Vaccinatiegraad

[0:00:00] Ik wil informeren dat als het gaat om een technische briefing, de afgevaardigden worden

[0:00:03] uitgekozen door het ministerie van VWS.

[0:00:05] Ik denk dat dat wel goed is als we dat helder hebben.

[0:00:09] Maar dit zijn uiteraard natuurlijk ook de mensen die er het meest verstand van hebben bij het RIVM.

[0:00:13] Ik heet van harte welkom mevrouw Bikken namens de ChristenUnie, mevrouw Slag Tegelman namens

[0:00:17] GroenLinks PvdA, mevrouw Paulusma namens D66, de heer Krul namens het CDA, mevrouw Danielle Jansen

[0:00:24] namens NEC, mevrouw Thielen namens de VVD en meneer Diederik van Dijk namens de SGP.

[0:00:28] Mijn naam is Fleur Agema, ik ben de tijdelijk voorzitter van de commissie VWS en vertegenwoordig de PVV.

[0:00:35] Ik heb gehoord dat de presentatie vrij lang is en dat wij de tijd hebben tot tien over.

[0:00:42] Tien over tien.

[0:00:43] Tien over tien.

[0:00:44] Uiterlijk.

[0:00:45] De heer Klaassen namens de PVV schuift ook nog aan.

[0:00:49] Dus ik stel voor dat we voortvarend van start gaan en dan hebben we misschien daarna nog tijd voor een vragenroom.

[0:00:54] Ik geef het woord aan de heer Van Dissel.

[0:00:56] Dank u wel mevrouw de voorzitter.

[0:00:58] Ik wilde een aantal aspecten laten zien over vaccins.

[0:01:03] Even wat achtergrond.

[0:01:05] Uiteraard de informatie hoe we tot de keuze komen,

[0:01:08] hoe de verschillende surveillanceapparaten zijn ingericht in Nederland.

[0:01:14] En vervolgens nog wat over het draagvlak in Nederland

[0:01:16] en de vaccinatiegraden uiteraard.

[0:01:20] Dus waarom geven we überhaupt vaccins?

[0:01:24] Vaak is het zo dat natuurlijke infectie leidt tot geheugen.

[0:01:31] Immunologisch geheugen helpt bij een tweede expositie aan hetzelfde virus of bacterie.

[0:01:39] Dat levert immuniteit op, maar gaat uiteraard gepaard met de risico's,

[0:01:46] en soms ernstig, van de initiële infectie.

[0:01:50] Vaccinatie is niks anders dan dat je die risico's van de initiële infectie hoopt te omzeilen

[0:01:57] door iemand over het algemeen onderdelen van de verwekker of een levend verswakte verwekker aan te bieden

[0:02:05] die geen ziekteverschijnselen geeft, maar wel dezelfde geheugen van het afweerapparaat oproept

[0:02:12] om te zorgen dat je bij een natuurlijke blootstelling niet ernstig ziek wordt.

[0:02:16] Dus met andere woorden, bij een initiële natuurlijke infectie heb je de risico's van de infectie,

[0:02:22] bij een vaccinatie heb je dezelfde immunologisch geheugen die je beschermt tegen herinfectie

[0:02:28] zonder de risico's van de primaire infectie.

[0:02:32] Uiteraard is het zo dat vaccins die in vele samenstellingen et cetera komen, dat die net

[0:02:40] als geneesmiddelen bijwerkingen kunnen hebben.

[0:02:42] Dus uiteindelijk gaat het altijd om een afweging, een balans

[0:02:46] tussen wat zijn de potentiële risico's van een natuurlijke blootstelling

[0:02:50] versus wat zijn de eventuele bijwerkingen die meespelen bij vaccinatie.

[0:02:56] En daar moet een keuze in worden gemaakt.

[0:02:59] En zoals ik straks zal laten zien,

[0:03:01] is dat iets wat bij de Gezondheidsraad ligt in Nederland.

[0:03:06] Dan even als voorbeeld mazelen, want dat speelt ook nu weer.

[0:03:09] Dus ik dacht, laat ik dat even als voorbeeld noemen.

[0:03:11] Het is een virusziekte, leidt tot koorts, leidt tot hoest,

[0:03:15] maar ook de bekende huiduitslag.

[0:03:18] En mazelen is een virus wat zich vermeerdert in afweercellen.

[0:03:22] En dat heeft een belangrijke consequentie.

[0:03:24] Mazelen repliceert in juist die geheugenafweercellen

[0:03:28] die je opbouwt naar natuurlijke infectie of andere vaccinaties.

[0:03:32] En dat betekent dat als ziektebeeld

[0:03:34] het een maanden, zo niet jarenlang onderdrukking van de afweer geeft.

[0:03:38] Dat betekent dat mazelen niet alleen leidt tot het initiële ziektebeeld, maar ook een

[0:03:45] verhoogde kans op bijvoorbeeld oren- en longontsteking, dat is ook wat we hebben gezien tijdens de

[0:03:50] verschillende uitbraken.

[0:03:51] Dat zijn dan bacteriële infecties, dus een virus maak je dan gevoeliger voor bacteriële infecties.

[0:03:57] Die moeten uiteraard met antibiotica worden behandeld.

[0:03:59] Ten slotte heb je ook nog zeldzaam bij mazelen een hersenontsteking.

[0:04:05] De sterfte van mazelen concentreert zich in ontwikkelingslanden waar allerlei ondervoeding,

[0:04:12] maar ook natuurlijk het ontberen van antibiotica maakt dat het ernstiger verloopt.

[0:04:17] Mazelen is zeer besmettelijk.

[0:04:18] Elke persoon met mazelen in een, wat wij dan noemen, maagdelijke omgeving, dus personen

[0:04:24] die mazelen niet eerder gezien hebben en niet zijn gevaccineerd, leidt tot ongeveer 20 nieuwe

[0:04:30] besmettingen.

[0:04:31] Die incubatieperiode, de tijd tussen het ene en het andere geval, is ergens tussen de 10 en 14 dagen.

[0:04:38] Die besmettelijkheid begint al voordat de uitslag er is.

[0:04:41] Dat betekent dat het ook heel moeilijk is om het dan te beperken, want iemand kan mazelen overdragen,

[0:04:47] zoals een aantal dagen, zonder dat je dat aan de persoon kan zien.

[0:04:51] Tegen mazelen, omdat het een ernstige ziekte is, maar vooral ook tegen complicaties door de remming

[0:04:57] van de afweer, hebben we een goed vaccin.

[0:04:59] Als we dat één keer geven, beschermt dat zo'n 95 procent van de mensen die het gekregen hebben.

[0:05:05] Als het twee keer wordt gegeven, zoals in het Nederlands vaccinatieprogramma op veertien maanden en op negen jaar,

[0:05:11] dat wordt binnenkort wat naar beneden gehaald, levert zo'n 99 procent bescherming op.

[0:05:17] En dan beschermt het voor de duidelijkheid tegen uiteraard natuurlijke blootstelling aan het mazelenvirus.

[0:05:25] Nou, we komen op mazelen zo nog terug.

[0:05:29] Maassel is slechts één voorbeeld.

[0:05:30] Er zijn vele andere vaccins en hier een samenvattend plaatje om te laten zien dat die vaccinaties

[0:05:37] inderdaad ook ziekte voorkomen.

[0:05:39] En omdat ze ziekte voorkomen, voorkomen ze ook de complicaties van ziekte.

[0:05:43] Ik neem u even mee met dit plaatje.

