Rondetafelgesprek over het wetsvoorstel versterking regie volkshuisvesting

[0:00:02] Goedemiddag allemaal.

[0:00:04] Bij deze wil ik de vergadering van de vastekamercommissie voor volkshuisvesting en ruimtelijke ordening

[0:00:09] openen.

[0:00:11] Aan de orde is het rondetafelgesprek over het wetsvoorstel Versterking Regie-Volkshuisvesting.

[0:00:17] We hebben daar drie blokken voor.

[0:00:19] We beginnen hier bij het eerste blok, waarbij we vier sprekers hebben uitgenodigd uit het

[0:00:27] publiek en bestuurlijke domein. De heer Pastors is onderweg, heb ik me laten vertellen, maar

[0:00:32] die staat nog eventjes bij de beveiliging in de rij, dus die komt zo binnen. Ik wil alvast

[0:00:37] aan u voorstellen mevrouw Boeren, wethouder van gemeente Krimpenenwaard, de heer Wijnen,

[0:00:44] gemeente Barneveld, de heer Van Meulenkomp van het interprovinciaal overleg en gedeputeerde

[0:00:51] van de provincie Utrecht. Welkom, Allen. Ik wil voorstellen dat u eerst even een korte toelichting

[0:00:59] geeft van de punten die u graag aan de orde wil stellen. Daarvoor krijgt u echt maar enkele

[0:01:05] minuten. U heeft ook allen een paper in kunnen leveren die netjes is rondgestuurd naar alle

[0:01:09] Kamerleden. En de regel is dat zij die gelezen hebben van tevoren, dus daar ga ik ook echt

[0:01:14] van uit. Dus u hoeft niet aan een herhaling te vallen, maar kan er meteen beginnen. Ik

[0:01:19] Ik wil even de Kamerleden aan u voorstellen die er zijn.

[0:01:21] Dat zijn de heer De Groot van de VVD, de heer De Hoop van GroenLinks, P van de A,

[0:01:26] de heer Mooyman van de PVV en mevrouw Welzijn van Nieuw Sociaal Contract.

[0:01:32] Dan wil ik bij deze voorstellen om te gaan beginnen.

[0:01:34] En dan wil ik als eerste het woord geven aan mevrouw Boeren.

[0:01:39] Ja, voorzitter, zoals u gelezen heeft, is natuurlijk een wet prima,

[0:01:44] maar een wet moet ook uitvoerbaar zijn op aantallen woningen.

[0:01:47] Als je toewijst op nul, wordt het heel erg moeilijk.

[0:01:50] Als ik zie waar de provincie Zuid-Holland en vooral de gemeente Krimpenwaard, een plattelandsgemeente,

[0:01:56] mee te stoeien heeft, is kunnen wij bouwen meer dan drie hectare om ook de leefbaarheid

[0:02:02] in onze gemeente vooral te verstevigen en daarin ook de segmentering uit te voeren en in een

[0:02:08] uitvoerbaarheid in het kader van volume en niet alleen vijftig woningen, maar nog meer

[0:02:13] erbij, want ik heb net gekeken, een enorme opgave in statushouders, doelgroepen en dat

[0:02:21] soort dingen en de sociale woningen zijn gewoon schaars. Even in het kort, dat voor de krimpende

[0:02:27] waard, maar ook voor alle plattelandsgemeenten. Hartelijk dank. Goed verwoord volgens mij en

[0:02:33] dan het woord aan de heer Wijnen. Dank u wel voorzitter en dank u voor de mogelijkheid

[0:02:38] om hier met u over te spreken op dit belangrijke onderwerp.

[0:02:41] Barnevelde gemeente met 62.500 inwoners.

[0:02:45] En we willen groeien richting 2040 naar 80.000, 85.000 inwoners.

[0:02:49] Dus een groei van 25 procent.

[0:02:52] Waar we naast een grote woningbouwopgave ook 500 agrariërs hebben...

[0:02:56] die ongeveer alle 500 piekbelaster zijn.

[0:02:59] En desondanks denken we dat dat kan.

[0:03:02] We zijn actief in de regio Voetvallie en in de regio Amersfoort.

[0:03:05] Ik zal u zo nog even uitleggen, heel kort, waarom dat is.

[0:03:09] En de regio voetbal is aangewezen als grootschalig woningbouwgebied...

[0:03:13] met 40.000 woningen te realiseren.

[0:03:16] En wat voor ons en ook voor draagvlak in onze gemeenteraad van cruciaal belang is...

[0:03:21] in die opgave, is dat we hebben woondeals gesloten...

[0:03:26] en die woondeals, daar zit wederkerigheid in.

[0:03:29] En wij hebben heel veel...

[0:03:31] We krijgen hele gewikkelde discussies in onze raden...

[0:03:33] als er in het kader van mobiliteit en bereikbaarheidszaken

[0:03:38] dan op de lange baan geschoven worden,

[0:03:40] wat we nu zien bij A1-hoevelaken en bij A1-A30-aansluiting.

[0:03:46] Daar krijgen we heel veel last van.

[0:03:48] Dus ik doe een beroep op u om...

[0:03:50] En gelukkig heb ik ook in het regeerprogramma daar iets over gelezen,

[0:03:53] maar ik doe een beroep op u om daar echt aandacht voor te hebben,

[0:03:56] anders wordt dat ingewikkeld voor ons.

[0:03:59] Tweede, waar de wetregie ook heel veel over zegt

[0:04:01] en waar er af van staat in het advies ook iets over zeggen,

[0:04:03] is de lengte van procedures.

[0:04:06] Een voorbeeld te noemen,

[0:04:07] we hebben in onze wijk Voorthuizen,

[0:04:09] we hebben negen kernen in de gemeente Barneveld,

[0:04:10] in onze wijk Voorthuizen een woningbouwplan,

[0:04:12] ongeveer 25 woningen, is niet het grootste aantal,

[0:04:15] maar toch, het zijn er 25.

[0:04:17] In maart 2023

[0:04:18] heeft de Raad het bestemmingsplan vastgesteld,

[0:04:21] is er een of meerdere

[0:04:23] buurtbewoners die dat dicht in de achtertuin vinden,

[0:04:25] gaan naar het Raad van State.

[0:04:27] We hebben vorige week een brief gehad van het Raad van State.

[0:04:29] Beste gemeente, u kunt behandeling

[0:04:31] verwachten in het eerste kwartaal 2025.

[0:04:34] Zijn we twee jaar verder, is een zitting nog niet een uitspraak.

[0:04:37] Daar lopen we echt op vast.

[0:04:39] En als het gaat over crisis en wooncrisis en noodprocedures, dan zou ik een pleidooi willen

[0:04:44] houden om het kaf van het koning te scheiden bij de Raad van State bij de ingang en de grootschalige,

[0:04:51] de grotere woningbouwprojecten voorrang te geven.

[0:04:54] Want hier lopen we anders echt de komende jaren op vast.

[0:04:59] Derde punt, wat ook in onze paper staat, is, en ook daarvan heb ik gelukkig in het regeerprogramma

[0:05:04] gelezen dat er wat ruimte in zit, maar maakt die wet nou niet rigide als het gaat om percentage

[0:05:11] sociale woningbouw?

[0:05:12] Onze woonwensenonderzoek in onze gemeenten, in onze regio, er zijn heel veel mensen die

[0:05:17] graag willen kopen.

[0:05:18] En wij doen ook veel aan sociale koop en we zien voor de sociale koop eigenlijk niet veel

[0:05:22] waardering in de regelgeving.

[0:05:26] Dus een stukje flexibiliteit daarin zou ons heel erg van pas komen.

[0:05:30] Dank u wel.

[0:05:31] Hartelijk dank.

[0:05:32] De heer Pastos is inmiddels ook binnengekomen.

[0:05:34] Welkom.

[0:05:35] Ik ga nog even het woord geven aan de heer Meulekom, dan kunt u even rustig zitten en

[0:05:39] krijgt u een kopje thee voor zijn introductie.

[0:05:42] De heer Meulekom.

[0:05:44] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:05:47] Om meteen met de deur in huis te vallen, de provincies vinden deze wet zeer gewenst en

[0:05:52] zijn er ook blij mee.

[0:05:54] Blij omdat we zien dat de grote stap voorwaard is dat de overheid eindelijk weer eens een

[0:05:57] keer de regie in handen wil en durft te nemen.

[0:06:00] En blij omdat het voorstel vraagt om meer regionale samenwerking, regie op de woningbouwopgave,

[0:06:06] aantallen betaalbaarheid en passendheid, zoals we ook al in de afgesloten woondeals met elkaar

[0:06:10] hebben afgesproken, en een integratie op gebied tussen wonen en het sociaal domein.

[0:06:15] Ontzettend blij.

[0:06:15] Maar we hebben wel een aantal punten die we echt even onder uw aandacht willen brengen.

[0:06:20] Eén is dat het een samenwerking is van Rijk, provincies en gemeenten en de bouwpartners,

[0:06:26] waarbij we het Rijk keihard nodig hebben.

[0:06:30] En dat keihard nodig hebben, dat gaat over de financiën voor de bouwprojecten, zeker ook

[0:06:34] voor de extra gevraagde taken die u op wilt leggen aan provincies, maar ook aan gemeenten.

[0:06:39] Net congressie, stikstofruimte en goede bereikbaarheid is cruciaal.

[0:06:42] En hierbij is het eindelijk zo dat we u vragen om provincies ruimte en vertrouwen te geven,

[0:06:49] om haar rol in de regio goed te kunnen vervullen.

[0:06:52] En hierbij ook een stevige oproep aan u om ervoor te zorgen dat dit kabinet de provincies

[0:06:57] beleidsruimte geeft bij het bepalen van percentage middel de huursegment onder voorwaarden van

[0:07:05] die 70-30% sociale huur en tenminste twee redden betaalbaar.

[0:07:09] En wat bedoel ik daarmee?

[0:07:10] Dit omdat het wetsvoorstel juist benadrukt dat alle partijen hun bevoegdheden inzetten

[0:07:15] om tot een evenwichtige verdeling van woningen te komen.

[0:07:20] En de provincies zijn daar zeer goed toe in staat om dat in hun regio te organiseren en

[0:07:26] te regelen.

[0:07:27] Verscher met gebiedsrichterafspraken in die regio's en zorgen dat je aan die landelijke

[0:07:33] afspraken voldoet.

[0:07:34] Maar de ene gemeente die kan en wil, soms, ook al hebben ze al meer dan 30% sociale woningen,

[0:07:40] nog meer sociale woningen bouwen.

[0:07:43] In de andere gemeente is dat misschien net iets anders.

[0:07:47] Geef die gemeenten die kunnen en willen de ruimte om dat te doen en zorg dat op regionaal

[0:07:53] niveau het voldoet aan die landelijke afspraken van die 30% sociaal en die tweede betaalbaar.

[0:08:02] Een ander punt is de doorzettingsmacht, de doorzettingsmacht van gemeenten aan marktpartijen.

[0:08:08] Die kunnen we op dit moment niet dwingen om hun aandeel te nemen in het bouwen betaalbare woningen.

[0:08:14] Maar er is wel afgesproken dat marktpartijen de bouw van 300.000 woningen voor de rekening nemen.

[0:08:20] Hoe gaan we dat doen?

[0:08:23] Een ander punt is, en dat is wel van belang, dat zijn de eisen van de woningbouw die we voorspelbaar willen zijn voor onze bouwpartners.

[0:08:34] De provincies die vinden dat er een soort landelijke standaardisatie moet komen van hogere duurzaamheidsambities in de woningbouw.

[0:08:41] en dat die worden vastgelegd als minimum-eis in het besluit, bouwwerk en leefomgeving.

[0:08:45] En als we dat doen, die voorspelbaarheid op landelijk niveau,

[0:08:50] dan is opschaling en fabrieksmatige productie van de woningbouw mogelijk,

[0:08:55] omdat woningen dan sneller, duurzamer en goedkoper gebouwd kunnen worden.

[0:09:00] Het laatste punt, voorzitter.

[0:09:03] Het wetsvoorspel voorziet ook in een uitbreiding van de rol van de provincies,

[0:09:07] namelijk het interbestuurlijk toezicht houden.

[0:09:10] En dit komt door de aanwijzing van het Rijk van verschillende wettelijke urgente aandachtsgroepen.

[0:09:17] Maar vooralsnog zien wij geen instrument om de basis voor het toezicht te bepalen.

[0:09:23] Het ontbreekt aan kaderstelling.

[0:09:25] En die kaderstelling is nodig.

[0:09:28] Waarom?

[0:09:29] Omdat je ziet op regionaal niveau dat men afspraken gaat maken over welke aandachtsgroepen je waar

[0:09:34] gaat huisvesten.

[0:09:35] Dat is echt wat anders dan de IBT-toezichthoudersrol die we nu hebben met statushouders.

[0:09:40] Bij statushouders heb je dat elk half jaar er een taakstelling aan een gemeente wordt

[0:09:44] gegeven.

[0:09:46] En wie ziet als je toezicht wil houden, moeten er smart afspraken zijn en die zijn er op

[0:09:51] dit moment niet.

[0:09:53] En dan is het uiteindelijk ook de sanctie die aan gemeenten moet gaan in deze schaarse

[0:09:58] woningmarkt.

[0:09:59] Hoe doe je dat?

[0:10:00] En op regionaal niveau denken we dat we de afspraken goed kunnen maken met elkaar, maar

[0:10:05] als die niet worden nagekomen, kunnen we alleen maar foei roepen.

[0:10:09] We hebben geen instrumentarium om die gemeenten aan te spreken en dat ze het beter moeten

[0:10:14] doen.

[0:10:16] Samenvattend, en ik ga niet samenvatten voorzitter, want ik heb al mijn punten ingebracht.

[0:10:19] Dank u wel.

[0:10:21] Hartelijk dank.

[0:10:23] Dan wil ik even het woord geven aan de heer Pasters van het nationaal programma Rotterdam

[0:10:26] Zuid.

[0:10:28] U krijgt een paar minuten voor echt een korte inleiding.

[0:10:32] Ja, dank u wel.

[0:10:35] Ook dat ik hier in dit gezelschap mag komen, ook als vertegenwoordiger van de nationale

[0:10:40] programma's die zoals u weet zich vooral richten op het inlopen van achterstanden van inwoners,

[0:10:46] dus beter opleidingsniveau en meer aan het werk.

[0:10:49] Maar de woningvoorraad heeft wel een hele belangrijke rol in onze problematiek.

[0:10:54] We zeggen altijd dat het niet de mensen zijn die de achterstanden in het gebied hebben

[0:10:58] veroorzaakt, het zijn de woningen die ervoor zorgen dat deze mensen hier zijn gaan wonen

[0:11:03] en zijn blijven wonen en dat andere mensen zijn vertrokken.

[0:11:07] Dus een betere woningvoorraad is als je echt structureel achterstand

[0:11:10] in een gebied wil oplopen, is cruciaal.

[0:11:13] Anders blijf je aan het stoken voor de buren,

[0:11:16] zeggen wij altijd in Rotterdam-Zuid.

[0:11:18] En die hebben daar veel plezier van.

[0:11:20] Maar dat kan ook...

[0:11:23] Daar moet ons gebied zelf niet het slachtoffer van worden.

[0:11:27] Vandaar dat die woningvoorraad heel belangrijk is

[0:11:29] en ook sturing en regie daarop.

[0:11:31] Dus ook, we staan zeer achter dat wetsvoorstel dat er meer regie komt op alle niveaus, op

[0:11:40] rijksniveau, op provinciaal niveau en op gemeenteniveau en dat is wel een van de punten die ik wil

[0:11:49] inbrengen.

[0:11:49] Dat is dat de gemeenten een te kleine rol hebben in de regie en bij dit voorstel die misschien

[0:11:59] ook blijven houden.

[0:12:00] Wat je toch ziet gebeuren is dat op hoog niveau bij het Rijk edes, projectontwikkelaars heel

[0:12:08] veel inbreng hebben, heel veel ambitie tonen, dat praat ook lekker makkelijk, want die willen

[0:12:11] vooral bouwen.

[0:12:13] Terwijl gemeentes moeten een integrale afweging maken.

[0:12:16] En dat herkent u wellicht als Rijk, en dan moet je ook kiezen en je kunt niet alles

[0:12:21] tegelijk.

[0:12:22] En als je dan alleen maar naar deelbelangengroepen of vooral daarna gaat luisteren, krijg je

[0:12:26] hele ronkende aantallen.

[0:12:27] Maar ondertussen zie je dat gemeentes daar niet mee overweg kunnen.

[0:12:31] Daar zit ook nog een andere kant aan, dat gemeentes dat soms ook best wel goed uitkomt.

[0:12:35] Dat zeggen ja, daar kunnen we ook niks aan doen en dat soort dingen.

[0:12:38] Maar je ziet ook dat gemeentes selectief omgaan met bouwplannen.

[0:12:41] Sommige soorten woningen willen ze wel.

[0:12:44] Met name middelduur en duur en andere weer wat minder.

[0:12:49] En dit wetsvoorstel is een gelegenheid om daar een verbetering in aan te brengen.

[0:12:53] En daarvoor moet je als gemeente tot een goede planvoorraad komen.

[0:12:57] Die is democratisch gelegitimeerd, dat herkent u.

[0:13:00] Dat kun je niet iedereen tevreden maken.

[0:13:04] Maar je moet daar keuzes in maken.

[0:13:05] Maar datgene wat je kiest, moet het dan ook gaan worden.

[0:13:07] Ook wat nieuwbouwplanning betreft.

[0:13:09] En daar hebben corporaties en projectontwikkelaars zich dan in te voegen.

[0:13:15] En dat gaat natuurlijk altijd in grote harmonie.

[0:13:18] Maar de gemeente de lead laten nemen, of ze willen of niet, zou ik bijna zeggen, is goed.

[0:13:23] De gemeentelijke optelsom moet leiden tot de provinciale opgave en de optelsom van de provinciale

[0:13:28] opgave moet leiden tot de landelijke opgave, dus ook u wordt daardoor bediend.

[0:13:33] Maar dat zou nog wel wat verder uitgewerkt mogen worden in het wetsvoorstel, in plaats

[0:13:38] van dat het weer eindigt met dat iedereen wil bouwen behalve dat de gemeente onvoldoende

[0:13:42] meewerkt.

[0:13:43] En daarmee bereiken we eigenlijk ook nog eens een keer veel minder nieuwbouwwoningen dan

[0:13:50] anders bereikt zouden kunnen worden.

[0:13:54] Hartelijk dank.

[0:13:55] Even kijken, dan wil ik nu naar de Kamer gaan voor hun vragen.

[0:13:59] Ik wil één vraag doen per persoon en dan gewoon weer het rondje afgaan,

[0:14:05] of het rijtje afgaan voor de eerste ronde.

[0:14:06] De eerste vraag is aan de heer De Groot van de VVD.

[0:14:10] Dank voor iedereen voor de korte introductie.

[0:14:13] Ik zal de heer Pastors gelijk teleurstellen om te zeggen dat voor de VVD

[0:14:16] deze wet vooral een wet is voor regie opbouwen.

[0:14:19] want we moeten de koek vergroten in plaats van het alleen maar over verdelingsvraagstukken hebben.

[0:14:24] Maar dat is politiek. Dat ga ik later wel met de collega's doen.

[0:14:27] Ik heb een vraag aan de heer Vermeulenkom en die zoekt ook een beetje in op de introductie van mevrouw Boer eigenlijk.

[0:14:34] U zegt geeft de provincie ook een beetje ruimte?

[0:14:36] Nou, we zien in Zuid-Holland dat de provincie ruimte neemt,

[0:14:38] maar er wordt ander beleid gevoerd dan het voorgestelde beleid in deze wetregie.

[0:14:43] Dus hoe ziet u dat? En hoe ziet u dan ook dat er meer gebouwd wordt in plaats van minder?

[0:14:47] Want dat nieuws hebben we vandaag ook gezien.

[0:14:51] De heer Muilenkom.

[0:14:55] Nou, het belangrijke is dat,

[0:14:57] als provincies hebben dat wel afgesproken,

[0:14:59] dat er eenduidigheid moet zijn

[0:15:01] in de regie en wat je doet.

[0:15:03] Voorspelbaarheid.

[0:15:05] En dat wil ook zeggen dat,

[0:15:07] als je kijkt

[0:15:09] naar de diverse provincies,

[0:15:11] dat ze goed kijken wat de woningbehoefte is

[0:15:14] en dat je zorgt

[0:15:15] dat je daar een programma bij hebt

[0:15:17] wat aansluit dat het voorziet in de behoefte

[0:15:19] die er is in die regio. Dat is ontzettend belangrijk.

[0:15:22] En daar kan de provincie op sturen.

[0:15:25] En daar kan de provincie ook zorgen dat er afspraken worden gemaakt.

[0:15:28] En wat ik al zei, wij herkennen heel erg,

[0:15:30] ik praat me even over het Utrechtse, dat de ene gemeente zegt

[0:15:32] ik kan meer van dit en andere gemeenten meer van dat.

[0:15:35] En het is van belang dat je op regionaal niveau zorgt

[0:15:38] dat je aan die afspraken moet voldoen.

[0:15:40] Want wij geloven erg aan die twee letter betaalbaarheid

[0:15:42] en we geloven ook heel erg aan die 30 procent sociaal.

