evacuatie niet het eindpunt zou moeten zijn. Het gaat er ook om

[1:24:53] hoe er vervolgens mensen verwelkomen en ook integreren in onze maatschappij en daar zou aan een aantal verschillende dingen kunnen denken.

[1:25:01] Het gaat om wat voor status je hen geeft dus in andere landen hebben mensen in duiven het liefde eromheen zeg maar meteen een permanente verblijfsstatus. In sommige landen krijgt ze erkenning door bijvoorbeeld civiele medailles te krijgen voor hun voor hun inspanningen, maar ook gaat het om geestelijke gezondheidszorg en lichamelijke gezondheidszorg. Er zijn helaas ook mensen die ledematen verloren hebben en ook is het zo dat

[1:25:28] met uitzonderingen zijn er natuurlijk vooral soldaten steeds zes maanden in Afghanistan geweest voor een tour of Duty.

[1:25:33] Daarmee kan er voor twaalf maanden

[1:25:36] maar tolk en andere lokale medewerkers hebben meestal veel langer in een bepaalde positie gewerkt en de kans dat zij Pieter is die hebben is daardoor heel groot en het is gewoon belangrijk dat we die nazorg ook aan hen geven. Iedereen is belangrijk, maar ik hoop inderdaad wel dat Nederland van deze zaak leert

[1:25:56] het enige. Je zou optimistisch. Daarin kunnen zijn in die zin dat er dat de landen die ook heel erg betrokken waren bij de Irak oorlog het misschien net iets beter doen op dit beleid. Om het inderdaad

[1:26:08] voor een Iraakse tolken en andere medewerkers al beleid hadden ingericht en wij dus opnieuw moesten beginnen.

[1:26:14] Aan de andere kant

[1:26:16] zie ik helaas ook dat landen nieuwe trucjes hebben geleerd om minder verantwoordelijkheid te nemen voor hun lokale medewerkers. Dus dan gaat het om nog meer sap contract te gebruiken en dan te zeggen dat je daardoor geen verantwoordelijkheid hebt en XL hopen dat het niet in de toekomst zal gebeuren. Dus dat is een negatieve

[1:26:35] mevrouw de jong. Mag ik u vragen om af te

[1:26:38] en als laatste punt

[1:26:41] een moeilijke vraag natuurlijk inderdaad ook over

[1:26:45] relatie met het Taliban en relatie met Afghanistan zouden we daar een andere positie kunnen innemen. Ik denk wel dat

[1:26:52] het is belangrijk is dat Nederland zich zou kunnen differentiëren omdat op dit moment vaak toch een soort equivalent wordt gezien van westers is Amerikaans en dat is het. En daardoor inderdaad als de Europese Unie een andere positie in zou kunnen nemen,

[1:27:07] zou dat van waarde zijn en daarnaast is het ook belangrijk dat we zien dat in Afghanistan er natuurlijk een enorme diversiteit is niet alleen maar een etnische diversiteit, maar ook gewoon wie is er hoogopgeleiden laagopgeleid. Wie komt van de stad. Wie komt van platteland en het lijkt me ook belangrijk dat we in onze gesprekspartners nog steeds naar die diversiteit zoeken en niet alleen maar naar mensen die de dienst uitmaken.

[1:27:30] De pas Somalië coach is misschien minder relevant voor het van mensen van andere etnische minderheden en

[1:27:37] het lijkt me belangrijk dat we dat in de gaten blijven houden. En dan als laatste

[1:27:43] is er natuurlijk ook het punt dat we naar dader moeten kijken, niet alleen maar naar woorden moeten luisteren en daar zouden we denk ik ook de de Taliban aan moeten houden.

[1:27:54] Die laatste uitspraak is een mooie manier om ook deze bijeenkomst af te ronden. Inderdaad geen woorden maar daden. Ik realiseer me dat er heel veel mensen zijn die hier aanwezig zijn. Heel veel behoefte hebben om door te praten. Nog even die opmerkingen te maken. Nog even. Oh daar ben ik vergeten. Daar zou ik natuurlijk vanuit menselijk perspectief alle ruimte voor willen geven. Maar ik zit hier als voorzitter. Ik heb anderhalf uur gekregen. Daar is iedereen maar akkoord gegaan. Ik denk dat iedereen uw verhaal heeft gehoord en

[1:28:27] dan de collega's ook voor hun aanwezigheid. Ik realiseerde me ook tijdens de bijeenkomst dat er tussentijds dingen spelen en dat het soms een beetje ongemakkelijk kan voelen. Zitten zij bij mekaar, terwijl er een hoop gebeurd, maar ook dit is belangrijk in het geheel van wat wat er allemaal gebeurt om in de openbaarheid hier in het Parlement wat iedereen kan zien en horen toegang te geven tot alle informatie, alle gedachtes en alle meningen om met betrekking tot de crisis in Afghanistan. Ik Dank iedereen voor voor zijn aanwezigheid wens iedereen veel wijsheid kracht toe in de komende dagen en sluit bij deze de vergadering.