[0:05:46] Als u naar de rechterzijde kijkt, dus de uitvergrote grafiek, dan ziet u voor alle Amerikaanse

[0:05:53] staten en een aantal steden apart onder elkaar ziet u weergegeven de periode voor het vaccin

[0:06:01] en na het vaccin en de introductie van het vaccin viel in Amerika, want dit zijn getallen uit

[0:06:06] Amerika, bij de rode streep. Dan ziet u voordat het vaccin werd geïntroduceerd

[0:06:14] veel mazelenactiviteit weergegeven met die kleurtjes en u ziet aan de rechterzijde

[0:06:18] de indicatie van de kleuren.

[0:06:20] En u ziet dat eigenlijk heel kort na introductie van het vaccin

[0:06:24] de kleur diep blauw wordt.

[0:06:26] Dat betekent dat mazelen gewoon niet meer voorkomt.

[0:06:28] U ziet ook daarboven weer gegeven,

[0:06:31] in de grafiek met al die kleine pietjes,

[0:06:34] dat zijn de verschillende mazelenuitbraken in Amerika.

[0:06:37] Dan wordt het vaccin geïntroduceerd en u ziet

[0:06:39] dat daarna eigenlijk die mazelenactiviteit helemaal weg is.

[0:06:42] Nou, dat zullen we even mazelen als voorbeeld.

[0:06:45] Aan de linkerzijde ziet u voor verschillende andere ziektebeelden,

[0:06:49] van polio tot lifterie tot kinkoest en dergelijke,

[0:06:53] aangegeven dat je eigenlijk hetzelfde beeld krijgt

[0:06:56] na introductie van de vaccins.

[0:06:58] Neemt de ziekteactiviteit geweldig af, gaat het soms bijna helemaal naar nul toe.

[0:07:04] In Nederland is het Rijksvaccinatieprogramma begonnen in 51,

[0:07:09] soms wordt het ook aan 57 gekoppeld,

[0:07:11] omdat het toen landelijk voor polio werd geïntroduceerd.

[0:07:17] Nou, er zijn berekeningen opgedaan, die kunt u terugvinden

[0:07:19] in de referenties die ik daar heb gegeven,

[0:07:22] dat zo grofweg tussen de 9.000 en 10.000 lezers van kinderen

[0:07:27] zijn gered door het vaccinatieprogramma.

[0:07:31] Dus dat is de opbrengst.

[0:07:33] Maar ik wil wel benadrukken, het gaat niet alleen om al of niet overlijden.

[0:07:38] Er wordt natuurlijk bij polio juist ook een heleboel, wat wij dan morbiditeit noemen,

[0:07:44] voorkomen.

[0:07:44] Met andere woorden, complicaties in de zin van verlammingen, die natuurlijk het hele

[0:07:49] leven lang ernstig invloed hebben op de personen.

[0:07:54] Het vaccinatieprogramma zit u hier weergegeven.

[0:07:56] Ik ga het niet allemaal benoemen, maar u weet dat de meeste vaccins in het eerste 1,5 levensjaar

[0:08:03] worden gegeven, maar dat er vervolgens nog een aantal vaccinaties, zoals tot en met het

[0:08:08] veertiende jaar, zijn.

[0:08:10] Ik zal straks laten zien dat dat zich uitstrekt tot de oudere leeftijd.

[0:08:16] Het Rijksvaccinatieprogramma SEC loopt tot 18 jaar.

[0:08:20] Iedereen die geen vaccins heeft gehad, kan ook zonder kosten tot het achttiende jaar die

[0:08:25] alsnog laten geven bij de instanties.

[0:08:29] Dat is wat onder het Rijksvaccinatieprogramma wordt verstaan.

[0:08:32] En we hebben natuurlijk recent het rotavirus afgelopen januari erbij gekregen.

[0:08:39] Dan even waarom we vaccineren.

[0:08:43] Want voor de duidelijkheid, dat is per vaccin verschil dat.

[0:08:47] We kennen natuurlijk allemaal het mazelen,

[0:08:49] maar ik wil u toch even meevoeren naar een aantal redenen

[0:08:52] waarom je je zou vaccineren.

[0:08:54] Allereerst is daar natuurlijk de persoonlijke bescherming.

[0:08:57] Dat is vaak levenslang, maar niet altijd.

[0:08:59] Soms wil je alleen maar in een kwetsbare periode vaccineren.

[0:09:03] Een voorbeeld is bijvoorbeeld tetanus.

[0:09:05] Daar kunt u zich tegen vaccineren.

[0:09:07] Nou, dan is de kans dat u tetanus krijgt buitengewoon klein.

[0:09:10] Maar als u zich vaccineert, heeft het geen enkele invloed

[0:09:15] op of uw buurman of iemand anders in de stad tetanus krijgt.

[0:09:19] Dat is gewoon echt, bij wijze van spreken, persoonlijke bescherming.

[0:09:24] Veel andere vaccins hebben naast de persoonlijke bescherming

[0:09:27] ook ofwel maatschappelijk ofwel binnen het gezin

[0:09:30] ofwel vanuit de werkgever nog, in feite.

[0:09:33] Er zijn vaccins die bijvoorbeeld leiden tot groepsimmuniteit.

[0:09:38] Nou, mazelen is daar natuurlijk een voorbeeld van.

[0:09:40] Dat betekent dat kinderen die niet kunnen worden gevaccineerd,

[0:09:44] bijvoorbeeld omwille van onderliggende medische condities,

[0:09:47] dat die beschermd worden

[0:09:49] als een hoog aantal van hun groepsgenoten wel wordt gevaccineerd.

[0:09:54] Dat is een belangrijke reden om groepsimmuniteit na te streven.

[0:09:59] Soms is het ook zo dat we met vaccinatie op bepaalde leeftijd proberen

[0:10:04] om bijvoorbeeld keeldragerschap van bepaalde bacteriën tegen te gaan.

[0:10:08] Het voorbeeld is meneer Gokokken-infectie.

[0:10:10] Dat geven we rond het veertiende, zag u net.

[0:10:13] Dat is de groep van pubers die met name die menwee in de keel draagt

[0:10:18] als je hen vaccineert, en dat zien we ook.

[0:10:20] Dan zie je ook dat de verspreiding vanuit hen

[0:10:23] naar bijvoorbeeld opa en oma afneemt en zet het te vaccineren, zien we dus ook de incidentie

[0:10:30] in die oudere leeftijdsgroepen dalen, ook al worden die niet gevaccineerd.

[0:10:33] Dus dan ga je inwezen voor een eliminatie van het reservoir in de bevolking en daar profiteert

[0:10:39] dan de hele overige bevolking van.

[0:10:44] Daarnaast hebben we natuurlijk voorbeelden van ringvaccinatie, vroeger klassiek bij pokken.

[0:10:49] Nou, dat doen we natuurlijk niet meer, maar recent hadden we natuurlijk het voorbeeld van de

[0:10:54] monkeypox, waar we het pokkenvaccin voor gebruikt hebben om ringvaccinatie te geven

[0:10:59] om verdere verspreiding te voorkomen.

[0:11:02] Dat zijn allemaal vaccinaties waarbij persoonlijke bescherming wordt gecombineerd

[0:11:06] met een extra effect naar de maatschappij toe.

[0:11:10] En dat kan dus door groepsimmuniteit, door eliminatie zijn of in ringvaccinatie.

[0:11:14] Daarnaast kennen we natuurlijk ook de vaccinaties die niet zozeer de persoon zelf beschermen,

[0:11:19] maar indirect bijvoorbeeld het kind.