[0:15:45] Dus die regie gaat er vooral om dat je tot goede afspraken gaat komen.

[0:15:48] En dan vind ik het belangrijke van de wet,

[0:15:50] als je niet tot die regionale afspraken gaat komen,

[0:15:53] dan kun je wel, omdat er in die wet staat dat die 30% sociaal,

[0:15:57] ik noem even wat, dat de gemeente die het nalaat,

[0:15:59] die dus niet aan die fair share voldoet, wel aan kunt spreken.

[0:16:03] Dus dat is een beetje het punt.

[0:16:05] Zorgen dat je de regie pakt dat die afspraken op regionaal niveau komen

[0:16:08] en het kunt aanspreken indien dat nodig is.

[0:16:13] Hartelijk dank. Het woord is aan de heer De Hoofd.

[0:16:15] Voorzitter, dank en dank aan alle sprekers voor de toelichting.

[0:16:19] We willen denk ik allemaal de koek vergroten, maar we weten ook dat er nog een hele tijd schaarste zal zijn.

[0:16:24] En binnen die schaarste denk ik ook dat je als politiek daar zou moeten willen verdelen.

[0:16:30] En daarover heb ik ook een vraag aan de heer Pastors.

[0:16:32] Want een van de dingen die we met de wet regie willen is de verschillen tussen wijken verkleinen.

[0:16:37] En dat is natuurlijk op dit moment gewoon een heel groot probleem.

[0:16:39] En we willen met deze wet juist de leefbaarheid vergroten in de meest kwetsbare wijken.

[0:16:44] En we hadden net in de toelichting ook over de huisvestingswet.

[0:16:48] Je hebt hier urgente groepen, maar eventueel met deze wet zou je ook middelen hebben om

[0:16:54] breder groepen voorrang te geven.

[0:16:56] Mijn vraag aan de heer Pastoor zou zijn, denkt u dat het ook een goed idee zou kunnen zijn

[0:17:00] om bijvoorbeeld in de meest kwetsbare wijken ook mensen met een maatschappelijke beroep

[0:17:05] voorrang te geven?

[0:17:06] Denk aan politieagenten, leraren, docenten, et cetera.

[0:17:08] Hoe kijkt u naar zo'n soort ideeën?

[0:17:11] De heer Pastors.

[0:17:14] Ja, dat is een goed idee.

[0:17:17] Dat kan al via de wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek.

[0:17:22] En deze wet zou daar ook voor een stuk in kunnen voorzien.

[0:17:28] En het allerbelangrijkste is natuurlijk...

[0:17:31] Want het zijn middengroepen waar u hier het over heeft.

[0:17:35] Is dat daar überhaupt voor gebouwd wordt?

[0:17:38] En dan is het natuurlijk wel mooi vanuit de sociale cohesie gezien,

[0:17:42] dat je mensen met bepaalde beroepen, maar ook sociale stijgers uit het eigen gebied,

[0:17:46] zodat je eigen zoon en dochter, die een stap kan maken in zijn wooncarrière,

[0:17:50] dat niet in een regiogemeente moet gaan doen, als ik even vanuit Rotterdam praat,

[0:17:55] maar dat dat ook in Rotterdam kan.

[0:17:58] En dat is een heel erg goed idee.

[0:18:02] En dat zal ook het draagvlak in de buurt voor het bouwen vergroten.

[0:18:06] Maar sowieso is het van belang om heel erg veel te bouwen.

[0:18:09] En het is nu juist zo dat, waarom is die koek elk jaar kleiner dan we met z'n allen hebben uitgerekend en beoogd?

[0:18:15] Juist omdat die schimmige agenda van heel veel partijen, van projectontwikkelaars, van corporaties, van gemeentes ook,

[0:18:23] die bepaalde woningen wel graag willen en andere niet.

[0:18:25] Dus die plannen, die blijven een beetje achter, omdat iedereen er op z'n eigen manier selectief mee omgaat.

[0:18:30] En daarom komen we uit op een realisatiepercentage van 60 procent.

[0:18:35] 40% van het geld dat we wel hebben voor die bouwproject, laten we gewoon liggen.

[0:18:40] Dat komt alleen maar door dat bestuurlijk gesteggel.

[0:18:43] Dat moet je opentrekken met elkaar. Wat gaan we wel doen, wat niet?

[0:18:46] Dan kom je ook veel meer in de buurt van die grotere koek en die 100% uit.

[0:18:53] Ja. Kunt u uw microfoon even uit...

[0:18:56] Het woord is aan mevrouw Weijenas voor haar vraag.

[0:18:59] Dank u wel, mevrouw de voorzitter. Ik heb een vraag aan mevrouw Boeren.

[0:19:02] Zij is waarthouder in een kleinere gemeente.

[0:19:05] Ik las ook in de introductie dat u zei dat u merkte dat de provincie het platteland op slot gooit.

[0:19:11] Daar hebben we heel erg veel last van.

[0:19:13] Ik kom zelf ook uit een kleine gemeente, Gulpenwitte, met het zuiden van het land.

[0:19:17] Ik herkende me wel in de problematiek die u aanhaalde.

[0:19:20] Ik zag ook dat het stukje was van 14 maart 24.

[0:19:23] Ik was inmiddels wel benieuwd hoe die verhoudingen met die provincie zijn.

[0:19:27] Of u merkt dat er wel al enige beweging in komt.

[0:19:30] En hoe u die bouw ook ziet in combinatie met de leefbaarheid.

[0:19:34] Dank u wel.

[0:19:37] Die problematiek zit hem in de planologie.

[0:19:40] En als je kijkt met je volkshuisvesting en regie, is het altijd afhankelijk van planologische

[0:19:47] ruimte, waar je je project ook in uit kan voeren.

[0:19:50] En ik hoor dat een regio best in staat is om dat te doen.

[0:19:53] Ik zie het in onze regio, daar zit een groot stedelijke formatie van een aantal steden en

[0:20:00] platteland.

[0:20:00] En de sociale opgave wordt vooral stedelijk gedaan.

[0:20:05] Dus ook de urgentie van die 15% als wij het niet kunnen, daar komt een enorme strijd in.

[0:20:13] Wij zitten zo, na het jarenlange beleid van contourenbeleid, migratiesaldo, alles binnen de kernen,

[0:20:23] zitten wij aan onze grenzen van de mogelijkheden tot bouwen.

[0:20:27] We hebben voor 1900 woningen op de plank liggen, maar lopen tegen een provinciaal beleid aan

[0:20:33] omdat er niet op agrarische gronden gebouwd mag worden.

[0:20:37] Ik ga u één ding zeggen, als je in een plattelandsgemeente naast de kernen zit, kom je altijd op agrarische

[0:20:43] grond.

[0:20:43] Alleen, in welke handen zijn ze?

[0:20:46] Zijn ze in de handen van projectontwikkelaars of is het nog een functie voor de agrarische

[0:20:50] sector?

[0:20:51] Bij ons in de gemeente is dat niet zo, maar er blijft toch keihard voordat het bestemmingsplan

[0:20:57] gewijzigd is in bouwgrond, vasthoudend aan die trend. Ik moet zeggen, door de lobby en

[0:21:05] 18 plattelandsgemeenten in Zuid-Holland, aangesloten en ook door de bouwers, om dat los te krijgen,

[0:21:12] is er enigszins beweging. Maar ik geef u, in oktober sta ik weer in te spreken in het belang

[0:21:19] van al die plattelandsgemeenten. Geef ons ruimte om ook volkshuisvestelijk die regie

[0:21:26] die er moet zijn in de segmentering.

[0:21:28] Daar ben ik echt van overtuigd, want we hebben alleen maar op aantallen gebouwd en niet op segmentering.

[0:21:33] Dus ik onderschrijf wat er in die volkshuisvestelijke aspecten staat.

[0:21:38] Maar er moet wel ruimte zijn om die afspraken te kunnen doen.

[0:21:43] En niet alleen die sociale druk grootstedelijk neer te leggen.

[0:21:47] Want wij lopen ook niet weg van onze verantwoordelijkheid om ook die urgente doelgroepen te huisvesten.

[0:21:54] Maar dan moet ik wel woningen hebben om daar ook in mee te praten.

[0:21:58] En zo zitten vele plattelandsgemeenten en wordt er grootstedelijk

[0:22:02] de problematiek alleen maar groter omdat de balans totaal weg is op deze manier.

[0:22:07] En ik pleit ook voor een balans in de goede plattelandsgemeenten,

[0:22:11] want wij houden van onze landelijke gemeenten.

[0:22:15] Maar als je maar één procent of twee procent van 160

[0:22:19] vierkante kilometer nog wil bebouwen, dan denk ik dat die balans nog steeds

[0:22:24] naar een groene plattelandsgemeente is. Dus dat is een essentie waar we ruimte laten liggen

[0:22:30] en mogelijkheden voor die 30% sociaal. En dan wil ik nog een aspect zeggen. Er is verschil

[0:22:36] in overheden. Wanneer we zeggen 30% en wordt provinciaal naar 40% gerekend en de inkt is

[0:22:44] nog geen eens droog voor een woondeal, dan zeg ik de samenwerking tussen rijk en provincie

[0:22:50] moet er eenduidig zijn, ook voor een gemeente.

[0:22:54] En ook de autonomie van een gemeente moet ook niet uit het oog verloren worden...

[0:22:59] want wij staan met onze poten in de klei.

[0:23:01] Wij weten wat er nodig is in onze gemeente.

[0:23:03] Dus dat is even het beeld.

[0:23:05] Er zit voorzichtig wel wat beweging in.

[0:23:08] Daar moet ik echt wel wat positief over zijn.

[0:23:11] Maar ik ben een positief mens, maar ik heb nog geen keiharde ja...

[0:23:15] om die leefbaarheid in die plattelandsgemeente te vergroten...

[0:23:19] voor die samenwerking op planologie en ruimte.

[0:23:22] En de stapeling van alle problemen, die zijn er toch,

[0:23:25] maar ik moet ook toetsen voor mijn principale...

[0:23:28] Zo moet een provincie dat voor de gemeente, en daar heb ik begrip voor.

[0:23:32] Dank.

[0:23:33] Dan wil ik graag het woord geven aan de heer Moorman namens de PVV.

[0:23:36] Ja, dank u wel, voorzitter. En natuurlijk ook dank voor alle sprekers

[0:23:39] voor de toelichting van hun positie.

[0:23:42] Ja, wellicht voortberdurend op de vorige vraag,

[0:23:45] dus een vraag aan mevrouw Boer, maar ook aan de heer Wijnen.

[0:23:48] of het een en dezelfde vraag is bij de gemeente.

[0:23:52] Er is positief over de vrijstelling op de ladder van duurzame verstelking tot die 50 woningen.

[0:23:59] Tegelijkertijd wordt er gezegd van ja, we zouden eigenlijk meer nodig hebben,

[0:24:03] want anders gaan we dit niet redden.

[0:24:04] Zou u daar wat toelichting op kunnen geven?

[0:24:05] Aan welke aantallen moet dan denken en hoe ziet die situatie er bij u uit?

[0:24:09] Even wachten. Ik wil graag het woord geven aan de heer Wijnen.

[0:24:12] Het is gebruikelijk dat u één iemand mag adresseren met uw vraag.

[0:24:16] De heer Wijnen is nog niet aan het woord geweest,

[0:24:17] Dus ik zou willen voorstellen om hem het woord te geven.

[0:24:20] Zeker, voorzitter. Ik vind het belangrijk om van alle sprekers te horen, maar zeker gaat het gaan.

[0:24:27] Dank u, voorzitter.

[0:24:30] Wij kunnen daar heel goed mee uit de voeten,

[0:24:32] maar misschien is dat dan toch wel een verschil in hoe provincies ermee omgaan.

[0:24:37] Want het probleem dat mevrouw Boeren aankaart, hebben wij in Gelderland niet.

[0:24:43] Zelfs een dorp als Schaderen, ik weet niet of u het kent,

[0:24:45] maar dat is aan alle kanten omgeven door waardevolle landschappen en Natura 2000.

[0:24:52] En we hebben daar in het kader van de leefbaarheid een dorpsplan gemaakt,

[0:24:56] samen met plaatselijk belang en bewoners.

[0:24:58] En voor de komende 20 jaar 15 woningen per jaar, dus 200 woningen erbij,

[0:25:04] op vier verschillende locaties.

[0:25:06] En we hebben de provincie er aan onze zijde.

[0:25:08] Want anders houd je de school en de voetbalvereniging niet vitaal.

[0:25:14] Dan vergreest het enorm, doet het toch al.

[0:25:17] Maar dan gaan al die voorzieningen eraan.

[0:25:21] Wij hebben bij de provincie Gelderland daar geen moeite mee.

[0:25:24] Wij kunnen volop los wat dat betreft.

[0:25:29] Hartelijk dank.

[0:25:30] Het is inderdaad een mooie omgeving bij Garderen.

[0:25:33] Het woord is aan de heer Ginwits voor zijn vraag.

[0:25:36] Ja, voorzitter. Dat geldt ook voor de Krimpenerwaard natuurlijk.

[0:25:38] En ik heb een vraag aan mevrouw Boer.

[0:25:40] En ik ben blij dat u er bent.

[0:25:42] want ik ben blij dat u samen met 18 collega gemeenten in de pen bent geklommen.

[0:25:47] Dat was voor mij aanleiding om vervolgens in de pen te klimmen om een serie schriftelijke vragen af te vuuren op de minister.

[0:25:53] En ik kan niet anders zeggen dan dat de vorige minister daar heel stevig mee aan de slag is gegaan.

[0:25:58] En eigenlijk is het een soort casus geweest van hey, zo zou het in ieder geval kunnen gaan onder de wetregie volkswetsvesting.

[0:26:06] Mijn vraag is, want ik hoor ook de zorg van de wethouder, van wethouder Boeren, die zegt van ja,

[0:26:12] verdikke me, we zijn al, ik weet niet hoe lang hiermee bezig en straks, straks in oktober weer

[0:26:15] in te spreken, want het is nog steeds niet geregeld. En het komt natuurlijk een beetje

[0:26:19] door dat politieke monsterverbond tussen GroenLinks, PvdA en BBB in de provincie,

[0:26:22] maar dat is een steekje onder water. Mijn vraag aan mevrouw Boeren is, is de wet regie op de

[0:26:30] volksrechtsvesting nou voldoende strak opgeschreven om u te helpen?

[0:26:38] Of zijn er naar aanleiding van de casus van de 18, van de 19 gemeenten

[0:26:43] nog lessen te trekken die we nog beter in de wet kunnen verankeren?

[0:26:47] Mevrouw Boeren, ik ga je ook uitdagen om het kort en bondig te beantwoorden.

[0:26:51] Dat deed ik in het begin en toen werd ik dus gestraft voor mijn kortheid.

[0:26:54] Dus ik dacht nou, ik ga toch even los.

[0:26:58] Het zijn twee verschillende dingen. Ik zie in de gemeente dat er de afgelopen jaren gebouwd

[0:27:06] is op aantallen. Als ik kijk naar de vorige woonvisie, was segmentering, als je dat zoekt,

[0:27:11] zit dat er niet in. Dus die regie vind ik echt wel goed, want het loopt de pan uit.

[0:27:18] Ook onze jeugd kan geen woning vinden, dus daar zitten zaken in wat geregeld is. In

[0:27:24] In de middenhuur is dat gemaximeerd, daar is heel veel gedoe over, maar ik denk dat er

[0:27:29] regels opgesteld moeten worden, want anders gaat het gewoon los, daar hebben we de last

[0:27:33] van.

[0:27:34] Maar die regels moet je toekunnen passen op locatie, op investeringsvolumen van woningbouwcoöperaties

[0:27:41] en afspraken in een middenhuur wat je wil verstevigen.

[0:27:44] En een woningbouwcoöperatie mag niet via de WSW lenen, dus daar zitten nog heel veel

[0:27:49] haken en ogen aan in investeringsvolumen.

[0:27:52] Dus helpt die wet nou in die segmentering voor de leefbaarheid en daarin een duidelijk kader

[0:27:59] te stellen?

[0:28:00] Maar dan moet dat wel een kader zijn waardoor provincie en rijk eenduidig duidelijk is.

[0:28:05] En dat is wel een hele belangrijke, dat we niet de ene provincie 40 procent en de ander

[0:28:11] 30.

[0:28:12] En de ene zit op zandgronden te bouwen, wat vele malen goedkoper is.

[0:28:16] En de anderen hebben toch nog wel wat zaken die wij zelf allemaal regelen in het kader

[0:28:20] van een andere bodemgesteldheid. Dus er zit verschil in plattelandsgemeenten op zandgronden

[0:28:27] en op veengronden, waarin we allemaal weten, bewust, iedere wethouder van financiën weet

[0:28:33] hoe hij zijn financiën moet doen in meerjaren onderhoudsplanning met riolen. In het oosten

[0:28:38] denk ik dat ze die boodschap nog krijgen, want de grond is zo stevig dat riool al zoveel

[0:28:46] jaren meegaat, maar de overstromingen zie ik toch ook wel bij de piekbui.

[0:28:50] Dus daar zitten echt wel gedachtes in.

[0:28:53] Die wet is goed voor onze inwoners om eenduidig goede woningen te krijgen, maar we moeten

[0:28:59] ze wel kunnen bouwen en pak die kansen in je planologische afspraken tussen overheden

[0:29:05] en dat daar niet al te veel verschillen in zitten en dat men dus politiek, ja, ik ben

[0:29:11] politiek, maar dat men politiek het ene vierjaarszus en als het ene nog niet droog is ook de regels

[0:29:17] kan veranderen. Daar pleit ik voor om dat op een goede manier te doen en geeft plattelandsgemeenten

[0:29:23] en steden ook mogelijkheden. Wij zijn uitgesloten van grote woningbouwlocaties waarin we sociaal

[0:29:32] kunnen bouwen.

[0:29:35] De volgende vraag is van mevrouw Welser van het Nieuws Sociaal Contract.

[0:29:42] Dank aan alle sprekers en alle voorbereiding die daarin gestoken is.

[0:29:47] Wat ik zelf gewoon super moeilijk vind, is als ik alles zo gelezen heb, haal ik een beeld

[0:29:55] uit van gemeenten die zeggen wij weten heel goed wat er lokaal speelt, dus wij moeten

[0:29:59] meer regie hebben.

[0:30:01] Wij weten heel goed wat er nodig is in onze provincie, dus wij moeten meer regie hebben.

[0:30:05] Het Rijk wil ook meer regie hebben.

[0:30:07] Marktpartijen zeggen dat ze precies weten wat er moet gebeuren, dus laten we onze gang

[0:30:10] gaan.

[0:30:11] Corporaties idem dito.

[0:30:12] Dus in dat veld van alle partijen die exact weten hoe dingen moeten en allemaal meer regie

[0:30:17] willen, hoe gaan we er nou voor zorgen dat er dan ook echt meer regie komt?

[0:30:22] Dus wat is de gelaagdheid in het voeren van die regie?

[0:30:27] Waar zou die dus ten principale moeten liggen om te knippen op het moment dat twee partijen

[0:30:33] die allebei heel goed weten wat er moet gebeuren, et cetera, er toch niet uitkomen?

[0:30:37] En die vraag wil ik graag stellen aan meneer Van Meulekom.

[0:30:42] Het woord is aan de heer Van Meulekom.

[0:30:45] U moet de regie geven aan de provincies.

[0:30:50] Nee, ik meen dat echt serieus.

[0:30:54] Ik wil het eigenlijk niet hebben over Zuid-Holland of zo.

[0:30:56] maar ik denk dat de provincies in hun woondielregio's,

[0:30:59] nou, die hebben we allemaal, hebben we al regionale afspraken gemaakt.

[0:31:02] En in die afspraken staat ook al aangegeven dat we willen gaan

[0:31:06] voor die dertig procent en voor die tweederde betaalbaar.

[0:31:08] En ik vind het ook een opgave als provincie, echt als middenbestuur,

[0:31:12] dat u de kader stelt en u zegt, wij leggen in die wetvat die dertig procent,

[0:31:16] wij leggen in de wet vast dat het tenminste tweederde betaalbaar moet zijn.

[0:31:20] En provincie, u regelt het maar eventjes, want u kent de problematiek,

[0:31:23] U kent de projecten die misschien wat analogisch ingewikkeld zitten

[0:31:27] of waar de gemeente lastig mee zit.

[0:31:29] En dan komt het er echt op neer dat de provincie moet zorgen,

[0:31:32] en dat is mijn pleidooi wel,

[0:31:34] kijk in die regio welke mogelijkheden welke gemeente heeft.

[0:31:38] En dat mag best wel even iets flexibeler zijn,

[0:31:42] zodat die gemeente ook kan kijken op dat regionaal niveau

[0:31:44] hoe zorgen we dat die kaders die u gesteld heeft ook bewerkstelligd wordt.

[0:31:49] En één ding, en dat ben ik vergeten te zeggen in mijn begin,

[0:31:51] Als een gemeente zegt wij willen zelf meer dan die 30% sociaal bouwen en ze moeten ook

[0:32:00] nog eens een keertje die 40% middelduur, dan komen ze op een percentage betaalbaar uit

[0:32:06] van 70 à 80% en dan kom je in de situatie terecht.