[0:11:21] De vaccinatie van pertussis, van kinkhoest, in de zwangerschap is er niet zozeer voor de moeder,

[0:11:27] maar met name om te zorgen dat de moeder antistoffen aanmaakt via de placenta naar het kind.

[0:11:33] Het kind komt ter wereld en is in de meest kwetsbare periode, de eerste maanden totdat het kind zelf

[0:11:39] wordt gevaccineerd, beschermd tegen kinkhoest.

[0:11:42] En we hebben recent voorbeelden, helaas, gezien dat als er niet gevaccineerd is,

[0:11:47] dat die kinderen inderdaad verhoogd gevoelig zijn

[0:11:50] en dat dat soms ook tot sterfte leidt.

[0:11:52] In de gezondheidszorg, als gezondheidszorgmedewerker,

[0:11:56] nemen wij bijvoorbeeld het griepvaccin.

[0:11:58] Dat doe je niet zozeer voor jezelf, maar dat doe je om te zorgen

[0:12:02] dat je het griepvirus, de influenza, niet verspreidt binnen een zorginstelling,

[0:12:09] waardoor kwetsbaren worden blootgesteld.

[0:12:11] Nou, tenslotte kennen we natuurlijk vaccinaties vanuit de werkgever.

[0:12:14] Als u piloot bent en u wilt op Brazilië vliegen, bij wijze van spreken,

[0:12:19] kunt u zich voorstellen dat daar bepaalde vaccinaties, zoals gele koorts,

[0:12:23] van belang zijn om te zorgen dat het cabinepersoneel gezond blijft.

[0:12:30] Dus meerdere redenen om vaccins te geven, persoonlijk,

[0:12:34] maar vaak ook een belangrijk effect op de volksgezondheid.

[0:12:39] Dan is het zo dat vaccins worden beoordeeld,

[0:12:42] en met name nieuwe vaccins, door de Gezondheidsraad.

[0:12:45] Nou, hier ziet u een aantal van de criteria.

[0:12:47] De laatste twee zijn bij een aanpassing, hebben een andere weging gekregen,

[0:12:52] maar er wordt natuurlijk altijd wel naar gekeken.

[0:12:54] Maar met name gaat het natuurlijk om de ziektelast.

[0:12:57] Gaat het om een ziekte die impact heeft op de bevolking

[0:13:00] door ernst of door het aantal gevallen?

[0:13:03] En de tweede is natuurlijk, werkt het vaccin en ook is het vaccin

[0:13:07] veilig. Dit is iets wat de gezondheidsraad voor ons doet, leidt tot een advies aan de minister of de

[0:13:15] staatssecretaris die dan een besluit neemt om een vaccin wel of niet te introduceren. Die ziekte

[0:13:22] last die wordt vastgesteld op grond van de zogenaamde DALY's, de inwezende maat voor

[0:13:29] de schade die je de rest van je leven ondervindt als gevolg van de ziekte. En dan ziet u bijvoorbeeld

[0:13:35] dat polio, aangegeven met pol in de linker grafiek, waarbij enerzijds de persoonlijke impact

[0:13:42] en de societal burden, dus de impact op de maatschappij, tegen elkaar worden afgezet.

[0:13:47] En u ziet dat polio van degene waartegen we vaccineren zo'n beetje de hoogste impact heeft.

[0:13:53] Dat komt natuurlijk omdat degene die echte ziekte krijgen en de verlammingen daar letterlijk een

[0:13:58] hele leven door beperkt worden en geïnvalideerd en dan scoort dat heel hoog op die DALI-index.

[0:14:05] U ziet bijvoorbeeld dat BOV een veel mindere impact heeft.

[0:14:09] Op deze manier kan je ziektes qua impact onderling prioriteren en onderscheiden.

[0:14:15] Dit is een van de systemen waar de Gezondheidsraad van gebruik maakt,

[0:14:20] ook wanneer er nieuwe vaccins beschikbaar komen voor ziekten die we al hebben.

[0:14:24] Die staan klein weergegeven, want die wilde ik zeker niet allemaal bespreken.

[0:14:28] Rechtsboven om te zien of inderdaad die maat voor ziekteernst en ziektelast

[0:14:34] voldoende hoog is om er wat tegen te doen.

[0:14:38] Dan nog even.

[0:14:40] We hebben die vaccinatieprogramma's op verschillende wijzen georganiseerd.

[0:14:43] We hebben een rijksvaccinatieprogramma.

[0:14:46] Dat richt zich met name op de groep, zoals we net genoemd hebben, tot en met 14 jaar.

[0:14:50] Dat is eigenlijk de baby, de kleuter en de jonge kinderen aan de linkerzijde.

[0:14:55] Maar tegenwoordig zien we natuurlijk steeds vaker

[0:14:58] dat er ook vaccins op oudere leeftijd worden gegeven.

[0:15:00] Die zijn soms nog niet allemaal in een programma, maar wel al beschikbaar.

[0:15:06] Denk aan zoiets als Gordelroos.

[0:15:08] Maar we geven natuurlijk ook het griepvaccin op oudere leeftijd.

[0:15:11] We geven de primococco op oudere leeftijd.

[0:15:14] En daar hebben we eigenlijk verschillende programma's voor die hier genoemd staan

[0:15:18] om te zorgen dat al deze vaccins ook de groepen bereiken.

[0:15:22] Daarnaast zijn er medisch risicogroepen,

[0:15:24] bijvoorbeeld iemand die zijn mild verliest of waarbij de mild verwijderd moet worden,

[0:15:28] Heeft een verhoogd risico bepaalde infecties, zijn we gewend te immuniseren.

[0:15:33] Dat geschiet vaak bij de medisch specialist.

[0:15:37] We hebben al even de Arbo-vaccinaties bij de werkgever genoemd.

[0:15:41] We kunnen heel veel vaccinaties ook op maat geven.

[0:15:43] Een voorbeeld daarvan is natuurlijk ook de reizigersvaccinaties, die door het LCR worden

[0:15:52] opgesteld en die u bij verschillende GGD'en en ziekenhuizen kunt halen als u naar bepaalde

[0:15:57] landen gaat waar specifieke ziekten voorkomen die we niet in Nederland hebben.

[0:16:01] Dus we hebben verschillende programma's om te zorgen dat vaccins beschikbaar zijn.

[0:16:07] Nou, dan zou je zeggen, vaccins zijn dus heel succesvol.

[0:16:11] Waarom praten we hier dan toch vanochtend over de vaccinatie gaat waar we enige afname in zien?

[0:16:17] Nou, dit is een stuk van meneer Cheng die eigenlijk al zo'n tien jaar terug opmerkte dat er een soort

[0:16:24] vast patroon zit, die zich in de grafiek die u ziet laat illustreren.

[0:16:29] Je begint met een situatie waarbij de incidentie, dus het voorkomen van ziekte,

[0:16:34] hoog is. Dat is het blauwe lijntje aangegeven.

[0:16:37] En dan komt er een vaccin beschikbaar en dan is er een roep om vaccinatie te geven.

[0:16:42] Dat gaat dan gebeuren. Dan ziet u dat de vaccinopname omhoog gaat, de rode stippellijn.

[0:16:47] Op een gegeven moment zijn een heleboel personen gevaccineerd.