[0:32:10] Als je dat op gaat leggen als rijk, dan gaat er geen woningbouwplek meer door omdat het

[0:32:15] gewoon niet rondgerekend wordt.

[0:32:19] Het enige mens die kan meer dat.

[0:32:20] Ik denk dat we als provincie heel goed in staat zijn om, wetende wat er speelt,

[0:32:24] welke behoefte er is om die wereld bij elkaar te brengen.

[0:32:27] En als u dan denkt, we overleggen met de minister ook over de voorschoon en van de woning en dat soort zaken,

[0:32:33] dan mag de minister ons daarop aanspreken.

[0:32:38] Hartelijk dank.

[0:32:39] Ik kijk even naar de klok en we hebben nog zes minuten over.

[0:32:42] Dat is niet voldoende om een hele ronde te doen.

[0:32:45] Dus ik wou eigenlijk aan u vragen en hier komt ook een uitdaging.

[0:32:48] Wat zou u nog willen meegeven aan deze commissieleden over deze wet en dat in één zin te verwoorden?

[0:32:56] Want dan komt u namelijk allen aan het woord.

[0:32:58] Ik wil graag de heer Van Meulekom als eerste het woord geven.

[0:33:03] Wat ik niet van u gehoord heb, zeg ik maar even, dat is de zorgen die wij hebben over

[0:33:09] het toezicht houden.

[0:33:12] Dus het toezicht houden op de gemeente, met al die urgente aandachtsgroepen die in de wet

[0:33:17] genoemd worden, hoe dat moet gebeuren. Wij vinden eigenlijk dat dat onvoldoende uitgewerkt is.

[0:33:22] En ik ben zelf wel benieuwd, bent u het daar met ons eens?

[0:33:27] Hartelijk dank.

[0:33:28] De heer Pastoorsen.

[0:33:30] Ja. Twee zinnen heel snel. De regie, het is niet of, of, of een rijk, provincie, gemeente,

[0:33:40] het is en, en, en. Het rijk is de aardappel, gaat door de patatsnijder, elke provincie een eigen

[0:33:45] patat. En in de provincie weer een patatsnijder, elke gemeente zijn eigen frietstikje.

[0:33:51] En dat moet optellen weer als je het in elkaar zet tot die aardappel die het rijk wil.

[0:33:56] Dus het is niet of, of, of, het is en, en, en.

[0:33:58] En dat is heel goed op die manier in te regelen.

[0:34:01] En wat heel belangrijk is in de wet, dat zou aandacht kunnen verdienen,

[0:34:04] de sturingsmogelijkheid op corporaties bij prestatieafspraken.

[0:34:08] Ervoor zorgen dat een gemeente kan zeggen, doe dit er maar uit, doe dat er maar in.

[0:34:12] Je blijft binnen je financiële kaders, maar dit willen we wel en dat willen we niet.

[0:34:16] En nu ben je overgeleverd aan corporatiebestuurders die gewoon een deelbelang hebben.

[0:34:19] en niet die integrale afweging kunnen maken van een echte overheid.

[0:34:25] Hartelijk dank.

[0:34:25] De heer Wijnen.

[0:34:26] Dank u, voorzitter.

[0:34:28] De wetregie heeft heel veel goede zaken, maar gaat ons niet helpen in de lengte van de Raad

[0:34:33] van State procedures.

[0:34:34] De Raad van State zegt dit ook zelf, dus er moet echt meer gebeuren om te zorgen dat we

[0:34:39] niet tweeën, ieder plan waar ook maar een achterbuurman iets vindt of een financieel

[0:34:43] belang heeft, wat een verdienmodel is, daar moet echt iets aan gebeuren om de snelheden

[0:34:48] in te houden.

[0:34:49] Dank u wel.

[0:34:51] Tot slot mag u mevrouw Boeren.

[0:34:54] De wet regie neemt de regie en geeft de regie eenduidig.

[0:35:00] Die hebben we hard nodig. Die eenduidigheid is er een.

[0:35:03] Daarnaast vraag ik aandacht voor ruimte voor een buurtje erbij.

[0:35:08] Geef gemeenten ruimte voor maatwerk.

[0:35:11] Dat is ook nodig voor het realiseren van huurwoningen.

[0:35:15] Ondersteun ook met middelen en minder beleid.

[0:35:18] want we praten constant over stukken, maar die heipalen moeten de grond in.

[0:35:23] En werk goed samen als één overheid.

[0:35:27] Want het is nu voor heel veel mensen niet te begrijpen...

[0:35:33] dat je in staat te spreken naar een provincie waar verschillende afspraken liggen...

[0:35:38] in een overheid die eigenlijk eenduidig voor hun zaken moet staan.

[0:35:43] En dat zijn een miljoen woningen gaan bouwen.

[0:35:46] Nou, ik heb met dit beleid en alles er een hard hoofd in, maar als de regie is en het

[0:35:52] staat nu, daar is een begin mee gemaakt, dan denk ik dat het zeer belangrijk is dat we

[0:35:58] dat voortzetten.

[0:36:01] Hartelijk dank.

[0:36:02] Dan rest mij jullie vier allen hartelijk te danken voor het feit dat jullie hier zijn

[0:36:06] gekomen en ook jullie visie met ons hebben gedeeld.

[0:36:09] Dan wil ik bij deze de vergadering even kort sluiten, om kwart voor wordt hij weer heropend

[0:36:13] en dan gaan we verder met het volgende blok.

[0:43:08] Bij deze wil ik de vergadering weer heropenen.

[0:43:11] We zijn aangekomen bij het tweede blokje van het rondetafelgesprek over het wetsvoorstel

[0:43:15] Versterking Regie Volkshuisvesting.

[0:43:18] Hierbij hebben wij de stichting en belangengroeperingen uitgenodigd om hun visie te geven.

[0:43:24] Ik zal ze eerst even kort aan u voorstellen.

[0:43:27] Vervolgens ga ik vragen of men een korte introductie kan geven van enkele zinnen over wat het

[0:43:35] belangrijkste punt is voor de organisatie. Er zijn allemaal papers ingestuurd, die zijn allemaal

[0:43:40] gelezen door de Kamerleden, daar kunt u van uitgaan. En vervolgens wil ik na de introductie het woord

[0:43:45] geven aan de Kamerleden om vragen aan u te stellen en zo het gesprek aan te gaan. Dus bij deze dan

[0:43:52] hebben we eerst de heer Winkels van de Woonbond, de belangrijke vereniging van de woningzoekenden.

[0:43:59] Ik stel jullie allemaal even voor.

[0:44:01] De heer Bos van als straatconsulaat dakloos voorbij uit Den Haag, volgens mij ook.

[0:44:08] Mevrouw van Hoofd van Stichting Valente.

[0:44:10] Mevrouw Stunnenberg van Actis.

[0:44:14] En de heer Karsten Klein van Vereniging Eigen Huis.

[0:44:18] Ik zou graag eerst het woord willen geven aan de heer Winkels van de Woonbond.

[0:44:23] Dank u wel.

[0:44:24] En bedankt voor de uitnodiging.

[0:44:26] Ik hoef je natuurlijk niet om de oren te slaan met het enorme gebrek aan woningen in Nederland

[0:44:32] op dit moment.

[0:44:33] Dat is een van de redenen waarom we hier allemaal zitten.

[0:44:36] En ook een van de redenen waarom de Woonbond blij is dat ze even wat mag reflecteren op

[0:44:40] het wetsvoorstel.

[0:44:42] En zeker als eerste, dat gebeurt niet zo vaak als je zeno heet of winkels of voor de Woonbond

[0:44:46] werkt.

[0:44:49] Maar de regiewet bevat eigenlijk vele thema's, waarvan we eigenlijk drie willen benoemen.

[0:44:55] Als we kort moeten beginnen, eentje is gemeenten met weinig sociale huur zullen toen moeten

[0:45:01] groeien naar 30% sociale huur op hun totale voorraad.

[0:45:05] Oude afspraak toen we de nationale prestatieafspraken maakten, maar is nu verdwenen uit de teksten.

[0:45:11] Gemeenten met relatief veel sociale huur moeten niet verplicht worden om minder sociale huur

[0:45:18] Sociale huurwoningen zijn zeer, zeer noodzakelijk in Nederland en daarom zal op landelijk niveau

[0:45:24] het aandeel sociale huur minimaal gelijk moeten blijven en niet afnemen.

[0:45:29] En met de wet zoals die nu voor ligt, neemt het in zijn totaliteit af.

[0:45:33] Of tenminste, het aandeel neemt af.

[0:45:37] Het is dus noodzakelijk dat er een paar wijzigingen op die gebieden ingevoerd worden.

[0:45:42] Laat ik daarmee beginnen.

[0:45:44] Hartelijk dank.

[0:45:45] Goeie introductie.

[0:45:46] Dan het antwoord aan de heer Bos.

[0:45:49] Dank u wel, voorzitter.

[0:45:51] Ik spreek namens het straatconsulaat en dakloosheid voorbij.

[0:45:54] Landelijke samenwerkingsverband van allerlei belangbehartigers op het gebied van dakloosheid.

[0:45:58] Het kan alleen worden uitgebannen als er voldoende betaalbare huisvesting beschikbaar is.

[0:46:04] Sinds 2021 wordt er hard aan gewerkt.

[0:46:09] Ook met deze wet voor sterking en regie van de volkshuisvesting...

[0:46:12] gaan de voornemens van het vorige kabinet wettelijk geborgen worden.

[0:46:15] En wij steunen van harte deze wet, heel belangrijk.

[0:46:18] Maar een heikel punt in deze wet is de voorgestelde urgentieregeling voor dakloze mensen.

[0:46:23] Deze beperkt zich helaas tot alleen die mensen die in aanmerking komen voor maatschappelijke opvang.

[0:46:29] En laat ik u uitleggen hoe dat dan werkt.

[0:46:31] Maatschappelijke opvang is nu alleen toegankelijk voor mensen die voldoen aan de criteria van de WMO,

[0:46:36] de wet maatschappelijke ondersteuning.

[0:46:37] En dat betekent dat dakloze mensen die nog gezond zijn, nog een netwerk hebben,

[0:46:43] dat die geen recht op opvang hebben. Want die zijn er zelf redzaam. En dat betekent dat dakloze

[0:46:50] mensen eerst psychisch, lichamelijk, financieel en sociaal moeten afgeleiden voordat ze toegang

[0:46:55] krijgen tot maatschappelijke opvang en daarna urgentie kunnen krijgen. En dat is nou juist

[0:47:01] waar we vanaf willen. En dat heeft het kabinet ook gezegd met het Nationaal Actieplan Dakloosheid,

[0:47:05] dat we daarvan af moeten, dat we een paradigmashift moeten veroorzaken van opvang naar wonen.

[0:47:12] Alle opvang moet eigenlijk vervangen worden door woonruimte.

[0:47:15] Dat is heel belangrijk en dat hebben we ook in onze position paper.

[0:47:20] Zijn we daarop ingegaan en dat is eigenlijk ons belangrijkste punt.

[0:47:23] Hartelijk dank. Dan het woord aan mevrouw Van Hoof.

[0:47:29] Dank u wel. Bedankt voor de uitnodiging.

[0:47:31] Heel fijn dat we u hier verder kunnen informeren.

[0:47:36] Ik ben van Valente, de brancheorganisatie voor participatie, begeleiding en veilige opvang.

[0:47:44] Als Valente zijn we heel erg blij met het wetsvoorstel en ook met de ambitie die er uitspreekt.

[0:47:52] Ik sluit graag aan bij de vorige twee sprekers dat wij wonen essentieel vinden.

[0:48:00] We denken dat wij allemaal ook in de problemen zouden komen als we geen woning meer hebben.

[0:48:06] Dus dat is gewoon zo'n principieel voorstaand belangrijk onderwerp dat we dat echt goed moeten regelen met elkaar.

[0:48:15] Verder vind ik het belangrijk om te benoemen dat er is grote schaarste, bekend.

[0:48:22] Dus het gaat echt om de verdeling van die schaarste.

[0:48:25] En hoe doen we dat op een goede, eerlijke, passende manier?

[0:48:32] En als ik dan kijk hoe het nu gaat, hoe het nu werkt...

[0:48:37] dan kan ik het, denk ik, best omschrijven als een grote verstopping.

[0:48:43] Dus in de zorg zitten veel mensen op een plek, op een dure zorgplek.

[0:48:51] en dat gaat dan echt om ernsinnige bedragen die niet kunnen uitstromen

[0:48:56] omdat er geen woningen zijn.

[0:48:59] Dat is een financieel probleem.

[0:49:01] Eigenlijk had ik moeten beginnen met het inhoudelijke probleem.

[0:49:04] Dat is natuurlijk voor de ontwikkeling van mensen heel belangrijk

[0:49:08] om op een goede plek te kunnen herstellen.

[0:49:11] Maar naast dat inhoudelijke probleem is het ook een groot financieel probleem.

[0:49:16] En iedereen die eigenlijk op een verkeerde plek zit,

[0:49:19] Die houdt daarmee ook een plek bezet voor kwetsbare mensen in de GGZ

[0:49:24] die wellicht extra begeleiding nodig hebben.

[0:49:30] Dus vandaar fijn dat dit wetsvoorstel er is om daarmee aan de slag te gaan.

[0:49:36] Verder, ook in aansluiting op iets dat eerder genoemd is,

[0:49:40] Dat gaat over het percentage woningen dat beschikbaar kan komen voor kwetsbaarden.

[0:49:52] Wij zijn er voorstander van om de 30 procent niet te beperken tot nieuwbouw,

[0:49:59] maar tot de gehele voorraad, omdat we denken dat het anders niet gaat lukken

[0:50:04] om die goede doorstroming te realiseren.

[0:50:08] We zijn groot voorstander van regionale afspraken en we willen heel graag dat bij de prestatieafspraken

[0:50:20] ook er een soort garantie is dat zorgpartijen ook aansluiten, dus niet alleen gemeenten

[0:50:26] en zorgkantoor.

[0:50:28] Dank u wel.

[0:50:29] Hartelijk dank.

[0:50:30] Dan nu het woord aan mevrouw Stunnenberg van Actis.

[0:50:35] Dank voor de uitnodiging dat ik namens Actis aan deze ronde tafel mag deelnemen.

[0:50:40] En Actis is de brancheorganisatie van ouderenzorgenorganisaties.

[0:50:46] Ik sluit een beetje aan op wat voorgaande sprekers ook al gezegd hebben, maar zal het benaderen

[0:50:50] vanuit de ouderenzorg.

[0:50:52] We staan de komende jaren voor een enorme uitdaging om de ouderen van passende huisvesting te

[0:50:58] voorzien.

[0:50:59] Zoals u weet hebben we te maken met een dubbele vergrijzing in Nederland, betekent er komen

[0:51:03] steeds meer ouderen en die ouderen worden ook steeds ouder en we weten ook dat in de laatste

[0:51:09] fase van het leven de vraag naar zorg gaat toenemen. De wachtlijsten nemen dus ook toe

[0:51:14] voor onze verpleeghuizen. Tegelijkertijd weten we dat het aantal medewerkers in de zorg toenemend

[0:51:21] met pensioen gaat. Dus we staan echt voor de opgave om de zorg anders te organiseren en

[0:51:26] daarmee ook een andere kijk op wonen te realiseren. We weten namelijk ook dat veel ouderen heel

[0:51:33] graag langer thuis willen blijven wonen.

[0:51:36] En dat hoeft niet altijd in het huis te zijn waar ze altijd gewoond hebben,

[0:51:40] maar wel in hun vertrouwde buurt waar hun netwerk ook zit,

[0:51:45] waar ook de mantelzorgers bij wijze van spreken wonen.

[0:51:49] Wat we ook zien, is dat het aantal

[0:51:52] zorggeschikte woningen of geclusterde woningen achterblijft bij de vraag ernaar.

[0:51:58] En dat gaat des te meer knellen nu het aantal verpleeghuisplaatsen gemaximeerd

[0:52:02] is op rond de 125.000. Wij zijn als act is blij met deze wet en we zien ook dat die kan

[0:52:11] bijdragen, namelijk aan de bouw van meer geklusterde en zorggeschikte woningen, omdat het gemeente

[0:52:17] de regie geeft om daarop in te spelen. Daarbij vinden we het dan wel fijn dat er ook gedacht

[0:52:22] wordt aan ontmoetingsruimte, want dat is nou net zo belangrijk en zorgt dat ouderen niet

[0:52:27] vereenzamen, want daar komt vaak een zorgvraag vandaan.

[0:52:32] Tegelijkertijd zouden wij het ook fijn vinden als de perverse prikkels die nu het samenwonen

[0:52:38] beletten, dus waardoor ouderen ook samen in één woning kunnen wonen, dat die opgeheven

[0:52:42] worden.

[0:52:43] En als ouderen eenmaal gaan verhuizen, dan brengt dat een ketenopgang, een verhuisketen,

[0:52:49] want ouderen laten vaak een grote woning achter waar dan weer zo'n gezin naartoe kan verhuizen

[0:52:56] En dat gezin laat weer een woning achter waar mogelijk een starter terecht kan.

[0:53:02] Dus kort samengevat, wij zien als acties graag deze wet waarin gemeenten de kans krijgen

[0:53:08] om de regie te nemen.

[0:53:10] We zien ook dat de gemeenten wel verschillen nu in de mate waarin ze regie nemen.

[0:53:16] Ik ben zelf ook betrokken bij een aantal gemeenten in de Achterhoek en ik zie bijvoorbeeld dat

[0:53:22] de gemeente Bronkhorst heel voortvarend is geweest met het inventariseren van welke doelgroepen

[0:53:30] hebben behoefte aan woonruimte. Dat zijn niet alleen jongeren, maar ook ouderen. Hoe kunnen

[0:53:37] we dat op een goede manier vormgeven? Samen met corporaties, maar ook met de oudere zorgorganisaties.

[0:53:46] Dan wil ik graag het woord aan de heer Klein geven namens Vereniging Eigen Huizen.

[0:53:52] Dank u wel.

[0:53:55] In de huidige situatie met de grote woningnood is het een grote uitdaging om zowel passende woningen te vinden,

[0:54:01] passende woningen voor mensen beschikbaar te hebben, als ook betaalbare woningen.

[0:54:04] Als we het hebben over die betaalbaarheid dan zien we dat de afgelopen jaren de gemiddelde huizenprijzen

[0:54:08] die zijn harder gestegen dan het gemiddelde inkomen.

[0:54:10] Tussen 2019 en 2023 steeg het modale inkomen met 14,3 procent en de gemiddelde huizenprijzen

[0:54:17] met 33 procent.

[0:54:19] Dus daardoor, dat is logisch, raken huizen dus steeds verder uit zicht voor de gemiddelde

[0:54:23] Nederlander.

[0:54:24] In 1995 was een gemiddelde woning nog vier tot vijf keer het modale salaris.

[0:54:28] In 2022 was dat acht à negen keer het geval.

[0:54:33] En slechts drie procent op dit moment van de totale woningen is voor mensen met een gemiddeld

[0:54:37] inkomen beschikbaar.

[0:54:39] De overheid zal dus, en dat is vanmiddag hier ook een paar keer gezegd en zo heet de wet ook letterlijk,

[0:54:44] regie op de volkshuisvesting, de overheid zal regie moeten terugnemen om die woningmarkt

[0:54:49] toegankelijker te maken. En de jaren achter ons hebben laten zien wat een terugtrekkende overheid

[0:54:54] tot gevolg heeft en het tekort is inmiddels opgelopen tot zo'n 390.000. We hebben 1,5 jaar

[0:55:01] geleden een petitie gestart als Vereniging Eigen Huis op Lowlands, waar natuurlijk ook de doelgroep

[0:55:05] grondloop die echt op zoek is, zeg maar, naar een woning.

[0:55:09] En dat heeft meer dan honderdduizend handtekeningen opgeleverd.

[0:55:11] En dat zijn toch ook wel, voor onze vereniging, behoorlijke aantallen

[0:55:14] dat mensen ervoor aangeven dat ze hier een probleem, zeg maar, zien en een oplossing vragen.

[0:55:20] Wij putten de hoop uit dat dit wetsvoorstel daarin gaat voorzien.

[0:55:24] Het is nodig om op nationaal, provinciaal en lokaal niveau expliciet te maken wat zijn aantallen.

[0:55:31] Maar ook heel mooi wat voorgaande sprekers zeiden.

[0:55:33] Wat is de segmentering? Wat ga je bouwen?

[0:55:35] Het gaat niet alleen om aantallen. Je moet maatwerk leveren.

[0:55:38] Jongeren vragen iets anders dan ouderen.

[0:55:40] Ouderen vragen ook echt weer iets anders dan waar ze hun leven lang in gewoond hebben.

[0:55:44] Dat heeft mijn buurvrouw van Actis net ook goed aangegeven.

[0:55:47] En als je daar op gaat sturen en je hebt daar definities voor...

[0:55:50] en je stimuleert dat ook als overheid.

[0:55:52] En er zijn ook stimuleringsmiddelen.

[0:55:54] Dan krijg je inderdaad verhuisbeweging op gang.

[0:55:56] Dat er woningen vrij komen en dat er ook weer nieuwe woningen beschikbaar komen.

[0:55:59] voor mensen die nu iets aan het zoeken zijn.