[0:16:51] Als gevolg daarvan is de ziekte afgenomen en dan ontstaat er natuurlijk,

[0:16:56] omdat men zich nou eenmaal de ziekte vaak niet lang herinnert, veel meer aandacht voor bijwerkingen,

[0:17:02] de pijnlijke arm of andere bijwerkingen van vaccins, en zie je dat er soms een verlies van vertrouwen

[0:17:09] in de noodzaak tot vaccinatie optreedt, met als gevolg een daling van de vaccinatiegaat.

[0:17:14] Nou, bij veel ziekten leidt dat weer tot uitbraken, soms incidentele gevallen,

[0:17:20] maar ook uitbraken, denk aan mazelen momenteel.

[0:17:23] Dat triggert iedereen toch weer...

[0:17:26] Wacht eens even, we hebben een vaccin.

[0:17:28] Vaak zie je dan dat dat vertrouwen weer leidt

[0:17:31] tot hervatting van activiteit en meer mensen weer het vaccin nemen.

[0:17:36] Nou, als dat allemaal goed loopt, kan dat leiden tot eradicatie van de ziekte

[0:17:41] en vervolgens het stoppen van het vaccin.

[0:17:44] Dus het is een continu, dat wil ik eigenlijk met dit plaatje benadrukken,

[0:17:47] een dynamiek waarbij er door personen individueel altijd naar balans wordt gekeken.

[0:17:54] Wat heb ik eraan? Wat heeft de maatschappij eraan?

[0:17:56] Wat is de ernst van de ziekte eigenlijk?

[0:17:58] En dat ziet u rechts nog weergegeven.

[0:18:03] Experts, zeker de programmamanager van het Rijksvaccinatieprogramma die naast me zit,

[0:18:08] die zal natuurlijk zeggen neem de vaccins, want we doen het voor de hele maatschappij.

[0:18:12] Maar op zich is het niet onlogisch natuurlijk dat mensen dit persoonlijk gaan afwegen.

[0:18:20] En dan hoop je dat ze daar uiteindelijk toch de goede keuze in maken.

[0:18:25] Dan zijn dit de meest actuele gegevens van de vaccinaties, de verschillende vaccinaties

[0:18:32] die we geven.

[0:18:33] Het rapport van 2022, wat een half jaar geleden, geloof ik, uitgekomen is.

[0:18:38] En dan ziet u dat de meeste vaccins zo tot ongeveer de 90% gaan.

[0:18:44] De HPV zit altijd wat lager, zit in heel Europa wat lager.

[0:18:49] Maar wat hier belangrijk is, dat voor alle individuele vaccins we eigenlijk zien dat die eigenlijk al

[0:18:56] sinds tien jaar toch wat gedaald zijn.

[0:18:59] En zoals u ziet, inmiddels zo allemaal rond de 90% liggen.

[0:19:03] Het is wel belangrijk te realiseren dat een aantal dingen hier meespelen.

[0:19:08] We scoren altijd als vaccins tijdig worden gegeven.

[0:19:11] Als iemand in het buitenland is, terugkomt en dan zijn vaccin driekwart jaar later haalt,

[0:19:16] dan scoort hij hier dus als negatief, voor de duidelijkheid.

[0:19:19] Dus dit is een soort ondergrens, en dat ziet u ook weergegeven

[0:19:22] nog met het grijze vlakje, wat een iets hoger getal geeft.

[0:19:26] Daar is een belangrijk deel van die latere vaccinaties bij opgeteld.

[0:19:31] Maar op een gegeven moment moet je natuurlijk een césure trekken van dit is de vaccinatiegraad.

[0:19:36] Maar sommige mensen komen dan uiteindelijk toch nog wat later.

[0:19:39] Dus het zijn de ondergetallen, zogezegd.

[0:19:43] Ik kom daar zo nog even op terug, want hier ziet u bijvoorbeeld dezelfde getallen voor mazelen,

[0:19:47] maar dan wat meer in de tijd weergegeven.

[0:19:50] Een tijd lang zaten we boven de 95, maar u ziet eigenlijk dat zeder 2013, dus ook al lang voor de

[0:19:57] corona, voor de duidelijkheid, daar toch een daling in kwam.

[0:20:00] En recent is dat nog verder gedaald, namelijk onder de 90 procent.

[0:20:07] Nu ziet u daar ook meteen een vraagtekentje bij en daar wil ik toch wel uw aandacht voor vragen.

[0:20:13] Want de Tweede Kamer heeft besloten dat er een informed consent moet voordat wij die getallen doorkrijgen.

[0:20:21] Nou, van dat informed consent wordt ook gebruikgemaakt.

[0:20:24] Dat betekent dat, zo tegen de vijf procent daar aangeeft,

[0:20:28] dat ze eigenlijk niet willen dat die getallen in de grafieken meegaan.

[0:20:32] En wij hebben geen enkele mogelijkheid om dan exact weer te geven

[0:20:36] wat de vaccinatiegraden is.

[0:20:38] Dan moet ik aan toevoegen dat voor de getallen voor 2020

[0:20:41] betreft dat nog maar iets van twee maanden van dat jaar,

[0:20:44] maar vanaf 2020, dus volgend jaar, de rapportage,

[0:20:48] zal die onzekerheid gewoon meespelen.

[0:20:51] Vanuit het RIVM zijn we er natuurlijk voor dat we harde getallen hebben

[0:20:55] en dat we alles weten, voor de duidelijkheid.

[0:20:58] Maar ja, het is aan u uiteindelijk om daarover te oordelen.

[0:21:03] Maar wij moeten het doen met wat we kunnen krijgen.

[0:21:06] En dan is dit de grafiek die u ziet.

[0:21:10] Nou, die afname, die zie je eigenlijk in alle gebieden van Nederland.

[0:21:14] Hier zit u de... Wat is dat? 27 GGD-regionen.

[0:21:18] U ziet met name in de grootsteden, bovenste lijstje,

[0:21:21] dat dat toch wel een aanmerkelijke daling is.

[0:21:27] Hier ook nog even weergegeven 2012 versus 2020 op de kaart van Nederland.

[0:21:34] Ook daar zie je, naarmate de kleur meer blauw wordt, donkerblauw,

[0:21:39] dat de vaccinatiegraad wat afneemt.

[0:21:42] Nou, eerst was het gebied wat we weleens aanduiden met Bijbelbelt

[0:21:47] Maar u ziet dat inmiddels ook buiten dat gebied de vaccinatiegraad toch duidelijk gedaald is ten opzichte

[0:21:54] van pakweg tien jaar terug.

[0:21:57] En dat is uiteraard iets wat ons zorgen baart.

[0:22:00] Daar kom ik zo nog even op terug, wat dat voor potentiële consequenties kan hebben.

[0:22:04] Dan is dit niet, wil ik benadrukken, iets wat uniek voor Nederland is.

[0:22:08] In feite zie je het in heel Europa, je ziet het globaal, dat daar een afname van de vaccinatiegraad is.

[0:22:16] Dat leidt, en dat ziet u aan de grafiek aan de rechterzijde, voor het aantal gevallen van Maaselen,

[0:22:22] dus ook voor een toename van het aantal incidentele gevallen van Maaselen, maar ook een toename

[0:22:27] van het aantal uitbraken van Maaselen in Oostenrijk, Frankrijk en Noord-Roemenië, drie landen die

[0:22:33] nog aanmerkelijk lager zijn wat betreft het vaccinatiegraad dan Nederland, zien we ook uitbraken.

[0:22:39] Waarom is dat belangrijk?

[0:22:40] dat is belangrijk, omdat van die gebieden introductie van mazelen in Nederland kan

[0:22:45] plaatsvinden en ook plaatsvindt. Momenteel in regio Eindhoven en Limburg, bijvoorbeeld met

[0:22:52] arbeidsmigranten. Uit landen waar mazelen nog voorkomt wordt het geïntroduceerd en u kunt zich

[0:22:58] voorstellen dat dat kan een trigger zijn om een uitbraak in Nederland te laten ontstaan als er

[0:23:05] voldoende clustering is van niet-gevaccineerden.

[0:23:08] En dat is natuurlijk wat we elke tien jaar, ik zal dat zo nog laten zien in het gebied

[0:23:13] wat we kennen als Bijbelwelt, optreedt.

[0:23:16] En de verwachting is in feite, ook gegeven de vaccinatiegetallen in landen om ons heen,

[0:23:21] dat dat alleen nog maar zal toenemen.

[0:23:24] Dus in Nederland zijn we in belangrijke mate afhankelijk van de introductie van

[0:23:28] mazelen uit het buitenland.

[0:23:30] Dat neemt toe omdat de mazelengevallen in het buitenland toenemen.

[0:23:34] En hier nog even dan samengevat, die vaccinatiegraad is afgenomen.

[0:23:39] We zien dat het zelden te COVID-19, maar in feite al daarvoor, dalende was en gedaald is.

[0:23:45] Dat er een heterogeen beeld in Nederland is, met sommige gebieden waar de vaccinatiegraad

[0:23:52] eigenlijk al klassiek lager was, gebieden die weleens worden aangeduid als bijbelbelt.

[0:23:58] Maar we zien ook in grote steden dat dit speelt, in bepaalde wijken.

[0:24:03] En zoals u net op de kaart van Nederland zag, geldt dat ook voor bepaalde gebieden op het

[0:24:09] niet-stedelijke platteland.

[0:24:12] We hebben ook specifieke risicogroepen, de personen met een antroposofische grondslag

[0:24:18] of levensovertuiging, vaccineren klassiek niet.

[0:24:22] Nou, die zijn vaak geconcentreerd in de steden, daar zien we dus ook wel eens uitbraken in

[0:24:27] die groep ontstaan.

[0:24:27] en we hebben arbeidsmigranten bijvoorbeeld uit landen waar de vaccinatiegraad lager is.

[0:24:34] En tenslotte heb ik al even genoemd dat het informt consent maakt,

[0:24:38] dat wij daar ook gewoon minder goed zicht op hebben.

[0:24:41] En dat betekent ook dat als je daar acties op wilt ondernemen,

[0:24:45] er altijd een onzekerheid in ontstaan is.

[0:24:49] Daarnaast hebben we de epidemiologie dan van dit jaar.

[0:24:51] We hebben een cluster rond arbeidsmigranten uit Roemenië in Limburg,

[0:24:57] een cluster in Eindhoven, het nog niet voor de duidelijkheid bij de bevindelijke gereformeerden,

[0:25:03] maar dat is natuurlijk wel een groep, zoals ik straks laat zien, waarin een opbouw is van

[0:25:09] gevoelige mensen en het dan afhangt van de introductie of het zich daarin verspreidt.

[0:25:15] En anders dan in 2013, toen we de laatste uitbraak hadden in het Bijbelbeltgebied,

[0:25:22] zie je dus dat tegenwoordig die lagere vaccinatiegraad niet alleen in die gebieden

[0:25:27] geconcentreerd is, maar in feite in heel Nederland en we niet goed weten wat daar

[0:25:31] natuurlijk de consequenties van gaan worden, maar uiteindelijk verwacht je voor de duidelijkheid

[0:25:36] dat iedereen ooit mazelen krijgt. Zo simpel is het in wezen. Dus als je niet vaccineert en je bent

[0:25:44] ongevaccineerd, dan kan je misschien lang mazelen ontspringen, maar uiteindelijk kom je op vakantie,

[0:25:50] die op school, op je werk een keer in geval van mazelen tegen.

[0:25:54] En dat zien we, dat zal ik u straks laten zien,

[0:25:56] omdat als je boven een bepaalde leeftijd kijkt

[0:25:59] gewoon iedereen antistoffen tegen mazelen heeft.

[0:26:04] Dan is er altijd misschien even de verwarring

[0:26:07] over de introductie van mazelen

[0:26:09] in het gebied wat we kennen als Bijbelbelt en de groepsimmuniteit.

[0:26:14] En mazelen zien we eigenlijk elke tien, vijftien jaar optreden,

[0:26:18] ziet de uitbraken daaronder weergegeven

[0:26:21] En als u dat optelt, tien, elf jaar naar 2013,

[0:26:25] dan komt u ongeveer op dit jaar of volgend jaar uit.

[0:26:28] En dat betekent dat we naar verwachting weer een groep hebben opgebouwd

[0:26:32] die Maaselen niet kent, die het niet heeft gehad.

[0:26:35] En bij introductie in die groep, bijvoorbeeld in scholen,

[0:26:38] kan dat plotseling weer tot een Maaselenuitbraak leiden.

[0:26:42] Het feit dat we als land wel hoog zitten,

[0:26:47] maar dus niet een bijzondersprekend goed gemengde populatie zijn.

[0:26:51] Je hebt gewoon gebieden waar de vaccinatiegraad duidelijk lager is,

[0:26:55] maakt dat je als Nederland toch altijd gevoelig blijft voor uitbraken.

[0:26:59] Dat vindt dan plaats natuurlijk door die clustering van niet-gevaccineerden.

[0:27:06] En verder zijn hele delen van Nederland natuurlijk goed beschermd

[0:27:10] en een hoge vaccinatiegaat,

[0:27:12] maar dat werkt eigenlijk alleen als contacten voorkomen willekeurig zijn,

[0:27:16] want dan beschermt een groep van gevaccineerden

[0:27:19] degene die niet gevaccineerd is.

[0:27:21] Maar als natuurlijk ongevaccineerden op scholen bijeenkomen bijvoorbeeld,

[0:27:25] wat voor groepen in de... wat we aanduiden met Bijbelbelt, gebeurt,

[0:27:30] dan begrijpt u dat daar letterlijk een enkele introductie het kan doen ontvlammen.

[0:27:37] Voor de duidelijkheid, vaccinatiepercentage is dus niet gelijk aan de immuniteit.

[0:27:41] Dat wordt wel eens ten onrechte zo genomen.

[0:27:45] De immuniteit is veel hoger, want als er weer een uitbraak geweest is,

[0:27:49] is natuurlijk bijna heel Nederland gewoon immuun.

[0:27:51] Dan zit je tegen de 100% en moet je dus weer leeftijdscohorten opbouwen

[0:27:55] waar de vaccinatiegraad minder is.

[0:27:59] Nou, dat wilde ik u kort laten zien aan de laatste uitbraak,

[0:28:03] die eigenlijk alles illustreert.

[0:28:04] Het begint met wie zijn wel of niet gevaccineerd.

[0:28:08] Nou, dat is het plaatje wat ik u net eigenlijk ook liet zien.

[0:28:11] Daar hebben we surveillance op en dat geeft ons belangrijke informatie

[0:28:14] over de risico's van Nederland.

[0:28:17] Dat kunt u ook terugvinden in de antistoffen die mensen hebben

[0:28:23] die laten zien of ze al of niet mazelen hebben gehad.

[0:28:26] En dan ziet u in de grafiek twee lijnen.

[0:28:29] Een grijze lijn, die representeert eigenlijk het gebied buiten de Bijbelbelt.