[0:56:02] Het is algemeen bekend dat in grondexploitaties de bouw van sociale huurwoningen

[0:56:07] bekostigd worden door de koopwoningen.

[0:56:09] Als je het nou hebt over een woningmarkt, en ik spreek daar niet graag over,

[0:56:11] want ik vind het niet echt een markt, want vraag en aanbod komen totaal niet tot stand,

[0:56:15] dat kunnen we zien, maar als je het hebt over een markt, dan is het wel zo

[0:56:18] dat de sociale huisvesting wordt betaald door de duurdere koopwoningen.

[0:56:22] Dat is het systeem zoals we dat in Nederland kennen met de gemeentelijke grondexploitaties.

[0:56:25] Hoe meer sociale huur, hoe duurder ook de koopwoningen die in een plan komen,

[0:56:30] om ook het hele plan betaalbaar te maken.

[0:56:33] Wij vrezen dat een hele hoge norm daarvoor ten koste zal gaan van betaalbare koop.

[0:56:38] We moeten dan minder sociaal bouwen.

[0:56:39] Het antwoord daarop laat ik ook graag aan de politiek.

[0:56:42] Het is niet per se dat ik daarop zeg doe dat, want dat is ook nodig.

[0:56:45] Er zijn lange wachtlijsten, maar het mag niet zo zijn

[0:56:47] dat er een tekort ontstaat aan betaalbare koopwoningen in het middensegment.

[0:56:51] En die twee derde betaalbaarheid die in de wet regie is vastgelegd,

[0:56:54] Die is buitengewoon belangrijk, maar daar moet ook op gestuurd worden,

[0:56:57] want twee derde betaalbaar is zowel.

[0:56:59] Dat is één grote noemer van één derde sociale woningbouw.

[0:57:02] En dan blijft er nog wat over wat verdeeld wordt tussen markt,

[0:57:05] huur en marktkoop, modale koop zou ik het willen noemen.

[0:57:09] En dat mag wat steviger, want die aantallen,

[0:57:11] die moeten ook daadwerkelijk gebouwd worden.

[0:57:15] Wij zijn, voorzitter, ten slotte ook een groot voorstander van die

[0:57:19] kortere en snellere bezwaarprocedures bij de nieuwbouwplannen.

[0:57:22] Daar is het natuurlijk, zeg ik als consumentenorganisatie, voorop van groot belang dat consumenten zeker

[0:57:27] beschermd blijven en dat je ook een bezwaar kan indienen als iets je niet bevalt of als

[0:57:32] je ergens last van hebt of in je rechten wordt aangetast.

[0:57:34] Dat moet mogelijk blijven.

[0:57:36] Maar we hebben de afgelopen jaren ook gezien dat daar misbruik van wordt gemaakt, waardoor

[0:57:40] bouwprojecten heel langzaam tot stand komen en waardoor maatschappelijke problemen niet

[0:57:44] worden opgelost.

[0:57:46] En dat vinden we ook een goede zaak dat daar op zo'n geduldige wijze naar gekeken wordt.

[0:57:50] Hartelijk dank.

[0:57:51] Ik wil nu graag het woord geven aan de Kamerleden.

[0:57:56] De eerste vraag is voor de heer De Hoop van GroenLinks PvdA.

[0:58:00] Mijn excuus, ik heb een klein deel van de toelichting gemist,

[0:58:03] dus het kan zijn dat ik een vraag stel die toch al beantwoord is,

[0:58:06] maar dat neem ik dan voor lief.

[0:58:08] Mijn vraag zou aan de heer Winkels zijn van de Woonbond.

[0:58:11] Er zijn toch vragen met de 30%-norm die in de wet Versterking de Regie zit,

[0:58:15] of dat voldoende is en of daar ook voldoende sociale huurwoningen mee gewaarborgd zijn.

[0:58:19] Ik ben benieuwd hoe de Woonbond daarnaar kijkt en of u die zorg deelt of of die er op een

[0:58:25] andere manier kijkt.

[0:58:29] We zijn kritisch op die dertig procent.

[0:58:34] We hebben een plan voor de volkshuisvesting aan de minister aangeboden, inmiddels twee

[0:58:38] weken geleden, waarin wij stellen dat er ongeveer anderhalf miljoen woningen bij moeten en wij

[0:58:44] denken dat de quote sociale huurwoningen daarin ongeveer veertig procent moet zijn om te

[0:58:49] voorkomen dat wachtlijsten oplopen in de grote steden, in plaats van dat ze minder worden,

[0:58:56] dat ze korter worden. Dus wij denken dat die 30% nog omhoog moet ten aanzien van sociale

[0:59:02] huur.

[0:59:04] Hartelijk dank. Het woord is aan mevrouw Weijenas namens de BBB.

[0:59:09] Ik heb een vraag aan mevrouw Stunnenberg over dat klusteren van oudere mensen. Ik was eigenlijk

[0:59:17] Ik ben vooral benieuwd, want die regie ligt daarvoor ook bij de gemeente.

[0:59:21] Ziet u al dat daar al concrete plannen voor ontstaan?

[0:59:26] Ja, wat ik net ook al zei, dat verschilt heel erg per gemeente.

[0:59:30] De ene gemeente is daar al heel actief mee bezig en heeft goed zicht op waar er behoefte aan is.

[0:59:37] En in de andere gemeente blijft dat achter.

[0:59:39] Wij smachten naar daadkracht, naar het inzichtelijk maken van waar is behoefte aan en ook dat

[0:59:48] wij als zorgorganisaties daarbij betrokken worden.

[0:59:53] De heer Mooyman namens de PVV.

[0:59:56] Ik had ook aan mevrouw Stunderberg een vraag en dat ging erom dat mevrouw Stunderberg noemde

[1:00:01] de perverse prikkels, die ervoor zouden zorgen dat bijvoorbeeld het woningssplits en woningdelen

[1:00:08] onaantrekkelijk worden gemaakt. Is dat voldoende? Of op welke prikkels doet u het precies en

[1:00:17] hoe kunnen die weggenomen worden?

[1:00:19] Het gaat dus over de prikkels die het samenwonen van ouderen negatief beïnvloeden. Dus dat

[1:00:26] ze dat liever niet doen omdat ze dan in inkomen achteruitgaan. Daar gaat het over. En als

[1:00:34] Als die prikkel wordt weggenomen, kunnen mensen gaan samenwonen.

[1:00:38] Dat helpt ook het tegengaan van eenzaamheid.

[1:00:41] Mensen kunnen elkaar helpen, want daar gaat het vaak over.

[1:00:45] Samen redzaamheid hebben wij het ook over als acties.

[1:00:49] Dank u wel. Het woord is aan de heer Gimbis namens de ChristenUnie.

[1:00:53] Ja, voorzitter, dank u wel. En dank ook aan alle gasten en insprekers.

[1:00:58] Ik heb een vraag aan de heer Bos.

[1:01:01] Zijn betoog was buitengewoon helder.

[1:01:03] En inderdaad, uiteindelijk zitten wij hier als medewetgever om deze wet te bespreken

[1:01:08] en waar nodig te verbeteren.

[1:01:10] En daar staat inderdaad daklozen gekoppeld aan de WMO, aan maatschappelijke voorziening.

[1:01:17] Mijn vraag is, welk aandeel van de daklozen valt daarmee eigenlijk buiten het kader van

[1:01:24] deze wet?

[1:01:25] En hoe zouden we het dan beter in de wet kunnen definiëren?

[1:01:28] Als we alleen het woord dakloos gebruiken, is het daarmee niet een soort open categorie geworden.

[1:01:34] Kunt u daar wat over zeggen?

[1:01:36] Het woord is aan de heer Bos.

[1:01:38] Dank voor de vraag.

[1:01:41] Wij weten nu niet hoeveel daklozen mensen er zijn in Nederland en welke categorie en hoe divers die groep is.

[1:01:48] Wij pleiten daarom ook om in alle regio's de zogenaamde ethos-stelling te doen.

[1:01:52] Zodat je een goed beeld krijgt over welke vormen van dakloosheid we hebben.

[1:01:56] Het wordt ook gedaan al in een aantal regio's, die eetopstelling.

[1:01:59] Het zou ook goed zijn als er via de wet of op een of andere manier ook vanuit de Tweede Kamer

[1:02:04] er aandacht voor is dat alle gemeentes en regio's daaraan mee gaan doen.

[1:02:07] Want dan krijg je echt een goed beeld over wat voor mensen zijn er nou dakloos.

[1:02:10] Dat zijn de mensen die buitenslapen. Dat zijn de mensen die in de opvang zitten.

[1:02:15] Dat zijn de mensen die in instellingen zitten, mensen die in precaire woonsituaties zitten,

[1:02:20] die bij vrienden op de bank zitten, die in auto's overnachten, in bootjes, in de parken.

[1:02:26] En mensen die hele tijdelijke precaire contracten hebben, die antikraak wonen.

[1:02:32] Het zijn allemaal verschillende gradaties van mensen die in moeilijke woonomstandigheden zitten.

[1:02:36] Als je dat in beeld krijgt, zou je daar ook, zeg maar, via de wet op kunnen aansluiten,

[1:02:43] door wat meer van die categorieën toe te laten.

[1:02:46] En daarnaast vinden wij ook dat die WMO wel heel erg streng is.

[1:02:49] En dat je daar misschien ook een aanpassing zou kunnen doen.

[1:02:52] Dat je die toegang tot die WMO wat ruimer maakt.

[1:02:54] Maar goed, het gaat erom dat mensen huisvesting krijgen en niet dat er meer opvang moet komen.

[1:02:59] Er moet meer huisvesting komen en dan zou je met een aansluiting op die etensklassificatie

[1:03:05] zou je misschien, ja, ons tegemoet kunnen komen.

[1:03:11] Dank u wel.

[1:03:12] Even kijken, de heer Meulenkamp namens de VVD.

[1:03:15] Ja, dank u wel.

[1:03:15] Dank u wel ook voor de toelichting.

[1:03:17] Ik heb een vraag aan de heer Klein.

[1:03:18] Ik hoorde hem enigszins verzuchten, er is geen sprake van een woningmarkt.

[1:03:22] Misschien hoor ik zelf die zucht, omdat ik nogal van de markt ben.

[1:03:29] Draagt deze wet eraan bij dat er meer sprake wordt van de markt?

[1:03:32] En zou u ook meer markt willen?

[1:03:34] Dat is eigenlijk om problemen op te lossen zoals die er nu zijn.

[1:03:40] De heer Klein.

[1:03:41] Ja, dank u wel.

[1:03:43] Niet om hier een ideologische discussie te gaan voeren.

[1:03:46] Daar heb ik geen zin trek in, om het zo maar te zeggen.

[1:03:49] Ik geloof niet zozeer dat dit een volledig functionerende markt is.

[1:03:52] en dat dat in het verleden ook niet zo geweest is.

[1:03:55] Ik denk dat de overheid hier moet ingrijpen.

[1:03:57] Daar waar, zeg maar, zaken niet van nature tot stand komen.

[1:04:00] Als ik een vergelijking maak met de jaren tachtig, zeventig, tachtig,

[1:04:05] waar grootschalig woningbouw in Nederland heeft plaatsgevonden,

[1:04:08] ook in de naoorlogse jaren daarvoor trouwens,

[1:04:10] maar in de jaren zeventig, tachtig ook met de finance locaties.

[1:04:12] Dat is niet dat de markt dat heeft gedaan.

[1:04:15] Dat heeft de overheid gedaan.

[1:04:16] Die heeft gemeentes uitgenodigd en ook gestimuleerd,

[1:04:19] financieel ook gestimuleerd.

[1:04:20] En ze konden daar ook niet op een knop drukken van dit moet nu daar gebeuren.

[1:04:24] Maar er werd wel gestimuleerd met een goed ruimtelijk ordeningsbeleid.

[1:04:28] Waar volgens mij uw Kamer morgen ook over gaat praten.

[1:04:30] Dus in welke delen van Nederland kun je wat doen.

[1:04:32] Maar tegelijkertijd ook stimuleringsmiddelen hebben.

[1:04:35] En gemeentes zover krijgen dat ze toch ook willen investeren in publieke voorzieningen.

[1:04:40] In infrastructuur.

[1:04:41] En daarmee ook naar hun eigen bevolking.

[1:04:43] Waar natuurlijk ook, we hoorden al een wethouder die dat ook graag wil.

[1:04:45] In de eigen gemeenschap ook kan laten blijven wonen.

[1:04:48] Dus als u mij vraagt, is het een volledig functionerende markt?

[1:04:51] Antwoord is nee.

[1:04:53] Het deel dat je sociale woningbouw betaalt met duurdere koopwoningen,

[1:04:58] dat vind ik een markt en dat vind ik ook zo werkt dat het moet ergens van betaald worden.

[1:05:03] Alleen wat in die markt dan zeg maar niet functioneert,

[1:05:06] is dat er betaalbare koop ook voldoende blijft plaatsvinden.

[1:05:09] En dat zien we maatschappelijk terug.

[1:05:11] En daarvan hoop ik dat in die wet dat daar op goede manier uitvoering aan wordt gegeven

[1:05:15] En dat er ook goed wordt gekeken dat we niet alleen maar zeggen...

[1:05:18] ja, die betaalbaarheidsgrens ligt nu toevalligerwijs, is die gekozen op de NHG-grens.

[1:05:22] Maar dat is nog best wel veel, hoor, de NHG-grens.

[1:05:25] Die is ook nooit bedoeld om een betaalbaarheidsgrens aan te geven.

[1:05:27] Dat is gewoon de gemiddelde woningwaarde.

[1:05:30] De heer Gimwis kan dat volgens mij nog heel goed navertellen.

[1:05:32] Met enkele jaren terug, zodat je niet met de inflatie steeds tot een veel hoger percentage komt.

[1:05:37] Maar in feite is dat gewoon de marktwaarde die steeds hoger wordt.

[1:05:39] Dus of dat een betaalbaarheidsgrens is die heel goed te hanteren is maar de vraag.

[1:05:44] Dus ons pleidooi is beneden die 390 ook nog een aantal segmenten te hebben.

[1:05:48] En misschien zou je wel gewoon naar inkomen moeten kijken.

[1:05:50] Dat je zegt wij willen hier in deze wijk huizen bouwen voor mensen die anderhalf modaal hebben of die twee keer modaal hebben.

[1:05:55] Die hier ook een plek kunnen vinden.

[1:05:59] Dank u wel.

[1:06:00] Voorzitter, mevrouw Welzijn namens Nieuw Sociaal Contract.

[1:06:03] Dank u wel voorzitter.

[1:06:05] En dank aan alle sprekers voor alle inbreng en ook de voorbereiding daartoe.

[1:06:10] Ik heb een vraag aan mevrouw Van Hoof.

[1:06:14] In deze wet zitten allerlei voornemens tot het instellen van regie, locaties aanwijzen,

[1:06:21] aantal afspreken.

[1:06:24] Maar bent u daarmee geholpen?

[1:06:25] Want ik kan mij voorstellen dat u ook een mening heeft over wat er gebouwd wordt.

[1:06:32] En voor mijn gevoel zit dat nou net nog niet helemaal in deze wet.

[1:06:37] Maar ik peil het bij u.

[1:06:38] Ik check het bij u.

[1:06:45] Waar wij denken dat we vooral bij gebaard zijn, is als we bij het maken van de prestatieafspraken

[1:06:55] aan kunnen sluiten.

[1:06:57] Dus op dat moment, omdat we vanuit de regie bekeken, denken we dat dat belangrijke gesprekken

[1:07:05] zijn.

[1:07:05] En we denken ook dat het belangrijk is om op dat moment zorgpartijen, dus ook ouderen,

[1:07:14] dus alle zorgpartijen aangesloten te hebben, omdat je dan ook kunt praten wat zij nu over,

[1:07:21] wat is noodzakelijke begeleiding van kwetsbare mensen, om ook te zorgen dat al die trajecten

[1:07:31] en dat het ook gaat lukken om mensen goed te laten wonen

[1:07:34] en ook de kwetsbare personen in de verschillende wijken.

[1:07:40] Dank u wel. Ik kijk even naar de klok.

[1:07:42] Er is ruimte voor een tweede ronde als u daar behoefte aan heeft.

[1:07:46] Ik zie geknik, hartstikke mooi.

[1:07:48] Het is een druk bezette ronde tafel vanuit de Kamers.

[1:07:51] Dat is heel goed.

[1:07:51] Dat betekent dat we meerdere mensen van dezelfde politieke partij aanwezig hebben.

[1:07:56] De regel is dat één persoon per politieke partij in een ronde mag spreken.

[1:08:00] Dus ik kijk even naar de heer De Groot.

[1:08:03] We gaan zo om.

[1:08:06] Dus de heer De Groot namens de VVD.

[1:08:09] Dank u wel.

[1:08:10] Ik wil even doorgaan op het antwoord van de heer Klein van de Vereniging Eigen Huis.

[1:08:16] Ik zag ook in de ingestuurde paper dat het ministerie is inmiddels geregeld.

[1:08:20] Dus dat is dan mooi.

[1:08:23] Maar u geeft aan dat het ook heel erg belangrijk is dat die betaalbare koopwoningen er komen.

[1:08:28] U noemde sociale koopwoningen. U noemde net iets 1,5 keer modaal dat daar koopwoningen voor gebouwd moeten worden.

[1:08:35] Maar ik ben wel benieuwd, wat gaat deze wet daarvoor doen?

[1:08:39] Dus mist u iets in deze wet? Of zegt u van, nee, alle ingrediënten zitten erin.

[1:08:42] Of moet er juist in deze wet iets minder gedaan worden om dat doel te bereiken?

[1:08:48] Heer Klein.

[1:08:50] Voorzitter, dat vind ik een hele goede vraag.

[1:08:52] En ik weet ook niet zeker of ik daar het antwoord helemaal op kan doorvochten.

[1:08:54] want zo juridisch ben ik niet onderlegd dat ik daar de wet misschien helemaal goed op kan duiden.

[1:09:01] Als je het hebt over die twee... Ik zal het proberen op hoofdlijn te doen.

[1:09:03] Als je het hebt over die twee derde betaalbaar...

[1:09:06] dan is dat niet eenduidig gedefinieerd waar dat betrekking op heeft.

[1:09:10] Dus dat gaat over de sociale huursector, dus de corporatiesector.

[1:09:16] Daar wordt vrij duidelijk over gesproken dat moet 30 procent zijn.

[1:09:18] En dat horen we ook hier de hele tijd en in sommige provincies is het zelfs meer.

[1:09:21] Dus daar wordt volgens mij op deze centraal niveau zit dat wel in de gemeenteoren om het zomaar te zeggen.

[1:09:26] Dat daar iets moet gebeuren, misschien iets meer of iets minder.

[1:09:29] Die twee derde betaalbaar is voor mij onduidelijk hoe die in de praktijk zal worden uitgelegd.

[1:09:33] Dat kan als huur worden uitgelegd, als middenhuur of als goedkopere huur.

[1:09:37] Of het kan zijn zeg maar dat het gaat over modale koopwoningen.

[1:09:41] Zo zou ik het eigenlijk willen noemen, want sociale koop dat klinkt ook alweer zo.

[1:09:45] Het zijn gewoon woningen voor mensen met een modaal inkomen, modale koopwoningen.

[1:09:50] Daar zou ik wel wat meer zekerheid in willen hebben dat daar ook op gestuurd wordt en dat

[1:09:55] daar dan zeg maar ook de middelen die ervoor zijn, want de overheid, dat is toch ook wel

[1:09:59] bijzonder in dit kabinet denk ik, dat er toch stimuleringsmiddelen zijn, een keer of vijf

[1:10:03] keer 1 miljard zeg maar, zijn hiervoor gereserveerd en ook nog een half miljard per jaar voor

[1:10:07] infrastructuur wat uiteindelijk ook weer aan grondexploitaties en gebiedsontwikkeling

[1:10:11] een bijdrage levert.

[1:10:12] Maar ik denk dat dat nader gespecificeerd zou mogen worden zodat je die 1 miljard daar

[1:10:17] ook gericht daar, of een deel daarvan uiteraard, daarop kan inzetten en dat daar dan op gestuurd wordt.

[1:10:25] Dank u wel. Even kijken, ik heb begrepen dat mevrouw Westerveld namens GroenLinks BV Naast zou ik zijn vraag beantwoorden,

[1:10:31] maar ik geef dan nu de beurt aan mevrouw Weijennas namens de BBB.

[1:10:37] Ja, dank u wel. Ik zou graag nog eventjes willen doorvragen over die daklozen.

[1:10:41] Ik weet niet wie mijn vraag kan beantwoorden, mevrouw Van Hoven of de heer Bos.

[1:10:45] Ik begreep net dat die daklozen onder het nieuwe voorstel ook geen urgentie hebben, alleen

[1:10:52] mensen die dan voor WMO in de aanmerking komen.

[1:10:54] Ik vroeg me af of jullie daar nog andere mogelijkheden zien, ook politiek, om daar wel iets mee

[1:11:00] te doen met die daklozen.

[1:11:05] Volgens mij hebben jullie bedacht dat de heer Bos het woord mag voeren.

[1:11:10] Het is een beetje dezelfde vraag die meneer Grimwis al stelde.

[1:11:14] Hoe zouden we dat nou kunnen verruimen?