[0:28:35] Dan ziet u dat, omdat bijna iedereen gevaccineerd wordt,

[0:28:39] de lijn omhoog schiet rond de vaccinatiedatum, 14 maanden,

[0:28:43] en dan blijft hij eigenlijk bijna uiteindelijk op de 100%,

[0:28:49] ook door de herhalingsvaccin.

[0:28:51] Maar u ziet dat in het gebied wat we kennen als Bijbelbelt

[0:28:54] ongeveer de helft komt vaccineren en je dus per jaar een groep opbouwt

[0:28:58] waarbij ongeveer de helft wel en de helft niet is gevaccineerd.

[0:29:02] En dan, als er een uitbraak is, krijgt iedereen eigenlijk mazelen

[0:29:06] en gaat het naar 100% en dat ziet u ook precies hier weergegeven

[0:29:10] met de laatste, voorlaatste uitbraak op dat moment die tien jaar eerder was.

[0:29:15] Dan gaat het naar 100 procent en je krijgt dus een opbouw van ongeveer,

[0:29:19] in dit geval, zo'n 30.000 kinderen die nog geen mazelen hebben gehad.

[0:29:24] Dat zijn dan de getallen die we hebben.

[0:29:27] Dan wordt mazelen geïntroduceerd.

[0:29:30] Dit is dan 2013, 2014.

[0:29:33] Dan ziet u dat alle gevallen zich ook concentreren in dit gebied,

[0:29:36] met misschien als extra nog Urk, wat ook een lage vaccinatiegraad heeft,

[0:29:42] dan ziet u dat wat betreft de leeftijd van de personen die mazelijk krijgen,

[0:29:46] dat dat precies de groep is die inderdaad niet gevaccineerd was.

[0:29:51] Dus dat zijn eigenlijk de kinderen tot pakweg, in dit geval rond de pubertijd.

[0:29:58] Er zijn natuurlijk altijd personen daarboven die het ook niet gehad hebben,

[0:30:01] dus er zullen er een aantal zijn, maar de meerderheid bevindt zich toch

[0:30:05] in de kinderleeftijd. In totaal hebben we toen zo'n 2600 gevallen zijn gerapporteerd,

[0:30:12] maar we weten uit surveillance later dat maar 1 op de 10 gevallen werd gemeld.

[0:30:16] Dus al met al heb je zo'n 26.000 gevallen en dat is precies die 30.000 die we geschat hadden

[0:30:23] op grond van de opbouw van de bevolking. Dan kennen we natuurlijk de type maaslen,

[0:30:31] want er zijn weer verschillende typen die je kan vaststellen door moleculair onderzoek.

[0:30:34] U ziet dat dat toen D8 was, dat wordt bepaald in personen waar we dan de monsters hebben.

[0:30:41] U ziet dat er tegelijkertijd op twee andere plekken nog een ander type circuleerde die niks

[0:30:47] met de uitbraak van doen had en dat waren kleine uitbraken in antiposophische gemeenschappen.

[0:30:55] Dus we kunnen dus bevestigen dat in dit geval, in het gebied wat we kennen als Bijbelbelt,

[0:30:59] dat het één type was die rondging.

[0:31:01] En als je het allemaal bij elkaar zet, dan is het een volledig consistent beeld.

[0:31:05] Je hebt een groep in Nederland waar de vaccinatiegraad lager ligt, waar mazelen wordt geïntroduceerd.

[0:31:11] Daar verspreidt het zich dan.

[0:31:13] Vervolgens zal iedereen in die groep zo goed als iedereen mazelen krijgen.

[0:31:18] Dan gaat het weer naar 100 procent en daarna bouwt het weer elk jaar op.

[0:31:22] En dat is eigenlijk het beeld dat we kennen.

[0:31:24] En u ziet dat al die aspecten, tot en met de bijwerkingen van de vaccinaties die bij

[0:31:29] Larep worden gedocumenteerd, dat dat in Nederland allemaal wordt bijgehouden.

[0:31:35] Vandaar dat we dit soort overzichten kunnen presenteren.

[0:31:38] En hier ziet u nog even weergegeven in de tijd in het blauw

[0:31:46] de orthodoxe gemeenschap, zoals het in het Engels dan wordt aangeduid.

[0:31:50] Dat was de overgrote meerderheid.

[0:31:51] U ziet dat daarna nog daarnaast nog een

[0:31:53] aantal kleinere groepen ook mazelen hebben gekregen.

[0:31:57] Uiteindelijk 180 ziekenhuisopnames en uit deze uitbraak twee overlijdens.

[0:32:05] Dan was een vraag hoe zit het dan met die kindercrashes en die groepsimmuniteit.

[0:32:16] Normaal krijg je groepsimmuniteit als er rond personen die gevoelig zijn, en dat zijn natuurlijk

[0:32:22] alle kinderen tussen pakweg vier maanden als de antistoffen van de moeder zijn uitgewerkt,

[0:32:27] en de veertien maanden wanneer we gaan vaccineren.

[0:32:31] Dat zijn in dit geval de blauwe stickers.

[0:32:34] Die zijn omgeven door een groep die wel is gevaccineerd.

[0:32:37] En als er dan een geval van mazelen komt, weergegeven met de rode sticker,

[0:32:42] dan ziet u dat u eigenlijk dat geval doodloopt

[0:32:45] tegen die bescherming van de groep, omdat die allemaal zijn gevaccineerd

[0:32:50] en soms is er nog enige verspreiding.

[0:32:53] Immuniteit is niet gelijk aan vaccinatiegaat.

[0:32:56] Dat hebben we net al even genoemd.

[0:32:58] En we kunnen dat uitrekenen omdat we weten hoe besmettelijk mazelen is.

[0:33:01] Dat is een van de meest besmettelijke virussen die we kennen.

[0:33:04] Er moet een groepsimmuniteit rond de 95 procent liggen

[0:33:07] om dat effect te krijgen, maar dat gaat wel uit van een homogene groep.

[0:33:14] Het is helaas zo dat in kindercrashes en kinderdagverblijven

[0:33:18] je niet kan rekenen op die groepsimmuniteit.

[0:33:20] En dat komt domweg omdat alle kinderen zoveel contacten hebben

[0:33:25] dat ze eigenlijk contact hebben met ieder individueel ander kind.

[0:33:29] Dat ziet u hier weergegeven.

[0:33:31] De getallen zijn hetzelfde, maar omdat je kringbesmetting krijgt

[0:33:35] vanaf een geval eigenlijk naar alle gevoelige gevallen

[0:33:38] binnen zo'n kindercrash, is het dus zo dat in de kindercrash

[0:33:42] alle kinderen die er zijn tussen drie, vier maanden

[0:33:45] als de moeilijke antistoffen zijn uitgewerkt

[0:33:48] en veertien maanden als de eerste vaccinatie plaatsvindt.

[0:33:51] En dan natuurlijk nog even de tijd tot reactie.

[0:33:54] dat die kinderen gevoelig zijn om mazelen te kunnen krijgen.

[0:33:57] Dat is ook wat we zien als een mazelengeval geïntroduceerd wordt.

[0:34:02] De introductie hangt natuurlijk af van hoeveel mazelen komt er nou voor in de bevolking.

[0:34:07] En dat zal natuurlijk met name hoog zijn in zo'n fase waarin er een uitbraak is,

[0:34:12] bijvoorbeeld in het gebied wat we kennen als Bijbelbelt,

[0:34:15] maar misschien in de toekomst in meer gebieden,

[0:34:17] omdat u, zoals u net zag, die vaccinatiegaat ook buiten de Bijbelbelt lager is.

[0:34:22] Dus de kans dat het zich verspreidt in de kinderdagverblijf heeft eigenlijk niks meer

[0:34:27] met groepsimmuniteit te maken, maar alles met directe contacten.

[0:34:31] En de kans is niet zozeer hoe de groep is samengesteld.

[0:34:35] Als daar gevoeligen in zitten, dan hangt het alleen maar af van de kans dat het ook geïntroduceerd

[0:34:39] wordt.

[0:34:40] Dus dat is een andere kans dan groepsimmuniteit.

[0:34:43] En vandaar dat we daar altijd zorg over hebben ten tijde van een grote maaslui uitbraak.

[0:34:51] Nou, dat betekent dat in kinderdagverblijven elk ongevaccineerd kind vatbaar is voor mazelen

[0:34:58] en voor de duidelijkheid heb ik hier dus een haakje gezegd, natuurlijk eventueel ook bewust

[0:35:03] niet gevaccineerde medewerkers die nog geen mazelen hebben gehad, want die kunnen natuurlijk

[0:35:08] ook krijgen en verspreiden, omdat je mazelen al verspreidt voordat je klachten hebt en

[0:35:12] voordat het zichtbaar is, kan je er eigenlijk nooit 100% maatregelen op zetten en alle kinderen

[0:35:18] tussen de vier en veertien maanden zijn gevoelig.

[0:35:21] De kinderen boven de veertien maanden met één vaccinatie,

[0:35:25] heb ik u net laten zien, haal je ook nog maar 95 procent,

[0:35:28] haal je ook altijd nog 5 procent over.

[0:35:30] En daarnaast heb je natuurlijk de groep die bewust niet vaccineert

[0:35:33] en dan gaat het in wezen natuurlijk ook buiten de veertien maanden,

[0:35:38] totdat ze natuurlijk mazelen hebben gehad.

[0:35:40] Dat betekent dat elk ongevaccineerd kind ook die mazelen kan introduceren,

[0:35:44] dus ook kinderen van ouders die wel willen vaccineren,

[0:35:47] maar waar het kind bijvoorbeeld in het buitenland mazelen heeft opgelopen,

[0:35:52] dat komt natuurlijk wel eens voor.

[0:35:54] Maar het meeste gaat natuurlijk om verspreiding in de eigen omgeving,

[0:35:58] in het eigen gezin.

[0:35:59] En als je dus maatregelen hierop wilt zetten, anders dan vaccineren,

[0:36:05] dan moet je dus ook ouders met kinderen die niet gevaccineerd zijn

[0:36:09] vragen alle kinderen thuis te houden op het moment dat er in het gezin

[0:36:13] één geval is, want dan weet je zeker dat het hele gezin door zal gaan

[0:36:17] dan hebben ze nog geen mazelen, maar kunnen ze het al wel introduceren

[0:36:21] op een kinderdagverblijf bijvoorbeeld.

[0:36:23] Dus daar vraag je weer een stuk solidariteit van degenen die niet vaccineren.

[0:36:29] Nou, buitenland heb ik al even genoemd.

[0:36:32] Dus elk kind onder de 14 maanden,

[0:36:35] wanneer de maternale antistoffen die je van de moeder meekrijgt

[0:36:38] zijn uitgewerkt rond drie, vier maanden,

[0:36:41] is dat risico.

[0:36:42] En dat speelt natuurlijk met name als er een mazelenuitbraak is.

[0:36:45] want dan gaat het pas rond.

[0:36:47] Als het niet rondgaat, blijft dit een theoretisch risico,

[0:36:50] maar we weten dus dat het elke tien jaar pakweg toch gebeurt.

[0:36:57] Nou, dat zie je ook terug in de getallen.

[0:36:59] We hebben natuurlijk een uitbraak gehad in 2013-2014.

[0:37:02] Daarna zie je nog iets detaile introducties,

[0:37:06] bijvoorbeeld in de antipossofische gemeenschap, maar die is vrij beperkt.

[0:37:10] We hebben in 2019 een uitbraak in Urk gehad, die was natuurlijk groter.

[0:37:15] En dit zijn de gerapporteerde gevallen, dat zullen zeker dus niet alle gevallen zijn

[0:37:19] voor de duidelijkheid in bijvoorbeeld Urk.

[0:37:21] En dat betekent dat we buiten een uitbraak ongeveer één melding per miljoen inwoners

[0:37:26] hebben per jaar, maar tijdens een uitbraak natuurlijk vele malen hoger.

[0:37:33] Dus wat betreft kinderdagverblijf, van belang te onthouden dat die groepsbescherming daar

[0:37:41] niet geldt en dat elke introductie in een verblijf waar intensieve interactie tussen alle kinderen is,

[0:37:50] je een uitbraak van mazelen kan krijgen. Dat staat hier nog eens helemaal uitgeschreven.

[0:37:55] De kans op introductie hangt natuurlijk ook af van de openheid van ouders als er een geval van

[0:38:00] mazelen in hun omgeving is en zij bewust niet vaccineren. Als ze daar open over zijn op het

[0:38:08] een kind met mazelen in het gezin is, het kind niet meer naar het kinderdagverblijf

[0:38:12] laten gaan, dan verlaagt dat het het risico voor degenen die wel gaan.

[0:38:16] Verder is natuurlijk de boodschap meer

[0:38:18] vaccinatie zal altijd leiden tot betere bescherming.

[0:38:21] Vandaar dat we vanuit het RIVM daar natuurlijk er voor zijn.

[0:38:25] Maar u daar ook in belangrijke mate over gaat

[0:38:29] en ook nog even de jaarlijkse rapportage van die percentage die ik ook heb laten

[0:38:34] te zien van vaccinatiegraten, haalt dat niet door elkaar met de immuniteit in de bevolking,

[0:38:39] want die kan natuurlijk veel hoger zijn als er recent een mazelenuitbraak is geweest.

[0:38:47] Dan ziet u hier nog even het beloop van de mazelenimmuniteit in Nederland in de loop

[0:38:54] van de jaren.

[0:38:55] De bovenste lijn, de donkere lijn, geeft eigenlijk weer hoe die immuniteit was.

[0:38:59] Die was lange tijd 100% omdat mazelen rondging in de bevolking.

[0:39:04] U ziet dat rond 1970 die immuniteit afnam, omdat mazelen gewoon minder circuleerden in de Nederlandse bevolking.

[0:39:12] Toen is begonnen met vaccineren, aanvankelijk één vaccin, later twee vaccins.

[0:39:17] En dan ziet u dat die immuniteit overal natuurlijk weer omhoog gaat, maar wel afhankelijk wordt van de vaccinaties.

[0:39:24] En dat is in die lichte lijn weergegeven.

[0:39:27] En als gebieden niet vaccineren, dan zijn dat in principe potentiële hotspots van mazelen

[0:39:35] als daar mazelen in geïntroduceerd wordt.

[0:39:38] Nou, we geven het bij 14 maanden en 9 jaar, heb ik al even genoemd, die 9 jaar die gaat

[0:39:42] onlaag gebracht worden.

[0:39:46] Dan nog een aantal resultaten even over de opvattingen van personen over mazelen, want

[0:39:53] We hebben gezien aan het begin dat de vaccinatiegaat wat afneemt.

[0:39:58] Hier ziet u een vergelijking van ongeveer tien jaar terug met recent voor jonge en oudere kinderen

[0:40:04] wat de opvattingen zijn met betrekking tot mazelen.