[1:11:17] Je zou inderdaad de categorieën dakloze mensen eerst in beeld moeten krijgen en dan kunnen

[1:11:24] zeggen dat we nog een aantal categorieën willen, dus niet alleen de mensen die onder

[1:11:27] de WMO vallen, maar ook de mensen die in precaire woonsituaties zitten en die echt een sociaal

[1:11:33] probleem hebben en echt een zwaar huisvestingsprobleem hebben, die dreigend dakloos zijn, die gescheiden

[1:11:42] zijn die financiële problemen hebben, daar zou je naar kunnen kijken om daar een verruiming

[1:11:47] in aan te brengen.

[1:11:49] Overigens is het ook aan de gemeentes zelf nog, om er eventueel zelf nog extra categorieën

[1:11:53] aan toe te voegen aan die huisvestingsverordening, maar dat lijkt mij, ik denk niet dat alle gemeentes

[1:11:59] dat gaan doen.

[1:12:00] Ik zie dat mevrouw Van Hoof een korte extra opmerking heeft.

[1:12:04] Een korte aanvulling, dat vanuit Valente we al bezig zijn met zicht te krijgen op de aantallen.

[1:12:11] Ik weet nu niet uit m'n hoofd, maar die kunnen we wel aanleveren.

[1:12:14] En dan gaat het inderdaad in brede zin over de dakloosheidsproblematiek.

[1:12:20] Ja, dank u wel. Het woord is aan de heer Mooyman van de PVV.

[1:12:24] Ja, dank u wel, voorzitter. En nog een vraag aan de heer Klein.

[1:12:27] Ik denk inderdaad, wanneer hij zegt...

[1:12:29] dat woningen voor veel mensen steeds verder uit zicht raken, dat is natuurlijk gewoon zo.

[1:12:33] En ook de NHG-grens, 435.000, is voor veel mensen gewoon totaal niet bereikbaar.

[1:12:39] We hebben net even een discussie gehad over wat wel betaalbaar is en hoe we dat definiëren.

[1:12:45] Tegelijkertijd vraag ik me af, want in uw position paper stond ook 390.000 euro, dat

[1:12:51] is dan een maximum qua betaalbaarheid, maar dat moet niet de standaard worden.

[1:12:56] Zit u daar dan bijvoorbeeld verdere segmentatie in, gebaseerd op de behoeften rondom woningzoekenden?

[1:13:07] De antwoord daarop is ja.

[1:13:08] Ik zou het echt voor me zien om onder die betaalbaarheidsgrenzen,

[1:13:12] zoals die ook nu door het ministerie wordt gehanteerd,

[1:13:14] dat je daaronder ook gaat segmenteren en dat je gewoon kijkt naar inkomensklassen.

[1:13:18] En dan moet je redeneren, dan moet je dan een klasse in aanbrengen van hoeveel is dat dan?

[1:13:22] Is dat 360, is dat 340 of is dat 320?

[1:13:25] En daar zit ook wel een ondergrens aan, dat realiseer ik me heel goed.

[1:13:27] Alles is ook gestegen de afgelopen jaren.

[1:13:29] Bouwkosten zijn gestegen.

[1:13:31] Gronden staan nog heel duur in de boeken.

[1:13:32] Dus voordat zo'n plantbatenheffing gaat werken en dat je daar profijt van hebt,

[1:13:36] dan ben je nog heel veel jaren verder.

[1:13:37] Dus dat realiseer ik me allemaal.

[1:13:39] Maar het antwoord op uw vraag is ja, dat zou ik wenselijk vinden.

[1:13:44] Dank u wel. De heer Gimmes namens de ChristenUnie.

[1:13:47] Ja, voorzitter. Ik heb een vraag aan mevrouw Stunnenberg, want de heer Klein zei het al.

[1:13:51] Het moet allemaal ook gebouwd worden en dat kost wat.

[1:13:55] Dus betaalbaarheidsgrenzen hier afkondigen is één en betaalbaar bouwen is twee.

[1:13:59] Een mogelijkheid is natuurlijk doorstroming organiseren.

[1:14:02] En daarom is mijn vraag, is deze wet, die hiervoor ligt, voldoende vergrijzingsproef?

[1:14:09] In uw position paper zag ik natuurlijk allemaal de aantallen die nodig zijn alleen al tot 2030,

[1:14:16] in diverse vormen om de vergrijzingsgolf die al gaande is, maar die er nog harder aan komt

[1:14:22] aan te kunnen.

[1:14:25] Zou u daar wat meer over kunnen zeggen en moeten we dan op wetgevingsniveau iets proberen

[1:14:31] of is het dan een kwestie van, binnen de kaders van deze wet,

[1:14:37] zorgen dat we vergrijzingsproef worden?

[1:14:41] Mevrouw Stunnenburg.

[1:14:43] Laat ik beginnen met het laatste deel van de vraag te beantwoorden.

[1:14:46] Ik denk dat het erom gaat dat we nu gewoon aan de slag gaan.

[1:14:50] De wet biedt volgens mij voldoende handvatten om aan de slag te gaan.

[1:14:56] Het verschilt echt per gemeente, dat zien we als acties ook.

[1:14:59] De ene gemeente is al heel voortvarend aan de slag met woon-zorgvisies,

[1:15:03] kijken wat er nodig is, en dan praten we vooral even over ouderen,

[1:15:07] maar het gaat natuurlijk over de brede woonvraag,

[1:15:10] namelijk van jong tot oud en alle bijzondere doelgroepen daarin.

[1:15:14] Dus ik zou zeggen, laten we nou met z'n allen aan de slag gaan als zorgaanbieders,

[1:15:19] maar ook als corporaties, projectontwikkelaars,

[1:15:22] onder regie van die gemeente, want die gemeente kan ons bij elkaar brengen,

[1:15:26] voor zover we dat zelf niet doen, maar die heeft daar echt een,

[1:15:28] wij spreken coördinerende, regisserende rol in.

[1:15:32] En laten we gewoon beginnen.

[1:15:34] Want bouwtrajecten duren al zo lang.

[1:15:36] We hebben ook iets gehoord over allerlei procedures.

[1:15:39] Nou, voordat er een paal de grond in gaat, zijn we een aantal jaren verder.

[1:15:44] Heb ik daar mee?

[1:15:46] Ja, nee.

[1:15:48] Dank u wel. Dus met andere woorden,

[1:15:51] vanuit vergrijzingsperspectief hoeft er aan deze wet niks te worden toegedaan.

[1:15:57] Dank u wel.

[1:15:57] Dank u wel. Even kijken, dan hebben we mevrouw Welzijn namens Nieuws Sociaal Contract.

[1:16:02] Dank u wel, voorzitter, ook voor deze tweede ronde.

[1:16:04] Dan kan ik even een klein stukje doorvragen bij mevrouw Van Hoof,

[1:16:09] want aanzitten bij prestatieafspraken, daar hebben we deze wet niet voor nodig, denk ik.

[1:16:17] Ik zou mij dus kunnen voorstellen dat u wel een stuur wil hebben op wat er precies gebouwd wordt.

[1:16:23] Dus nogmaals de vraag, stelt u als zorgpartij bij wijze van spreken ook eisen aan wat er gebouwd

[1:16:32] moet worden en moet daar regie op komen?

[1:16:41] Ik denk vanuit eisen wat moet er gebouwd worden, dat als het gaat over de uitstroming, is dat

[1:16:53] niet heel ingewikkeld.

[1:16:53] want dat zijn de studio's, de reguliere woningen die geschikt zijn voor veel andere doelgroepen.

[1:17:05] Ik heb heel goed de opmerking gehoord dat u zegt we hebben geen wetgeving nodig om te regelen

[1:17:12] dat er goede samenwerking is met gemeenten, corporaties en zorgambieders, maar wij zien

[1:17:19] Ik zie helaas wel in de praktijk dat dat lang niet overal lukt.

[1:17:23] En daar de goede uitzonderingen...

[1:17:25] Er zijn ook hele goede voorbeelden.

[1:17:27] Er zijn echt gemeenten die daar het voorthouden in nemen

[1:17:30] en waar het heel erg goed gaat.

[1:17:31] Maar we zien ook dat dat juist soms helemaal niet lukt.

[1:17:36] En waar wij dan wel wat zorg hebben, is van wat gebeurt er nu

[1:17:41] als het straks niet gaat lukken?

[1:17:44] Gaat hij dan...

[1:17:45] Dat is misschien wellicht een beter antwoord op uw vraag van wat missen we nog?

[1:17:52] Dan gaat het er echt over, stel je voor, een gemeente vraagt niet alle partijen om tafel

[1:17:59] en vraagt niet ook zorgpartijen om mee te denken over die prestatieafspraken.

[1:18:06] Ja, hoe kan daar dan opgestuurd worden en zijn daar mogelijkheden voor?

[1:18:13] Dank u wel. Dan is het woord aan mevrouw Westerveld.

[1:18:16] De heer Winkels wil een toevoeging doen.

[1:18:19] Ik wil graag een aanvulling doen dat naarmate je meer regionale afspraken gaat maken waar deze wet natuurlijk naartoe stuurt,

[1:18:26] dat dan de partners in de lokale prestatieafspraken ook op regionaal gebied goed vertegenwoordigd moeten zijn.

[1:18:34] En wat betreft de huurders is dat nog niet geregeld.

[1:18:37] Dat staat natuurlijk in onze lange verhaal, maar in mijn inleiding heb ik dat niet genoemd.

[1:18:42] Dank u wel voor de aanvulling.

[1:18:43] Als het woord aan mevrouw Westerveld namens GroenLinks-Pvd.

[1:18:48] Ik ben namens onze fractie degene die specifiek het woord voert over dakloosheid, dat bij VWS ligt,

[1:18:53] terwijl we allemaal natuurlijk weten dat dakloosheid ook een woonprobleem is.

[1:18:58] Daarover gaat mijn vraag aan de heer Bos.

[1:19:00] Want in uw position paper schrijft u terecht over het zelfredzaamheidscriterium.

[1:19:04] U maakt ook de koppeling en die maakt de wet ook met het Nationaal Actieplan over dakloosheid.

[1:19:09] Met het grote probleem dat we niet eens precies in beeld hebben hoeveel mensen dakloos zijn,

[1:19:13] want niet overal de ethos-light-telling wordt gehanteerd.

[1:19:17] Daarover gaat mijn vraag, hoe zou dat dan zich in deze wet kunnen vertalen?

[1:19:23] Want met de commissie-VWS zijn we natuurlijk ook bezig om ook het ministerie en ook gemeente

[1:19:27] erop te wijzen dat ze de ethos-light-methode moeten hanteren, maar hoe zou zich dat ook

[1:19:33] kunnen vertalen in bijvoorbeeld deze wet, waardoor moet daar in de wet een koppeling

[1:19:39] mee gemaakt worden?

[1:19:40] Moeten er nadere afspraken met gemeenten worden gemaakt of heeft u daar een beeld bij?

[1:19:48] Dat is een hele goede vraag.

[1:19:50] Ik heb in ieder geval wel in de memorie van toelichting bij de wet gelezen dat alle gemeentes

[1:19:56] moeten een volkshuisvestingsprogramma maken waarin zij ook moeten aangeven hoe ze met

[1:20:01] de verschillende aandachtsgroepen en de huisvesting daarvan, hoe ze dat gaan organiseren.

[1:20:05] En ik kan me voorstellen dat je zo'n volkshuisvestingprogramma ook opschrijft of dwingend de gemeentes vraagt

[1:20:12] om inderdaad ook met die etos-leidtelling aan de slag te gaan.

[1:20:17] Dat zou ik me kunnen voorstellen.

[1:20:19] Dat zou denk ik wel een goede stimulans zijn.

[1:20:23] Er zijn mogelijk nog wel allerlei andere arrangementen mogelijk om dat te regelen, maar dat is even

[1:20:29] wat even snel bij mij opkomt.

[1:20:32] Dank u wel.

[1:20:33] Ik kijk even naar de klok en er is ruimte voor nog een ronde als daar behoefte aan is

[1:20:38] bij de Kamerleden.

[1:20:41] Ja, er zijn nog vragen, inderdaad.

[1:20:43] Ik ga zo weer het rijtje af.

[1:20:46] U geeft hem door naar de heer Meulenkamp, dan kijk ik even naar de heer De Hoop.

[1:20:52] Dan ga ik beginnen met mevrouw Weijenas van de BBB.

[1:20:57] U heeft geen vraag.

[1:21:01] Wie heeft er een vraag?

[1:21:05] Meneer Gimmes, heeft u nog een vraag of niet?

[1:21:08] Op dit moment niet, dan krijgt de heer Meulenkamp het woord namens de VVD.

[1:21:11] U was nu eerst in het rijtje.

[1:21:15] Ik vraag mevrouw Stonneberg.

[1:21:18] U noemt meerdere keren gemeenten als degenen die de regie moeten nemen.

[1:21:23] En dat u daar goede ervaring mee heeft.

[1:21:26] Ik bedoel, ja, terwijl er veel meer opgetuigd wordt eigenlijk, ook met deze wet.

[1:21:35] Dus de provincie krijgt ook een hele grote rol.

[1:21:39] En hoe kijkt u daar tegenaan?

[1:21:40] Voor u, volgens mij, de directe aanspreekpartner zijn die gemeenten.

[1:21:45] En tuigen we niet te veel op in de hele wet?

[1:21:50] Is het niet makkelijker als u gelijke afspraken kunt maken met gemeenten?

[1:21:52] Dat is eigenlijk mijn vraag.

[1:21:57] We willen als zorgenorganisaties een aanspreekpunt hebben, maar ook een partij die de lokale situatie

[1:22:05] kent.

[1:22:06] Dat is de gemeente.

[1:22:08] Dus ja, wij willen heel graag als zorgenorganisaties met gemeentezaken doen, maar ik snap ook

[1:22:13] dat de provincie een rol heeft om te kijken waar in de provincie het beste gebouwd kan

[1:22:19] worden en de zaak te verdelen.

[1:22:21] Dat vind ik een lastige vraag om ons zorgaanbieder te beantwoorden.

[1:22:25] Ons eerste aanspreekpunt is de gemeente.

[1:22:31] Dank u wel. Dan geef ik het woord aan mevrouw Welzijn.

[1:22:35] Dank, voorzitter. Ik heb een vraag aan de heer Winkels.

[1:22:39] Heeft u het idee dat er ook in de overlegwet iets zou moeten gebeuren?

[1:22:44] U schrijft in uw paper over de rol in het gesprek...

[1:22:48] wat namens huurders ook door de Woonbond gevoerd wordt.

[1:22:53] regelen we dat allemaal in de wet versterking regie volkshuisvesting of

[1:22:58] heeft u het idee dat ook in aanpalende wetgeving zoals de overlegwet aanpassingen

[1:23:03] zouden moeten worden gemaakt om de positie op dat regionale niveau waar u

[1:23:07] net al even over sprak te verstevigen de winkels bedankt voor die vraag

[1:23:15] ik denk dat op het gebied van afdwingbaarheid en dat kan in beide

[1:23:20] de wetten, denk ik, sterker, nog veel meer geregeld kan worden ten aanzien van het houden

[1:23:27] aan afspraken.

[1:23:28] Het zijn in het dagelijks leven, als we dit soort afspraken maken op lokaal niveau of

[1:23:32] op nationaal niveau, de huurders die zich elke maand weer aan de afspraak houden en

[1:23:38] de corporaties en gemeenten die zich niet aan de afspraak houden in de zin van voldoende

[1:23:43] bouwgrond beschikbaar of in de zin van voldoende woningen opleveren.

[1:23:47] Dus wat mij betreft wordt de afdwingbaarheid van de afspraken die gemaakt worden en de consequenties

[1:23:52] als ze niet gehaald worden veel en veel sterker gemaakt.

[1:23:58] Dank u wel.

[1:23:59] Dan wil ik het woord geven aan mevrouw Westerveld.

[1:24:01] Dan heb ik nog een vraag aan mevrouw Van Hoof, want u schreef in uw position paper dat het

[1:24:06] heel goed van gemeente afhankelijk is in hoeverre zij bijvoorbeeld zorgaanbieders betrekken.

[1:24:11] En dat heeft natuurlijk iets moois, want gemeenten die maak je ergens voor verantwoordelijk.

[1:24:14] Daar gaan ze er ook zelf over, maar ik zie ook wel de risico's dat in sommige gemeenten

[1:24:18] Mensen worden veel beter en eerder geholpen.

[1:24:21] Op sommige gemeenten zitten bepaalde zorgambities wel veel sneller aan tafel.

[1:24:26] U vraagt aan ons op welke manier het beter of dwingbaar is.

[1:24:32] Ik wil de vraag terugleggen.

[1:24:35] Zouden hier naderen wettelijke afspraken over moeten maken?

[1:24:40] Wat zou dan uw voorkeur hebben?

[1:24:44] Ik denk wel dat er een risico in zit om het te vrijblijvend te houden.

[1:24:49] Want dan, ik denk, als er verder niks gebeurt,

[1:24:55] als er niet een stokje achter de deur is,

[1:24:58] dan denk ik dat de kans toch wel groot is

[1:25:00] dat er in veel gemeenten niks op dit vlak verandert, ja.

[1:25:05] En ik denk dat het wel gewoon essentieel is

[1:25:08] dat de zorgpartijen aangesloten zijn.

[1:25:12] Ja, ook om essentiële zaken als hoe gaan we nu de zorg

[1:25:16] en ondersteuning van kwetsbare mensen regelen,

[1:25:19] Hoe gaan we zorgen dat er goede spreiding ook komt in een gemeente,

[1:25:23] om te voorkomen dat er bijvoorbeeld in één wijk

[1:25:26] heel veel kwetsbare mensen bij elkaar komen?

[1:25:29] Dus voor dat soort zaken is het allemaal relevant

[1:25:32] dat zorgpartijen aanstuiten.

[1:25:36] Ik snap dat het ook iets lastigs in zich heeft,

[1:25:39] want dan heb je weer een partij erbij.

[1:25:42] Maar toch denk ik uiteindelijk dat de voordelen echt gaan opwegen

[1:25:45] en dat het helaas niet vanzelf zal gaan.

[1:25:48] Dat is niet mijn verwachting.

[1:25:52] Dank u wel.

[1:25:53] Even kijken, we hebben de derde ronde gehad.

[1:25:54] Ik weet dat de heer De Groot nog graag een vraag wil stellen.

[1:25:57] Maar zijn er ook nog andere leden die daar behoefte aan hebben?

[1:26:00] Nee, dan geef ik even de ruimte aan de heer De Groot voor de laatste vraag.

[1:26:04] Dank, voorzitter.

[1:26:06] Mijn vraag gaat...

[1:26:08] Ik werd eigenlijk getriggerd door de heer Klein.

[1:26:10] Ik kan het niet laten om daar nog een vervolgvraag op te stellen.

[1:26:13] De heer Klein gaf aanzien in zijn beantwoording.

[1:26:15] Dat zie je overal terug.

[1:26:17] Er is heel veel aandacht voor sociale woningen.

[1:26:19] Dat moet ook, maar er is heel veel aandacht voor.

[1:26:21] En ik worstel best wel met het dilemma dat in deze wet, we zeggen twee derde betaalbaar.

[1:26:26] Minder dan 30 procent in elk nieuwbouwproject moet sociaal zijn.

[1:26:28] Dan hou je 37 procent over.

[1:26:30] En hoe gaan we er dan ook voor zorgen dat met al die ambities die in het land ook zijn,

[1:26:34] als je kijkt naar sociale woningbouw, dat ook die betaalbare koopwoning dan toch gebouwd gaat worden?

[1:26:39] Want ik ben gewoon heel erg bang dat ook door deze wet die betaalbare koopwoning gewoon het kind van de rekening wordt.

[1:26:46] En tegelijkertijd denk ik, je moet niet een extra percentage gaan inbrengen in deze wet,

[1:26:49] want we hadden er nog veel complexer van, minimaal 25% betaalbare koopwoning, ik noem

[1:26:54] maar iets.

[1:26:55] Dus hoe kunnen we dit dilemma tackelen zonder dat we de wet verzwaren, zou ik willen zeggen,

[1:27:00] waarbij ik ook denk, uw antwoord was ja, er moet meer geld bij, maar geld lost niet alles

[1:27:04] op, dat weet ik ook.

[1:27:05] Dus ik zit ook nog wat breder te zoeken van, moeten we juist extra inzetten in de wet,

[1:27:10] of moeten we zeggen, we moeten eigenlijk wat uit de wet halen om die problemen op te lossen.

[1:27:14] De heer Klein.

[1:27:17] Bij mijn toelichting op de vraag van de heer Meulenkamp of er een markt is of niet,

[1:27:22] gaf ik het voorbeeld van die grondexploitaties.

[1:27:24] Hoe het werkt met 30 procent en hoe je dat spiegelt met duurdere koopwoningen.

[1:27:27] Zodat de markt het uiteindelijk betaalt.

[1:27:30] In principe is daar in beginsel geen overheidssteun voor nodig.

[1:27:33] Bij de meeste projecten is daar geen steun voor nodig.

[1:27:35] Want het wordt betaald door de complete programmering die er is.

[1:27:41] Ik denk dat met de stimuleringsmiddelen die er zijn,

[1:27:44] dat je wel degelijk zeg maar onrendabele modale koopwoningen kan financieren en

[1:27:49] dat het daarbij ook denkbaar is dat je daar ook wel een percentage aan koppelt.