[0:40:07] Het overgrote deel, weergegeven met groen en niet ingekleurd, staat uiteindelijk positief ten opzichte

[0:40:14] van vaccinatie om een heleboel redenen.

[0:40:16] Het kleine deel van rood, waarvan u wel ziet dat het CDRT 2012 is toegenomen, is de groep die negatief

[0:40:25] staat ten opzichte van mazelenvaccinatie.

[0:40:27] Dat kan een heleboel redenen hebben.

[0:40:29] Het is hier erg klein meegegeven, dus u moet het op uw sheet, denk ik, even nalezen.

[0:40:34] Maar het beeld overal is natuurlijk dat de meerderheid kiest voor vaccinatie, maar er is

[0:40:40] een groep die daar niet voor kiest.

[0:40:42] Die groep is wel groter geworden ten opzichte van tien jaar geleden.

[0:40:45] Hetzelfde geldt voor de opname, wat andere gegevens om hetzelfde.

[0:40:53] Dan nog even dat er ook onderzoeken plaatsvinden bij het RIVM en daarbuiten

[0:41:00] naar verschillende determinanten van vaccinatie.

[0:41:03] Want voor de duidelijkheid, de individuele maatregelen gericht op de bevolking zijn

[0:41:09] inmiddels bij de gemeentes gelegd en in deze GGD'en maar meer lokaal.

[0:41:15] Daar gaat het RIVM niet meer over.

[0:41:17] Wij hebben wel natuurlijk een verantwoordelijkheid

[0:41:19] om dat in kaart te houden en om te zorgen dat we inzicht hebben

[0:41:23] hoe dat verloopt en wat er gedaan kan worden.

[0:41:25] En u ziet hier een aantal onderzoeken weergegeven,

[0:41:28] waarbij we kijken naar vaccinatiegraad uiteraard

[0:41:33] en door middel van sociaal-wetenschappelijk onderzoek

[0:41:36] doen naar determinanten van vaccinatie.

[0:41:39] En dat zijn uiteraard allemaal gegevens die voor iedereen beschikbaar is.

[0:41:43] Maar de verantwoordelijkheid voor de vaccinaties en ook bijvoorbeeld lokaal wijkgerichte vaccinaties

[0:41:52] of individuele acties in bepaalde steden zijn inmiddels lokaal gelegd.

[0:41:59] Ten slotte nog een aantal grafiekjes van Europa, vergelijking Europa-Nederland, waarbij men

[0:42:10] gekeken heeft naar opvattingen rond vaccinatie.

[0:42:13] Nou, ik zie dat het hier allemaal klein projecteert, maar u kunt, denk ik, op uw eigen

[0:42:17] site dat beter zien.

[0:42:20] Maar je ziet in Nederland die afname, weergeven met de gele pijl, over zijn

[0:42:24] afname die je in de meeste andere landen ook wel ziet.

[0:42:28] En in sommige landen, een aantal, bijvoorbeeld Roemenië, maar ook Frankrijk,

[0:42:33] nog in grotere mate dan in Nederland.

[0:42:36] maar over het algemeen toch een afname in het enthousiasme

[0:42:40] om mee te doen aan de vaccinatiesprogramma's.

[0:42:43] Hier is het zo klein dat ik het ook niet meer kan lezen van deze afstand,

[0:42:47] dus die zullen we maar overslaan.

[0:42:49] Maar u heeft de uitdraaier zelf.

[0:42:52] Maar dit zijn allemaal onderdelen van, ja, van determinanten

[0:42:56] die maakt of men wel of niet vaccineert.

[0:42:59] En op dit plaatje is nog weer gegeven verschillende leeftijdsgroepen.

[0:43:02] rood vooral de jongeren, groen de ouderen.

[0:43:06] En dan ziet u dat ook daar, ook in Nederland,

[0:43:08] weer aangegeven met de gele pijltjes, er een duidelijk verschil in optreedt.

[0:43:12] De ouderen kiezen nog veel meer voor vaccinatie

[0:43:16] en bij de jongeren zie je veel kritischer houding

[0:43:18] ten opzichte van het nemen van vaccins.

[0:43:21] En dat is eigenlijk iets wat je in alle landen terugvindt.

[0:43:25] En dit gaat heel specifiek over Maaselen, maar komt op hetzelfde weer.

[0:43:32] Dus ik denk, samenvattend zien we een afname van enthousiasme om te vaccineren.

[0:43:39] We volgen dat.

[0:43:40] Er liggen allerlei acties op.

[0:43:42] Er ligt onderzoek op, landelijk onderzoek, wat vooral bij de RIVM ligt.

[0:43:47] Lokale acties, rondrijden van prikbussen en dergelijke, die liggen vooral bij de gemeente zelf.

[0:43:54] En tezamen hopen we natuurlijk dat we zo snel mogelijk die getallen weer zo hoog mogelijk krijgen.

[0:44:00] Want veel van deze ziektebeelden kennen we niet meer.

[0:44:04] Die zien we onvoldoende om daardoor getriggerd te worden.

[0:44:08] Maar het zijn ernstige ziektebeelden waar we voor niets tegen vaccineren.

[0:44:13] En zeker als dezelfde sentiment in het buitenland ontstaat, is er altijd kans op introductie in Nederland.

[0:44:19] En dat zien we ook gewoon elke zoveel jaren.

[0:44:22] En dan krijgt iedereen uiteindelijk mazelen op leeftijden waarbij de potentiële schadelijkheid eigenlijk groter is.

[0:44:29] Zeker dan wanneer u vaccineert.

[0:44:31] Dank u wel, mevrouw de voorzitter.

[0:44:34] Dank u wel.

[0:44:35] Mevrouw Hamend, heeft u nog iets te voegen?

[0:44:37] Nee.

[0:44:38] Nou, dat scheelt qua tijd.

[0:44:40] Ik zei bij mijn introductie dat we tot maximaal tien over tien hebben,

[0:44:44] maar ik begrijp dat vanuit de Kamerorganisatie vijf over tien

[0:44:51] wordt verzocht aan ons.

[0:44:53] Dus we hebben geen tijd voor een complete vraagronde.

[0:44:56] Maar ik wilde wel vragen of er iemand is

[0:44:58] die een prangende vraag heeft, waarvan die zonder beantwoording niet het debat in kan.

[0:45:05] Dat is niet het geval.

[0:45:07] Oh, toch wel toch wel.

[0:45:09] Mevrouw Paulus.

[0:45:11] Dank, voorzitter.

[0:45:12] Ik heb geen vraag, maar ik wil mijn uitzonderlijke dank uitspreken, want dit is heel snel geregeld

[0:45:15] en ook op een best vroeg tijdstip en ik denk dat het heel waardevol is geweest.

[0:45:18] Dus dank.

[0:45:20] Mevrouw Slachtingel.

[0:45:21] Mijn vraag is, mogen we een mail sturen als we echt… Ik heb een paar hele technische

[0:45:25] Die vragen zullen ook in het debat komen, maar ik verwacht geen antwoord aan de staatssecretaris.

[0:45:31] Want het is echt heel technisch.

[0:45:37] Goed, dan zijn we hierbij aan het einde gekomen van de technische briefing.

[0:45:42] Ik dank de heer Van Dissel en mevrouw Hamid voor hun bijdrage.

[0:45:45] Ik dank mijn collega's.

[0:45:46] Ik dank de Griffie, de bodendienst, de dienstgeslag en de redactie,

[0:45:49] de mensen op de publieke tribune en de mensen die van afstand hebben meegekeken.

[0:45:53] En ik sluit deze briefing.