[1:27:53] Ik voel me niet in de positie en dat vind ik ook compleet ja niet aan mij zeg maar

[1:27:56] om mij uit te spreken over percentage sociale woningbouw.

[1:27:59] Het is zelfs de vraag of je dat op nationaal niveau moet doen of dat je daar

[1:28:03] een bepaalde richtlijn in geeft en dat je dat regionaal mag laten doen.

[1:28:06] Ik moet ook zeggen uit eigen ervaring, ik ga verder geen namen noemen,

[1:28:09] maar er zijn ook gemeentes die gewoon bijna vertikken zeg maar om het te doen.

[1:28:13] Andere gemeentes waar het totaal niet nodig is of waar bijvoorbeeld echt koopwoning nodig zijn om de eigen jongeren of de agenten of de verplegers daar te houden.

[1:28:22] Ja, die moeten denk ik de ruimte krijgen om dat te doen.

[1:28:23] Dus ik vind het is een spanningsveld tussen landelijk dingen zeg maar opleggen en zorgen dat het ook gebeurt.

[1:28:29] En aan de andere kant toch ook regionaal of provinciaal daar enige ruimte zeg maar in te geven.

[1:28:35] Maar hetgene wat de heer Pastoor zei, ik zal niet de metafoor aanhalen van die patat snijden, want die is niet helemaal blijven hangen.

[1:28:41] maar het moet ergens wel weer die patat zijn, zeg maar,

[1:28:46] of die aardappel die in het geheel aansluit.

[1:28:49] En daarbij zeg ik, we kunnen constateren,

[1:28:51] er is een groot tekort aan modale koopwoningen.

[1:28:55] Daar bestaan geen officiële wachtlijsten van,

[1:28:57] maar als we op de Open Huizendag gaan kijken,

[1:28:59] als er bezichtigingen zijn, mensen staan in de rij, zeg maar, voor een woning.

[1:29:02] En dat is echt wel een maatschappelijke opgave waar we voor staan.

[1:29:04] Dus ik zou niet te verschuwen om daar wel aantallen voor op te nemen

[1:29:07] of daar dwingende afspraken over te maken en ook goed te kijken

[1:29:10] hoe je daar de onrendabele toppen wel ook bij kan wegnemen.

[1:29:16] Hartelijk dank.

[1:29:17] Ik wil jullie allen hartelijk danken voor jullie uitvoerige beantwoording

[1:29:21] op alle vragen die gesteld zijn van de commissieleden.

[1:29:25] Ik denk dat het goed stof geeft tot nadenken voor iedereen.

[1:29:28] Ik denk ook dat iedereen jullie weer weet te vinden

[1:29:30] als er nog vervolgvragen komen.

[1:29:32] Daar ga ik ook een beetje van uit.

[1:29:34] Dus ik wil hierbij dit gedeelte sluiten van de vergadering.

[1:29:37] Dank u wel.

[1:29:39] Wij schorsen tot vier uur.

[1:29:43] Vier uur openen we deze vergadering weer.

[1:57:22] Dank u wel en weer een hele goede middag.

[1:57:25] Hierbij heropen ik de vergadering van de Vaste Commissie voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

[1:57:31] Wij zijn aanbeland bij het derde blokje van het rondetafelgesprek over het wetsvoorstel Versterking Regie Volkshuisvesting.

[1:57:39] We hebben wederom vijf gasten die hier aangesloten zijn.

[1:57:45] We zullen beginnen door een korte toelichting te geven.

[1:57:48] Ook zij hebben allemaal een position paper aan ons gestuurd.

[1:57:51] Alle Kamerleden hebben mij verzekerd dat ze die gelezen hebben, dus ik ga u vragen om

[1:57:56] de toelichting heel kort te houden.

[1:58:00] Ik zal u eerst even voorstellen, trouwens.

[1:58:04] Vervolgens wil ik de heer Minhas als eerste het woord geven om een korte toelichting te geven.

[1:58:08] We hebben aanwezig de heer Minas van den Neeprom, mevrouw Norbat ten Hoor van de IVBN, de heer

[1:58:15] van Rijn namens Edes, de heer Van Rooijen, en dan moet ik eventjes spieken van woningbouwers

[1:58:22] NL, dan zeg ik het volgens mij goed, de heer Balster namens de VNG en ook wethouder in

[1:58:28] de gemeente Den Haag.

[1:58:31] Aan de kant van de Kamer hebben we een flink aantal Kamerleden aanwezig, de heer De Groot

[1:58:36] namens de VVD, de heer De Hoop van GroenLinks PvdA, mevrouw Weijen Nass van de BBB,

[1:58:41] de heer Mooyman van de PVV, de heer Grimwis van de ChristenUnie, de heer Meulenkamp ook van de VVD

[1:58:46] en mevrouw Welzijn van Nieuw Sociaal Contract.

[1:58:50] Dan wil ik hierbij de eerste ronde eigenlijk starten en de heer Minas het woord geven.

[1:58:54] Ja, voorzitter, dank u wel, voorzitter.

[1:58:56] Dank dat de commissie NEPROM, dat is de branchevereniging van maatschappelijk

[1:58:59] betrokken project- en gebiedsontwikkelaars, heeft uitgenodigd om een toelichting

[1:59:02] geven op de wetversterking, regie, volkshuisvesting,

[1:59:05] waar we wat van vinden.

[1:59:06] Het wetsvoorstel bestaat volgens ons uit twee delen.

[1:59:09] We hebben het versnellen van procedures en het borgen van

[1:59:12] twee derde betaalbaarheid.

[1:59:14] En ik begin graag bij het eerste onderdeel, want uw commissie weet

[1:59:18] ongetwijfeld dat een gemiddeld bouwproject tussen de zeven en

[1:59:21] de twaalf jaar duurt.

[1:59:22] En dat is natuurlijk onacceptabel als je kijkt wat de maatschappelijke

[1:59:24] urgentie is om voldoende woningen te kunnen bouwen.

[1:59:27] En we kijken als ontwikkelaars graag samen met overheden,

[1:59:29] met gemeentes, hoe we dat proces kunnen versnellen.

[1:59:31] En het zogenaamde parallel plannen is daar een belangrijk onderdeel van.

[1:59:36] Maar als we meer duurzamer en fabrieksmatig willen bouwen, dan moeten we ook veel meer

[1:59:42] standardiseren.

[1:59:43] En daar wordt heel veel over gesproken door overheden en marktpartijen, maar tot nu toe

[1:59:48] gebeurt er nog niets.

[1:59:49] Dus mijn oproep aan u zou zijn, als u als eerste productie wil opvoeren, dan zouden we moeten

[1:59:53] standardiseren op landelijk niveau en dat een maximum zijn voor lokale eisen.

[1:59:59] We moeten dus fabrieksmatig bouwen.

[2:00:03] Een andere reden waarom projecten lang duren, dat komt omdat er heel veel bezwaarprocedures

[2:00:08] worden aangetekend voordat er een bouwproject kan starten.

[2:00:12] Tegen een omgevingsvergunning kan een bezwaar aan worden getekend bij een gemeente, vervolgens

[2:00:16] kan je naar de rechtbank en dan kan je ook nog naar de raad van staten en dit wetsvoorstel

[2:00:21] maakt mogelijk dat je in een instantie je beroep kan aantekenen en dat je dan de rechtbank

[2:00:25] overslaat en vervolgens naar de raad van staten gaat en dat vinden we een stap in de goede

[2:00:30] richting, maar we hebben ook zorgen over het signaal van de Raad van State over

[2:00:34] dit wetsvoorstel op dit specifieke punt. Want in het advies staat dat er

[2:00:39] onvoldoende capaciteit is, er zijn te weinig juristen bij de Raad van State

[2:00:42] om dat daadwerkelijk te behandelen. En als je een termijn van zes maanden oplegt,

[2:00:46] die geldt nu al conform de crisis- en herstelwet, dan is dat een

[2:00:49] papieren termijn. Ik kan u voorbeelden geven van projecten waar inmiddels al

[2:00:53] twee jaar bezwaren liggen te wachten bij de Raad van State om behandeld te worden.

[2:00:58] Ondertussen stijgen de loonkosten, de bouwkosten, de rente is veranderd.

[2:01:02] Zelfs op het moment dat er een uitspraak ligt van de Raad van State zien we in de praktijk

[2:01:06] dat een bouwproject nog steeds niet kan starten omdat de marktomstandigheden zijn gewijzigd.

[2:01:11] Wij verzoeken uw commissie dus eigenlijk om verder te kijken, en het zou mooi zijn als

[2:01:15] het wetsvoorstel op dat punt nog aangevuld kan worden, een bezwaartraject, een bezwaarberoeptraject

[2:01:20] conform het Duits model.

[2:01:22] Dan heb je nog steeds de rechtbank bij een procedure.

[2:01:25] Daarvoor ben je bij een commissie geweest, bij een gemeente.

[2:01:29] En voordat je naar de Raad van State zou gaan, dan zou er eigenlijk een tussenzitting moeten komen.

[2:01:34] Waarbij eigenlijk wordt geoordeeld, is dit bezwaar?

[2:01:37] Brengt dat nou fundamentele nieuwe inzichten mee?

[2:01:41] Is het van maatschappelijk belang om dit opnieuw te behandelen?

[2:01:44] En dan zou eigenlijk gewoon moeten geconcludeerd worden, als dat niet zo is.

[2:01:48] En vaak zien we dat, de Raad van State die spreekt heel vaak al uit dat bezwaren worden afgewezen.

[2:01:53] dan zou je toegang tot de Raad van State in zo'n situatie eigenlijk gewoon moeten verbieden.

[2:01:57] Dat gebeurt in Duitsland ook en we hopen dat de Kamercommissie daar iets mee kan.

[2:02:01] Dan het tweede aspect uit de wet, dat gaat over twee derde betaalbaar.

[2:02:06] En wij zien dat dit wetsvoorstel uitgaat van een generieke norm over de betaalbaarheidsprijs.

[2:02:13] Kijk, ontwikkelaars die bouwen op dit moment vooral waar behoefte aan is.

[2:02:18] Er wordt heel vaak gesproken over niet marktconform bouwen, dure woningen neerzetten,

[2:02:22] dat het niet betaalbaar zou zijn.

[2:02:24] Uiteindelijk, de woningen die worden gebouwd, die worden verkocht.

[2:02:27] En als er geen vraag naar zou zijn, omdat het te dure woningen zijn,

[2:02:30] dan bouwen ontwikkelaars die woningen niet.

[2:02:32] En op zich werkt dat best goed,

[2:02:34] want daardoor krijg je heel veel doorstroming op de woningmarkt.

[2:02:37] En we zouden eigenlijk vooral uw Kamercommissie willen oproepen

[2:02:40] om voor de doorstroming te willen bouwen.

[2:02:41] En ik hoop dat u daar de gelegenheid ook voor aangrijpt.

[2:02:45] Dus die twee derde generieke betaalbaarheid-eis die er nu in zit,

[2:02:49] Wij zien dat heel veel projecten daardoor niet meer dicht te rekenen zijn,

[2:02:53] omdat ze binnenstedelijk zijn, langduren, daar moeten vaak locaties,

[2:02:57] dure locaties voor worden aangekocht.

[2:02:59] Binnenstedelijk, dat zijn fabrieken die moeten worden uitgeplaatst of bedrijven.

[2:03:02] Dat maakt de haalbaarheid van een business case, met name in de binnensteden, heel complex.

[2:03:07] Tot slot, voorzitter.

[2:03:09] Wij zien steeds vaker dat overheden elkaar de tent uitvechten,

[2:03:12] omdat ze het niet eens zijn met elkaars plannen.

[2:03:14] In de Zuidplaspolder tekenen het waterschap en Rijkswaterstaat

[2:03:18] bezwaar aan tegen een bestemmingsplan. In Amstelveen is het ministerie van INW

[2:03:22] tegen de bouw van studentenwoningen en volgens ons betekent echt de regie dat

[2:03:27] de minister bestuurlijke impasses heel snel doorbreekt en projecten naar zich

[2:03:31] toetrekt. In zo'n situatie zou de minister dus moeten zeggen nou ik zie

[2:03:35] een impas ontstaan, ik ga hier binnen zes weken een besluit overnemen en die zou

[2:03:39] eigenlijk dat in deze wet moeten opnemen waarbij overheden en bestuurlijke

[2:03:44] instanties niet meer in bezwaar of beroep mogen gaan bij de Raad van State

[2:03:48] tegen een door de gemeenteraad vastgesteld bestemmingsplan.

[2:03:52] Dank u wel, voorzitter.

[2:03:54] Hartelijk dank.

[2:03:55] Dan wil ik graag het woord geven aan mevrouw Norbert ten Hoor namens de IVBN.

[2:03:59] Dank u wel, voorzitter.

[2:04:01] Dank voor de uitnodiging voor deze ronde tafel.

[2:04:04] De wet Versterking en Regie is bepalend, net als de wet Betaalbare Huur

[2:04:08] en de wet Nijboer en andere fiscale regelgeving,

[2:04:12] van wat er straks mogelijk, maar ook onmogelijk is,

[2:04:15] in het doen van investeringen in de woningbouw.

[2:04:18] En van de 800.000 woningen die nodig zijn,

[2:04:22] zijn er ongeveer 165.000 middenhuurwoningen nodig.

[2:04:25] En juist in dat segment zijn de leden van IVBN actief.

[2:04:31] En daarin willen ze ook heel graag een substantiële bijdrage leveren in de komende jaren.

[2:04:36] Het zijn vastgoedinvesteerders die werken met geld van anderen,

[2:04:39] met name pensioenfondsgeld.

[2:04:42] Dat moeten zij heel zorgvuldig doen en dat doen zij voor de langere termijn.

[2:04:46] Als je dan kijkt naar de afgelopen periode, dan hebben ze jaarlijks gemiddeld gezamenlijk

[2:04:51] zo'n 9000 woningen gerealiseerd en toegevoegd aan de woningvoorraad.

[2:04:58] Al kende afgelopen jaar wel een terugval.

[2:05:01] Van die woningen was ongeveer 25 procent in de sociale huur, 38 procent middenhuur en

[2:05:07] en 37 procent in de vrije huursector.

[2:05:10] Dus, concluderend, IVBN-leden hebben er in de afgelopen jaren gemiddeld genomen

[2:05:15] in nauwe samenspraak met gemeenten

[2:05:18] al 63 procent kunnen realiseren in die betaalbare huurklassen.

[2:05:25] En de ambitie voor de aankomende jaren is onverminderd groot.

[2:05:29] Er is een intentie afgegeven van 50.000 middenhuurwoningen

[2:05:33] En samen met de 50.000 middenhuurwoningen van de corporaties zou dat neerkomen op 100.000

[2:05:39] middenhuurwoningen.

[2:05:41] Maar eigenlijk moeten we dat getal dus naar 165.000.

[2:05:47] En daarvoor, dat is niet makkelijk, moet een goede en gelijkwaardige samenwerking echt ontstaan

[2:05:55] tussen provincies, gemeenten, woningcorporaties en institutionele beleggers.

[2:06:00] En dat wetsvoorstel enerzijds spreekt van regie.

[2:06:06] Dat is het uitgangspunt en er is veel aandacht voor versnelde beschikbaarheid van bouwlocaties.

[2:06:12] En dat vinden wij heel erg positief.

[2:06:15] En IVBN-leden werken dan ook heel graag samen met provincies en gemeenten om daar woningen

[2:06:22] te realiseren.

[2:06:24] Het vooruitzicht op procedurele versnelling is ook hoopgevend, maar de heer Minnals zei

[2:06:30] net ook al, dan moet wel voorzien worden in voldoende capaciteit.

[2:06:34] Capaciteit bij provincies, capaciteit bij gemeenten,

[2:06:38] en ook capaciteit bij de rechterlijke macht.

[2:06:42] Daarnaast een ander punt wat in het wetsvoorstel wordt benoemd,

[2:06:45] is het beter benutten van de woningvoorraad.

[2:06:49] En ook dat biedt naar onze mening huurmogelijkheden.

[2:06:54] Aandacht in de volkshuisvestingsprogramma's voor ouderen

[2:06:58] En bijvoorbeeld voor friendscontracten, dat is goed, want deze collectieve woonvormen

[2:07:05] die kunnen echt voorzien in de behoeften en ook meer woonruimte en meer woningzoekende

[2:07:12] huisvesten.

[2:07:13] IVBN-leden hebben daar goede voorbeelden van, maar ze zien ook dat soms lokale eisen deze

[2:07:20] woonvormen nog belemmeren, dus daar vraag ik uw aandacht voor.

[2:07:24] Ik kom nu tot een belangrijk punt en dan ga ik ook toe naar de afronding.

[2:07:30] De nadruk in het wetsvoorstel op het realiseren van twee derde betaalbare woningen begrijpt

[2:07:36] IVBN, maar maakt het wel heel erg lastig, want dat betekent ook dat de opbrengsten onder

[2:07:41] druk staan en een passend rendement is juist nodig voor onderhoud, voor verduurzaming en

[2:07:50] voor nieuwbouw.

[2:07:52] Hoe kan dat dan toch?

[2:07:56] Woningcorporaties zijn in gesprek met het Rijk over een duurzaam financieel model.

[2:08:01] Dat is ook nodig voor institutionele beleggers.

[2:08:04] Zij werken onder marktcondities en ze hebben echt een stabiel, goed investeringsklimaat nodig.

[2:08:11] Een confinerend huurbeleid en ook een confinerend fiscaal regime.

[2:08:16] En in deze wet zou echt aandacht moeten zijn om de samenwerking tussen partijen, dus met

[2:08:22] ook institutionele beleggers, te waarborgen, zodat de slagkracht van institutionele beleggers

[2:08:28] ook veilig wordt gesteld.

[2:08:30] En dat denk ik bijvoorbeeld ook aan de toegang tot bouwlocaties.

[2:08:35] Ik rond af.

[2:08:39] Deze wet is een van de wetten die zorgt voor meer regelgeving.

[2:08:48] Dat maakt zeker, omdat er nog geen duidelijkheid is over hoe financiële tekorten opgelost moeten

[2:08:54] worden, dat we de grenzen van de haalbaarheid in relatie tot deze regulering erg onder druk

[2:09:02] komen te staan.

[2:09:03] Voorzitter, dank u wel.

[2:09:05] Hartelijk dank.

[2:09:06] Ik wil dan het woord geven aan de heer Van Rijn namens Edes.

[2:09:10] Ik vraag het kort en bondig te verwoorden.

[2:09:14] Dank u wel, voorzitter.

[2:09:15] En dank voor de gelegenheid om te reflecteren op de wet die nu voor ligt.

[2:09:19] Het is misschien ook goed om te bedenken waarom deze wet voor ligt.

[2:09:21] Simpelweg omdat er te weinig betaalbare woningen zijn, punt.

[2:09:25] Dus alles moet erop gericht worden om te zorgen dat er meer betaalbare woningen komen.

[2:09:29] En ik denk dat het heel essentieel is dat we duidelijkheid krijgen voor alle partijen

[2:09:32] Wat er gebouwd moet worden, waar er gebouwd moet worden, hoeveel er gebouwd moet worden

[2:09:36] en in welk tempo er gebouwd moet worden.

[2:09:38] Daar zit echt het essentiële punt en in onze ogen doet deze wet daar het nodig aan.

[2:09:42] We merken dat ook bij de corporaties.

[2:09:44] Na het afschaffen van de verhuurdersheffing zie je dat de afspraken zijn gemaakt over tal

[2:09:47] van onderwerpen.

[2:09:48] Dan zie je dat betaalbaarheid een hele belangrijke rol heeft gespeeld.

[2:09:51] Voor 600.000 mensen is de huur verlaagd met 75 euro.

[2:09:56] De verduurzaming is op gang aan het komen, de tempoversnelling is daar aan de gang.

[2:10:01] Maar voor de bouw van woningen zie je dat dat niet goed genoeg is.

[2:10:05] Sterker nog, we zien nu de situatie dat corporaties in hun begrotingen voldoende plannen hebben

[2:10:09] gemaakt om te zorgen dat we kunnen voldoenen aan die afspraken, maar ze stagneren door

[2:10:13] de beschikbaarheid van locaties, door teveel stange procedures en door de capaciteit bij

[2:10:19] gemeenten.

[2:10:21] Die meer regie door de Rijksoverheid, door de minister gaat helpen.

[2:10:26] Snellere procedures zijn ook goede voorstellen.

[2:10:28] Wij zijn ook, denk ik, heel verstandig bezig om na te denken

[2:10:32] hoe kunnen we de capaciteit van de gemeente een beetje helpen,

[2:10:34] zodat we zowel coöperaties als marktpartijen,

[2:10:37] samen met de gemeente, kijken hoe de uitvoeringscapaciteit kan worden vergroot.

[2:10:40] Dat lijkt mij zeer belangrijk.

[2:10:41] Dan kunnen ook de partijen zoals wij, maar ook marktpartijen,

[2:10:46] een belangrijke bijdrage gaan leveren.

[2:10:48] En dat geldt eigenlijk ook voor de middenuur,

[2:10:50] waarin je zou moeten kijken hoe kunnen we samen met de pensioenfondsen zo'n beweging maken.

[2:10:54] En dat geldt eigenlijk ook voor de sociale koop,

[2:10:55] ...waarin we ook betaalbare koop moeten realiseren, want alles moet eigenlijk gaan gebeuren.

[2:11:01] Heel vaak hoor je...

[2:11:02] Het is heel lastig om te realiseren, laten we dan maar dure woningen bouwen...

[2:11:05] ...dan komt de doorstroming op gang.

[2:11:07] Ik ben niet tegen doorstroming, maar het is geen silver bullet.

[2:11:10] Als je zegt, ik heb honderd mensen die een huis hebben en er moet één woning bijkomen...

[2:11:13] ...laten we maar een dure woning bouwen en je zit te wachten op een betaalbare woning...

[2:11:17] ...ben je afhankelijk van de doorstroom om te kijken of dat lukt.

[2:11:20] En bovendien zijn die woningen waar je naartoe zou moeten, niet beschikbaar.

[2:11:23] Dus we moeten het niet uit de oog verliezen, maar het is geen zilverbullet.

[2:11:27] Het is ongelooflijk belangrijk dat we nu duidelijkheid blijven scheppen over 30%

[2:11:31] sociaal, twee derde betaalbaar.

[2:11:33] En als iedereen weet waar aan toe is, kan die wet ook heel snel worden ingevoerd.

[2:11:38] Hartelijk dank. Kort en krachtig inderdaad.

[2:11:40] Ik geef het woord aan de heer van de Royen.

[2:11:42] Ja, toch blij dat ik na meneer van Rijn mag, want dan kan ik een paar dingen rechtzetten.

[2:11:45] Dat is fijn. Dank je wel daarvoor.

[2:11:47] En dank voorzitter ook en leden van de commissie voor de gelegenheid om hier

[2:11:51] deel te nemen aan dit rond de tafel gesprek.

[2:11:55] Omwille van de tijd heb ik een paar punten uit m'n spreeknotitie geschrapt,

[2:11:58] dus ik ga even meteen naar de kern en ik ga wat knuppels in het hoederok gooien.

[2:12:02] Wetsvoorstel verplicht dat er gemiddeld in elk nieuwbouwplan

[2:12:05] 30 procent sociale woningen en twee derde betaalbaar wordt gebouwd.

[2:12:09] Dat roept bij ons als marktpartijen toch flink wat vragen op.

[2:12:13] En de eerste vraag die we stellen is, is die eis nou wel zo noodzakelijk?

[2:12:18] Als wij kijken naar Nederland, dan hebben we in de huidige woningvoorraad

[2:12:21] 25 procent sociale woningbouw.

[2:12:23] En dat betekent dat wij koploper in Europa zijn wat betreft sociale woningvoorraad.

[2:12:29] Alleen Frankrijk met 21 procent en Slovenië met 19 procent komen bij ons in de buurt.

[2:12:36] Er is geen enkel ander land overigens in Europa dat in de woningbouw gelijksoortige eisen oplegt

[2:12:41] die voor u nu op tafel liggen.

[2:12:43] Dus na invoering van deze wet zouden we ook daarin dan Europees kampioen worden.

[2:12:48] En begrijp me niet verkeerd, ik ben er niet tegen dat we Europees kampioen worden, maar

[2:12:52] wel op dit aspect. Dus als ik kijk naar die andere landen waar eisen gesteld worden aan

[2:13:02] woningsegmentering, dan kan je bijvoorbeeld kijken naar Frankrijk, die zit misschien het

[2:13:05] dichtst bij uw voorstel. In stedelijk gebied wordt daar een grens van 25% sociale huurwoningen

[2:13:14] op buurtniveau opgelegd. Maar die eis geldt alleen maar op het moment dat de woningvoorraad

[2:13:19] in die buurt, dat daar de sociale eis onder de 25 procent zit.

[2:13:24] Zit hij erboven, dan wordt die eis niet opgelegd.

[2:13:27] Het probleem van het woningtekort, momenteel 400.000, 500 woningen,

[2:13:32] dat betreft niet alleen maar sociale of betaalbare woningen.

[2:13:35] We hebben een algemeen tekort.

[2:13:37] En het is daarbij alsof we in een soort spelletje stoelendans spelen.

[2:13:40] We hebben te weinig stoelen neergezet.

[2:13:42] We hebben de muziek uitgezet en we besluiten nu om een ideale stoel

[2:13:45] te gaan ontwerpen voor de mensen die toevallig nog staan.

[2:13:47] En dat terwijl er uit veelvuldig uitgevoerd onderzoek blijkt dat in heel veel gevallen

[2:13:52] die ideale stoel op dit moment bezet wordt gehouden door iemand die niet goed in zijn

[2:13:56] stoeltje past, maar die toevallig net iets eerder kon gaan zitten.

[2:14:01] En dan de andere dirty little secret.

[2:14:03] Waarom hebben wij nou zo'n enorm hoog percentage sociale woningen in onze voorraad zitten?

[2:14:08] Dat komt omdat we na de Tweede Wereldoorlog waanzinnig veel sociale woningen hebben toegevoegd.

[2:14:13] En in de jaren zeventig hebben we juist die enorme percentage sociale en goedkope woningen

[2:14:20] kunnen realiseren, omdat dat gepaard ging met gigantische subsidiestromen.

[2:14:24] Er werd in 1970 450 miljoen gulden uitgegeven aan objectsubsidies en in 1986 was dat inmiddels

[2:14:31] opgelopen tot maar liefst 7 miljard gulden.

[2:14:34] En die uitgaven drukte op een gegeven moment zo zwaar op de rijksbegroting dat eind jaren

[2:14:38] tachtig 8 procent van de rijksbegroting werd besteed aan objectsubsidies.

[2:14:42] En dat stond nog los van al die andere grote uitgaven aan het woningbeleid, zoals de huursubsidies

[2:14:47] en de hypotheekrenteaftrek.

[2:14:49] Tegenwoordig willen we dus weer wel al die sociale percentages gaan halen, maar de subsidiestromen

[2:14:55] om dat mogelijk te maken, die ontbreken.

[2:14:58] Marktpartijen kunnen geen woningen bouwen als we daar verlies op leiden.

[2:15:03] En de dirty little secret is dat voor de sociale voorraad die wij op dit moment opleveren,

[2:15:07] en dat zal mijn linkerbuurman heel fijn vinden,

[2:15:11] die leveren we onder kostprijs op.

[2:15:12] Die sociale woningen verkopen wij onder kostprijs.

[2:15:15] Dus als ik net meneer Winkels hoorde zeggen laten we het opkrikken naar 40 procent,

[2:15:18] dan roept dat bij mij de vraag op.

[2:15:20] Prima, moeten we doen. Maar wie gaat betalen?

[2:15:22] Want u vraagt van ons om uit die een derde particuliere woningen,

[2:15:27] die vrije sector woningen, om daar de kosten van te dragen.

[2:15:29] Dat moeten wij dragen. Dat doet niemand anders.

[2:15:33] Dus ik wil graag van u weten. Leuke wensen.

[2:15:36] Maar kunt u ook nadenken over de bekostiging van die beleidswensen?

[2:15:40] Dan heb ik nog twee kleine puntjes.

[2:15:42] Eentje over het regievoeren.

[2:15:44] Blij met de mogelijkheid om die regie uit te breiden.

[2:15:48] Heel blij zelfs.

[2:15:49] Maar als ik naar de huidige wetgeving kijk, zie ik hem al borden vol staan met allemaal regiemogelijkheden.

[2:15:55] En bij mij roept dat de vraag op, wanneer gaat de minister die gebruiken?

[2:16:00] Kunnen we misschien in deze wet ook opschrijven wanneer die het moet gebruiken?

[2:16:04] moet gebruiken, want dat is waar we behoefte aan hebben.

[2:16:07] Regie is niet alleen maar opschrijven.

[2:16:08] Het kan. Regie is ook het doen op het moment dat het nodig is.

[2:16:13] En dan de flexibiliteit in de eisen.

[2:16:14] Dat is iets wat de laatste tijd ook zelfs door de minister gezegd wordt.

[2:16:17] Ik hoop dat daar ook door uw commissie naar geluisterd wordt.

[2:16:21] We hebben echt flexibiliteit in die eisen nodig.

[2:16:24] We kunnen niet in iedere wijk of in ieder plan

[2:16:28] drie woningen van de tien sociaal, drie woningen betaalbaar en de rest in de

[2:16:34] Dat gaat gewoon niet.

[2:16:36] Dat betekent dat we regionaal moeten gaan kijken.

[2:16:38] Dat zit in het huidige voorstel nog niet.

[2:16:40] Maar dat zouden we er wel heel graag inzien.

[2:16:43] Samenvattend.

[2:16:44] Wij steunen de intenties van het wetsvoorstel.

[2:16:46] Maar meer aandacht aan de financiële onderbouwing.

[2:16:48] En meer aandacht aan flexibiliteit in de uitvoering.

[2:16:50] En dan staan wij klaar om voor u te gaan bouwen.

[2:16:53] Dank u wel.

[2:16:55] Hartelijk dank.

[2:16:56] Ik wil nog even vragen om mijn microfoon uit te doen.

[2:16:59] En dan wil ik het woord geven aan de heer Balster namens de VNG.

[2:17:05] Dank voor de uitnodiging voor dit belangrijke rondetafelgesprek.

[2:17:09] Voor de VNG staat als een paal boven water dat er meer gebouwd moet worden en meer betaalbaar

[2:17:14] gebouwd moet worden.

[2:17:15] Het is ontzettend fijn dat de Rijksoverheid regie neemt op de woningbouwproductie.

[2:17:20] En dat we dat ook doen met betaalbaarheidsnormen die voor alle gemeenten gelden.

[2:17:25] Wij maken ons daarbij, en laat ik daarbij gelijk naar de zorgpunten gaan die nog overblijven.

[2:17:30] Want er zijn echt een aantal hele positieve elementen in deze wet.

[2:17:33] Onder andere de evenredigheid van het huisvesten van aandachtsgroepen...

[2:17:38] en het echt sturen op die betaalbare woningbouwproductie.

[2:17:41] Er zijn voor de VNG vier belangrijke zorgen.

[2:17:45] De eerste gaat over de mate waarin we sociale huurwoningen realiseren.

[2:17:52] Als we kijken naar wat er is afgesproken in de nationale prestatieafspraken...

[2:17:56] 250.000 woningen, dan is dat al minder dan de behoefte.

[2:18:01] En we moeten ons realiseren dat daar ook nog te slopen woningen en te verkopen woningen van afgaan.

[2:18:06] We zullen dus met elkaar echt heel strak moeten sturen op echt minimaal 30% per gemeente, per regio,

[2:18:12] om überhaupt in de buurt van de behoefte te komen, want die is heel erg groot.

[2:18:17] Daar lopen onze woningzoekenden dagelijks tegenaan.

[2:18:20] En dat betekent ook dat steden en gemeenten die meer willen,

[2:18:24] ook niet belemmerd moeten worden om meer dan 30 procent te realiseren.

[2:18:28] En daar valt nog wel te fine-tunen in de wet die voordigt.

[2:18:33] En het is ontzettend belangrijk dat er, als het gaat om de betaalbaarheid,

[2:18:35] ook geen geitenpaardjes zijn om daar van af te wijken.

[2:18:38] Daar helpt deze regiewet heel erg bij.

[2:18:40] Het tweede punt is dat er voor gemeenten voldoende mogelijkheid is

[2:18:44] om regie te hebben op de woningcoöperaties, om daar goede afspraken mee te maken.

[2:18:48] En dat betekent dus ook dat gemeenten in de prestatieafspraken

[2:18:53] of langs de lijn van de prestatieafspraken wil kunnen instemmen

[2:18:59] met eventuele verkoop van sociale huurwoningen,

[2:19:02] dat gemeenten daar altijd bij betrokken zijn.

[2:19:05] En, en dat verdient echt aanpassingen in de wet,

[2:19:08] zoals ook in ons position paper staat,

[2:19:10] dat het werkgebied van de corporaties niet wordt vergroot,

[2:19:12] want dat vergroot juist de afstand tussen gemeenten en woningcorporaties,

[2:19:16] waar het juist van belang is om die zo klein mogelijk te houden.

[2:19:21] Het derde punt, dat kwam net ook al even bij de vorige gesprekenterspraak,

[2:19:25] ik ben blij dat we daar redelijk hetzelfde over denken,

[2:19:27] is dat er voldoende publieke middelen beschikbaar moeten zijn

[2:19:31] om ook daadwerkelijk betaalbaar te bouwen.

[2:19:34] Er liggen ontzettend veel woningbouwplannen op de plank

[2:19:36] die op het punt staan van starten, maar tegen tekorten aanlopen.

[2:19:40] Het realiseren van betaalbare woningbouw,

[2:19:42] met name ook de publieke tekorten om voorzieningen te organiseren,

[2:19:44] dat vraagt heel veel geld.

[2:19:46] En u weet dat gemeenten het financieel steeds minder breed hebben,

[2:19:49] dat we op een ravijnjaar aankomen, dan is het cruciaal dat van die vijf miljard die het

[2:19:56] kabinet beschikbaar stelt ook echt de publieke tekorten worden afgedekt.

[2:20:03] En tot slot, voorzitter, als het gaat om het eerlijk verdelen van het huisvesten van kwetsbare

[2:20:10] groepen, ontzettend belangrijk dat met de wet de meest urgente wettelijke groepen ook

[2:20:17] Dat zal evengoed een hele grote opgave zijn.

[2:20:19] Het is van belang om goed te monitoren of dat goed gaat.

[2:20:23] Een heel specifieke groep die meer aandacht vraagt, dat zijn de arbeidsmigranten.

[2:20:27] Die worden niet gehuisfest in de sociale woningvoorraad.

[2:20:30] Maar het lukt op basis van de wet niet op deze manier...

[2:20:33] om daar goede afspraken tussen gemeenten over te maken.

[2:20:36] Dat verdient echt aanscherping en verdeelmechanismen.

[2:20:39] Afspraken kunnen maken in gemeente en regio over short-stay-huisvesting.

[2:20:43] En het lijkt een klein punt, maar daarvoor moeten we op z'n minst...

[2:20:47] wat een arbeidsmigrant is.

[2:20:49] Dat is op dit moment onvoldoende goed geregeld.

[2:20:51] En daar zouden wij graag voorstellen willen doen

[2:20:53] om dat voor elkaar te krijgen.

[2:20:56] De hoofdlijn van de wet is ontzettend goed,

[2:20:58] maar de devel zit in de details

[2:20:59] als we ervoor willen zorgen met elkaar

[2:21:00] dat er voldoende betaalbare woningen

[2:21:02] voor onze inwoners zijn. Dank.

[2:21:05] Dank u wel.

[2:21:06] Dan wil ik nu de gelegenheid geven aan de Kamerleden

[2:21:08] om vragen te stellen.

[2:21:09] Ik begin bij de heer De Hoop

[2:21:11] van GroenLinks PvdA.

[2:21:14] Dank voorzitter.

[2:21:15] en ook dank aan alle sprekers voor de toelichtingen.

[2:21:18] Ik denk dat ik wel kan zeggen dat de meningen ook wel redelijk uiteenlopen,

[2:21:21] maar dat is denk ik alleen maar fijn en interessant voor een ronde tafelgesprek

[2:21:24] om dat met elkaar te hebben.

[2:21:26] Je hoort vanuit de marktpartijen toch wel redelijk wat kritiek op de betaalbaarheid.

[2:21:33] Ze eisen, ik kan het interview van de heer Minas herinneren,

[2:21:36] dat die meteen ook daar wat over zijn.

[2:21:38] Ik hoor ook van anderen toch wel stevige kritiek erop.

[2:21:41] Stel je voor dat de wet zoals in uw voorlicht doorkomt en die 30% betaalbaarheidseisen voor

[2:21:50] de sociale huur en 40% voor de bovender is, gaat u dan ook wel voldoen aan de wet en zo

[2:21:58] niet... Nou ja, dan zijn er misschien maatregelen met doorzettingswacht nodig, dan wel bij het

[2:22:03] Rijk, dan wel bij de gemeentes. Hoe kijkt u naar zo'n mogelijke situatie? Het is voor

[2:22:09] voor mij niet zo belangrijk wie van de drie partijen daar een antwoord op geeft.

[2:22:12] Maar ik ben gewoon benieuwd hoe u naar dat scenario kijkt en hoe je dan ook naar

[2:22:16] mogelijk doorzettingsmacht dan wel bij het Rijk, dan wel bij gemeentes of provincies kijkt.

[2:22:20] Even kijken, ik wil één iemand de gelegenheid geven om te antwoorden.

[2:22:25] Dat is de heer Van Rooijen geworden.

[2:22:28] Ja, wij houden ons natuurlijk aan de wet en daar heeft u geen doorzettingsmacht voor nodig.

[2:22:33] Maar ik wil daar wel een winstwaarschuwing bij afgeven.

[2:22:36] Dat dan gaat u dus niet.

[2:22:37] Als daar geen subsidiegeld bij komt, dan gaan we de honderdduizend woningen per jaar niet halen.

[2:22:41] Dat is gewoon het eerlijke verhaal.

[2:22:45] En in ieder geval niet op korte termijn.

[2:22:47] Kijk, de grondposities die we vandaag indemen, daar prijzen we het in.

[2:22:50] Maar alle grondposities die er nu al ingenomen zijn, daar hebben we bedragen voor neergelegd...

[2:22:56] waarmee we al die eisen niet kunnen realiseren.

[2:22:59] En dat is het eerlijke verhaal.

[2:23:02] Ik kijk even naar links of ik namens ons drieën, vieren misschien wel,

[2:23:06] het juiste antwoord gegeven heb.

[2:23:08] Ik ga me even, want ik zie een hele discussie hier los barsten bijna.

[2:23:13] En er zijn heel veel vragen.

[2:23:14] Dus ik laat hem eerst even in vragen rondgaan.

[2:23:17] Mevrouw Wajennas namens de BBB.

[2:23:19] Ja, dank u wel. Ik heb inderdaad ook wel diverse vragen.

[2:23:21] Maar ik heb er eentje alvast even uitgepikt.

[2:23:24] En die is voor de heren Minas.

[2:23:26] Hij had het over de bezwaagprocedure.

[2:23:28] dat hij het fijn zou vinden om eventueel naar een Duits model toe te gaan.

[2:23:33] Die doorlooptijden zijn inderdaad ontzettend lang.

[2:23:35] Uberhaupt in de rechtspraak, weet ik ook uit eigen ervaring.

[2:23:39] Maar ik was ook wel benieuwd of er bij jullie misschien inzichtelijk is

[2:23:42] wat nou de meest voorkomende redenen zijn van beroep.

[2:23:46] De gronden van beroep.

[2:23:48] Het woord staat aan de heer Minas.

[2:23:50] Dank u wel, voorzitter. En dank u wel voor de vraag.

[2:23:53] Kijk, wat wij heel erg merken,

[2:23:55] is dat we vaak in binnenstedelijke locaties ontwikkelen.

[2:24:00] Ongeveer 70 procent van de programmering van die 900.000 woningen...

[2:24:04] is op binnenstedelijke locaties gepland.

[2:24:07] En die binnenstedelijke locaties zijn vaak complex.

[2:24:10] Daar wonen heel veel mensen.

[2:24:11] We hebben heel veel regels in dit land met elkaar bedacht...

[2:24:13] van milieu, stikstof, natuur, al dat soort dingen meer.

[2:24:16] Dus het is heel complex om te kunnen voldoen aan al die regels...

[2:24:19] wil je een plan haalbaar maken, ook van geluid en dat soort dingen meer.

[2:24:24] Dus in ieder plan kan iemand wel zeggen, ik twijfel over het onderzoek wat heeft plaatsgevonden

[2:24:30] rondom parkeren bijvoorbeeld.

[2:24:32] En dat kan dan worden aangegrepen als argument om ergens bezwaar tegen aan te tekenen.

[2:24:37] Dan kunnen we wel zeggen, ja het zit goed in elkaar en dan zegt de gemeenteraad of de

[2:24:41] bezaarsheftekommissie, die stelt je dan in gelijk, dus dan heb je al ongelijk gehad.

[2:24:45] Maar wat we soms ook merken is dat mensen gewoon protesteren tegen verandering van uitzicht.

[2:24:50] En dat kan je formeel niet op papier zetten, want dat is geen reden om bezwaar te maken,

[2:24:55] maar die gebruiken er allerlei argumenten voor.

[2:24:56] En dat is eigenlijk het meest zorgelijke, dat mensen een veranderende omgeving vinden ze

[2:25:01] heel moeilijk.

[2:25:02] En als wij zoveel opgaven in de binnenstad gaan doen, dan zien wij dat er heel veel bezwaarmakers

[2:25:06] komen.

[2:25:07] Dat zie je ook aan de zaken bij de Raad van State.

[2:25:09] Een aantal jaar geleden waren het er duizend op jaarbasis, dat zijn er nu meer dan drieduizend.

[2:25:15] Hartelijk dank.

[2:25:16] Het woord staat aan de heer Mooyman namens de PVV.

[2:25:18] Ja, dank u wel, voorzitter.

[2:25:20] en ook dank inderdaad voor de toelichting op de verschillende position papers.

[2:25:23] Ik had inderdaad een vraag voor de heer Van Rooijen, voor Woningbouw SNL.

[2:25:27] In uw position paper staat inderdaad ook dat er op het moment al heel veel mogelijk is

[2:25:31] om te sturen op woningbouw, maar dat dat simpelweg niet gedaan wordt.

[2:25:35] Dat er ook heel veel instrumenten onbenut blijven en dat u ook vreest dat

[2:25:40] gaan we die straks in de nieuwe wet wel gebruiken.

[2:25:42] En mijn vraag aan u zou dan ook zijn van wat zou er volgens u nodig zijn

[2:25:46] zodat die instrumenten straks wel gebruikt worden?

[2:25:48] Ik hoorde net ook de heer Minnas over bepaalde termijnen,

[2:25:51] waar het bijvoorbeeld gaat om de procedures bij onder andere de Raad van State.

[2:25:56] Denkt u aan een soortgelijk iets?

[2:25:59] De heer Van Rooijen, het zou om te beginnen goed zijn dat je vaststelt

[2:26:07] dat de minister de regisseur is.

[2:26:09] Ik hoorde net een discussie in de vorige ronde over de vraag

[2:26:11] wie van de bestuurslagen is nou eigenlijk de regisseur hier?

[2:26:14] In mijn ogen, om hem in een filmanalogie te nemen, is de regisseur degene die uiteindelijk

[2:26:21] bepaalt hoe de totale film eruit gaat zien en die de andere mensen instrueert, zet de

[2:26:25] camera daar neer en spreekt deze lijntjes uit.

[2:26:28] En die vervolgens ook uit z'n dak gaat op het moment dat het niet gebeurt zoals daar

[2:26:32] gevraagd wordt.

[2:26:34] Dus de regie moet daar liggen bij de minister.

[2:26:37] En die moet je er ook op af kunnen rekenen, want dat is nu ook het geval niet.

[2:26:40] We hebben in de jaren 70 wel eens ministers gehad die aftraden omdat ze de 100.000 woningen niet haalden.

[2:26:46] Nou laten we daar naartoe terugkeren. Ik denk dat dat heel goed is.

[2:26:48] En ik denk dat je dus in deze wet ook op moet schrijven.

[2:26:51] Ja, ik zie je lachen.

[2:26:53] Ik denk dat we in deze wet ook op moeten schrijven.

[2:26:55] Luister, die regie die moet je dus gaan nemen.

[2:26:57] Op het moment dat er langer dan twee jaar over een discussie, over een locatie gesproken wordt,

[2:27:01] en er nog steeds geen besluit ligt.

[2:27:04] Want met name als je het over interbestuurlijke verhoudingen hebt,

[2:27:07] meerdere bestuurslagen die het met elkaar oneens blijven.

[2:27:10] Ik hoorde net een gemeentewethouder en de provincie hier aan tafel die allebei zeggen

[2:27:15] wij willen die regie wel, maar ze zitten nogal vaak met elkaar in discussie over of die locatie

[2:27:20] nou wel of niet bebouwd mag worden.

[2:27:21] Nou, laten we ze er de tijd op zetten.

[2:27:23] We zetten de stopwoordje aan en als we twee jaar hebben laten voorbijgaan, dan hakt de

[2:27:27] minister de knoop door.

[2:27:30] Dank u wel.

[2:27:31] Het woord is aan de heer Grimwes namens de ChristenUnie.

[2:27:35] Twee jaar is wat jong.

[2:27:36] Even wachten.

[2:27:37] Meneer Van Rooijen.

[2:27:39] Dank u wel.

[2:27:40] Het woord is aan de heer Grimwes van de ChristenUnie.

[2:27:43] Voorzitter, dank voor dit nu al geanimeerde gesprek.

[2:27:49] Sorry, het wordt wat eentoner misschien.

[2:27:52] In deze eerste ronde ook een vraag aan de heer Van Rooij.

[2:27:55] Want hij heeft de graaf het helder neer te zetten.

[2:27:59] Dat heeft hij aan allen getoond.

[2:28:03] Tegelijkertijd de heer Mien afschaf aan.

[2:28:05] Ja, wacht eens even.

[2:28:07] Als jullie het nou even goed gaan standardiseren...

[2:28:09] en niet elke gemeente zijn eigen spelregels oplegt,

[2:28:12] dan kan het sneller en dan kan het goedkoper.

[2:28:14] Dan kunnen we een boost geven aan industrieel bouwen.

[2:28:18] De heer Van Rooijen gaf zelf eigenlijk ook in zijn betoog aan van ja,

[2:28:22] we hebben het probleem met de huidige bouwgronden, met toekomstige bouwgronden.

[2:28:25] Als er gewoon een duidelijke betaalbaarheidseis is aan woningbouw,

[2:28:30] dan zal vroeg of laat die grondprijs mee gaan bewegen.

[2:28:33] Dus ik kan, de heer Rooijen, misschien zijn betoog van wat nuances voorzien met dit indachten van

[2:28:42] hé, hoe kunnen we dan die overgangsproblematiek mee te vorm geven? Want op voorrand drie tot

[2:28:48] vijf miljard wat in de gezamenlijke agenda ook van jullie heeft gestaan, die wij mooi hebben

[2:28:53] ontvangen. Voordat we drie tot vijf miljard per jaar gaan gereren, kunnen we volgens mij ook

[2:28:59] nog best wel wat winst halen.

[2:29:02] En dat zit niet alleen in het loslaten van de tweede en derde betaalbaarheidsdoelstellingen

[2:29:05] of in het nuanceren van die betaalbaarheidsgrenzen, maar dat zit ook in dit soort noties als die

[2:29:11] overgangsproblematiek oplossen en het voorstel van de heer Minas uitvoeren.

[2:29:16] Even kijken.

[2:29:18] Gaat de heer Van Rooijen, ik zal hem even samenvatten, is kunt u even wat meer nuance

[2:29:21] aanbrengen in wat u net verteld heeft.

[2:29:24] Dat was hem ongeveer in tien woorden.

[2:29:36] U refereert zelf aan de uitvoeringsagenda wonen.

[2:29:41] En in die uitvoeringsagenda zeggen we wij zijn in staat om honderdduizend woningen per jaar

[2:29:46] op te leveren.

[2:29:47] We zijn ook in staat om dat te doen onder deze sociale condities en betaalbaarheidscondities.

[2:29:52] Maar daar zitten voorwaarden aan en die voorwaarden is 1, 3 tot 5 miljard om dat tekort op te

[2:29:58] en daarnaast ook het wegnemen van alle juridische hobbels,

[2:30:03] het wegnemen van alle individuele lokale eisen.

[2:30:08] Dus het is een en een.

[2:30:10] En ook daarbij geldt dat als je alleen maar één van die dingen doet en de rest niet,

[2:30:16] dan wordt het of duurder of het worden minder woningen.

[2:30:18] Dus dat is de nuance die ik aan kan brengen.

[2:30:22] Laat overigens onverlet dat het hoe dan ook verstandig is om zoveel mogelijk te standaardiseren,

[2:30:27] want we willen meters maken.

[2:30:29] En ook nog even een haakje naar de vraag korte termijn, lange termijn.

[2:30:34] Ik denk dat het een ideaal beeld zou zijn voor mij ook

[2:30:38] dat we uiteindelijk zonder enige vorm van staatssubsidie

[2:30:42] in staat zijn om de woningmarkt draaiend te houden.

[2:30:45] Maar we hebben op dit moment zo'n enorm probleem

[2:30:47] dat we niet kunnen wachten totdat de locaties die nu ingenomen worden

[2:30:51] tegen de nieuwe condities, dat die uiteindelijk is tot ontwikkeling gekomen zijn.

[2:30:54] want dan hebben we Nederland volgens mij geen hele goede dienst bewezen.

[2:30:57] Dus ik zou zeggen, laten we op korte termijn zorgen voor dat labmiddel van subsidie.

[2:31:01] Dan kunnen we aan de slag en geef ons dan even een paar jaar de tijd

[2:31:04] om ons aan die nieuwe werkelijkheid te vormen.

[2:31:06] En dat gaan we dan ook wel doen.

[2:31:09] Dank u wel. Dan is het woord aan de heer Meulekamp namens de VVD.

[2:31:12] Ja, ik zit even. Ik zie toch een soort klemmen.

[2:31:15] Een deel van de partijen hoor ik zeggen van ja, minder betaalbaar,

[2:31:18] anders gaan we gewoon niet bouwen. Punt.

[2:31:20] Aan de andere kant hoor ik VNG heel duidelijk zeggen 30 procent.

[2:31:23] Het mag eigenlijk nog wel wat meer.

[2:31:25] Dan zet je toch behoorlijk in een klem met elkaar, laat ik het zo zeggen.

[2:31:28] Dan wil ik toch even die vraag bij de VNG neerleggen.

[2:31:30] Hoe gaan we dat oplossen als er geen miljarden van het Rijk komen?

[2:31:34] Het woord is aan de heer Balster.

[2:31:37] Nou ja, voorzitter.

[2:31:38] Ik gaf dat in mijn derde punt over de publieke tekorten aan.

[2:31:44] Dat het van belang is om die publieke tekorten ook heel gericht af te dekken.

[2:31:47] Zoals dat de afgelopen jaren natuurlijk behoorlijk in gang is gezet.

[2:31:50] Dat we dat voortzetten.

[2:31:51] Die vijf miljard, dat is ook onze hoop, dat dat ook echt naar die publieke tekorten gaat

[2:31:54] om die woningen te realiseren.

[2:31:57] Wat voor iedereen, voor gemeenten, voor Rijksoverheid en ook voor marktpartijen uiteindelijk van

[2:32:03] belang is, is dat je op een lange termijn een koers kan varen die je samen vasthoudt.

[2:32:07] Dat dat ook een gelijk speelveld geeft.

[2:32:09] En het is gewoon geen keus om te bouwen wat nodig is en waar behoefte aan is.

[2:32:14] En dan ontkom je er niet aan om minimaal op 30 procent sociale huur te gaan zitten om

[2:32:17] te voldoen aan de woningvraag die er is in al onze gemeenten.

[2:32:20] De wachttijden lopen anders op.

[2:32:22] Ik heb net ook de getallen gegeven over wat er gebeurt als je het niet extra realiseert

[2:32:26] dan nu.

[2:32:27] Dan gaat er ook via de verkoop en de sloopopgaven, die er ook is in de oude woningvoorraad, eigenlijk

[2:32:33] per saldo geen sociale huurwoning bij komen.

[2:32:35] Terwijl de achterstanden al heel erg groot zijn en de woningnood enorm wordt gevoeld

[2:32:39] in heel veel gemeenten.

[2:32:40] Dus het is echt geen optie om aan die betaalbaarheidsnormen vast te houden gezien de problematiek die

[2:32:44] er is.

[2:32:47] Dank u wel.

[2:32:48] Ik zit even te kijken.

[2:32:49] Het is niet echt een antwoord.

[2:32:50] Ik hoor gewoon aan de andere kant van dan gaan we niet bouwen en aan de andere kant zeggen we moeten toch bouwen.

[2:32:56] Ik hou me even hier. Ik heb een antwoord gehoord.

[2:32:59] Het is niet het antwoord dat u wellicht wou horen, maar dan gaan we door naar de tweede ronde.

[2:33:03] Ik wou het woord geven aan mevrouw Welzijn namens Nieuw Sociaal Contract.

[2:33:06] Dank u wel, voorzitter. Ik vind het altijd heel geestig als er zo geshopt wordt in Europa.

[2:33:13] Wat er in Duitsland op dit vlak beter gaat of wat er in noem eens een ander land beter gaat.

[2:33:20] In 124 jaar tijd hebben we onze sectoren opgebouwd.

[2:33:24] Daarom gaat mijn vraag naar meneer Van Rijn.

[2:33:27] Die sectoren zijn nodig.

[2:33:29] De achterstanden zijn opgelopen in betaalbaar en sociaal.

[2:33:33] Er moet versneld worden.

[2:33:36] Dat betekent dus dat er meer uren in een dag moeten zitten en meer geld in de maand.

[2:33:40] Hoe lang houdt uw sector dat dus nog vol?

[2:33:44] Dat is een hele wezenlijke vraag.

[2:33:47] Als je nu naar een nieuwbouwwoning sociaal kijkt,

[2:33:50] dan zit je al aan soms zo'n drie ton of wat meer.

[2:33:54] Als je dan de kostprijs uitrekent, de huur die je zou moeten vragen,

[2:33:56] is iets van 1200 euro en corporaties vragen tussen 700 en 800 euro.

[2:34:01] Dat doen ze omdat die betaalbare woningen nodig zijn

[2:34:04] en op den duur loop je natuurlijk tegen de muren op.

[2:34:06] Dus op den duur zul je moeten kijken naar de vraag

[2:34:08] hoe lang houd je dat vol en moet je nog meer doen

[2:34:10] om de financiële positie, de investeringsruimte

[2:34:12] voor corporaties natuurlijk overeind te houden.

[2:34:15] Dat speelt niet op de hele korte termijn,

[2:34:16] Maar daar staat wel een muur. Die moeten we wel met elkaar een beetje gaan afbreken te zijn de tijd.

[2:34:21] En om door onder andere te kijken naar de fiscale positie van de woningcorporaties.

[2:34:25] Corporaties hebben nu tegen elkaar gezegd van de nood is zo groot dat wij dus op de gaspedaal willen trappen

[2:34:30] om te zorgen dat het voor elkaar komt.

[2:34:32] Maar wij verwachten wel dat er ook zicht is op een oplossing voor dat lange termijn financiële probleem,

[2:34:37] wat er dan ongetwijfeld ook gaat aankomen.

[2:34:43] Dank u wel. Even kijken, meneer Van Rijn, kunt u uw microfoontje?

[2:34:46] Ja, dank u wel. Dan kijk ik even of er behoefte is aan een tweede ronde.

[2:34:50] Ja, zeker. Dat zie ik absoluut. Dan gaan we naar de heer De Groot van de VVD.

[2:34:55] Ja, dank Allen voor de inbreng vandaag. Het schept weer een hoop duidelijkheid,

[2:35:00] ook in de grote verschillen die er zijn, in de beelden wat er moet gebeuren.

[2:35:03] Dat laat nog maar eens zien wat voor moeilijke taken we met z'n allen hebben.

[2:35:07] Ik zou daarover ook een vervolgvraag eigenlijk nog aan de heer Van Rijn willen stellen.

[2:35:11] Hij gaf net al aan, we hebben 1200 euro per maand nodig om dat een beetje gedekt te krijgen.

[2:35:16] Nou, dat mag zelfs in de Midden-Unie gevraagd worden.

[2:35:18] Dus dat is een interessante observatie die ik hier doe.

[2:35:21] Maar dat terzijde, mijn vraag gaat over die 30 procent en die 37 procent.

[2:35:25] Waar eigenlijk vandaag de hele dag de discussie over gaat wat er in die wet staat.

[2:35:28] Twee derde betaalbaar.

[2:35:31] Ik ben nog een beetje aan het zoeken wat nou die rol van die 37 procent is.

[2:35:34] Die van 30 dat is ronduit uitgediscussieerd hier, van dat hebben we nodig.

[2:35:39] Gemiddeld genomen in nieuwbouwprojecten, sociaal.

[2:35:42] Maar aan de andere kant vinden we ook die 37 procent belangrijk.

[2:35:45] En we hebben exploitatietekorten.

[2:35:47] We hebben tekorten om dat te kunnen bouwen.

[2:35:50] Wat heeft u aan die 30 procent als die 37 procent niet wordt gebouwd?

[2:35:52] Of hoe ziet u dat?

[2:35:54] Zegt u dan liever, doe nog maar met het midden van dat 30 procent...

[2:35:56] zodat die woningbouwproject erdoor gaat, of wat voor beeld heeft u daarbij?

[2:35:59] Wat kunt u betekenen eigenlijk?

[2:36:02] Meneer Van Rijn.

[2:36:03] Er zitten twee kanten aan dit vraagstuk, hè.

[2:36:04] Kijk, hoeveel woning moet je bouwen van welke categorie?

[2:36:06] Dat is niet zozeer een bestuurlijk getovering.

[2:36:08] Je zegt van nou, 30 procent en dan twee derde betaalbaar, dat lijkt ons leuk.

[2:36:12] Dat is gebaseerd op allerlei onderzoeken in de zin van welke vraag is er nou eigenlijk...

[2:36:16] Welke woningen hebben mensen dan nodig?

[2:36:17] Dus zoveel keuze hebben we eigenlijk niet.

[2:36:19] Wat je wel kan zeggen, is van hoe hangen die projecten samen?

[2:36:23] Je ziet nu natuurlijk dat het vaak gemengde projecten zijn.

[2:36:25] Ik geloof dat Karsten Kleindert in de vorige ronde ook heeft gezegd...

[2:36:29] ...waardoor die projecten natuurlijk ook met elkaar samenhangen...

[2:36:31] ...dat als die dure woningen niet worden gerealiseerd...

[2:36:33] ...worden de gekope woningen ook niet gerealiseerd.

[2:36:35] Zodat je dus veel meer niet zozeer per project moet kijken...

[2:36:37] ...maar misschien wel meer per gebied moet gaan kijken...

[2:36:39] ...met open boeken en kijken van wat je er wel van elkaar kan brengen.

[2:36:42] Dus dat is één.

[2:36:44] Twee derde betaalbaar is zowel sociale koop, wat mij betreft, als middenhuur.

[2:36:49] Waar je kan zeggen van, ja, als je dertig procent sociaal hebt...

[2:36:52] ...en je hebt ook nog een gedeelte die je betaalbaar kan regelen...

[2:36:56] ...kan het zowel huur als koopbaar zijn.

[2:36:58] Ik ben het ook wel eens met het pleidooi van de heer Klein, die zegt...

[2:37:01] ...je zult ook naar de sociale koop aandacht moeten geven...

[2:37:03] ...en ook zoeken naar hoe je dat naar invulling doet.

[2:37:07] En misschien nog één aanvulling, daar waar je kijkt...

[2:37:10] Ga je nu per project kijken of ga je wat breder kijken?

[2:37:14] De wet maakt die 30 procent toch ook een beetje losser.

[2:37:19] Dat is niet 30 procent per project, maar die kan ook regionaal gedifferentieerd worden.

[2:37:23] Dat snappen we.

[2:37:24] Tegelijkertijd zit er ook een gevaar in dat als iedereen dat doet...

[2:37:26] ...kom je niet op 30 procent uit, maar dan kom je op 20 procent uit.

[2:37:29] En dat zouden we ook met elkaar moeten voorkomen...

[2:37:31] ...want dan ben je de paard achter de wagen aan het spannen.

[2:37:33] Dus wat mij betreft hard vasthouden aan die 20-2-derde...

[2:37:36] ...en in die 2-derde kun je nog andere wensen stoppen...

[2:37:38] die er heel redelijk zijn.

[2:37:44] Dank u wel.

[2:37:45] Het woord is aan de heer De Hoop.

[2:37:47] Ik wil doorgaan op het punt dat de heer Van Rijn aankaart.

[2:37:51] Volgens mij klopt het dat niemand zegt dat je 30% helemaal op projectniveau moet hebben.

[2:37:55] Maar tegelijkertijd is er zorg bij de VNG ook.

[2:37:59] Er zijn al te weinig sociale huurwoningen.

[2:38:02] Met die 30% voldoen we daar überhaupt wel aan.

[2:38:05] De heer Balster is ook wethouder in de grote stad.

[2:38:07] Ik kan me voorstellen dat het daar nog meer speelt.

[2:38:08] En ik zag ook dat de Woonbond de suggestie deed dat je eigenlijk een soort ondergrens

[2:38:12] moet hebben van het aantal sociale huurwoningen die er nu al zijn, dat je daarna al voldoet.

[2:38:17] Ik ben wel benieuwd hoe daar vanuit de VNG naar wordt gekeken en de zorg om te borgen

[2:38:22] dat er in ieder geval voldoende sociale huurwoningen overblijven met betrekking tot hoe er verschillend

[2:38:28] naar die 30% norm nu wordt gekeken binnen de wetregies zoals die voor ligt.

[2:38:33] Het woord staat aan de heer De Palster.

[2:38:37] Dank voor deze vraag.

[2:38:39] Dat zit hem natuurlijk in de nieuwbouwopgave, maar ook in het behouden van de sociale voorraad.

[2:38:43] Ik denk dat u daarop doelt.

[2:38:46] Ik pleite daar net ook in een zin voor in mijn betoog.

[2:38:50] Zou de stelling zijn van de VNG dat je buitengewoon terughoudend moet zijn met verkoop...

[2:38:54] en heel goed moet kijken naar wat je netto toevoegt...

[2:38:57] om te voldoen aan de opgave die er in de verschillende regio's is.

[2:39:01] En die is vaak veel hoger dan we realiseren met überhaupt al die 30 procent betaalbaarheid.

[2:39:07] En dat betekent dus dat je moet meewegen wat er ook gebeurt qua sloop en uitbonden.

[2:39:12] Dat je moet sturen op de netto toevoeging van sociale huur, afgezet tegen de sociale opgave

[2:39:18] die er is.

[2:39:20] En daarom pleit ik er net ook voor dat gemeenten in ieder geval ook in de positie zijn om met

[2:39:24] corporaties afspraken te maken, mocht verkoop van sociale huur aan de orde zijn.

[2:39:33] Dank u wel, mevrouw Weijenas.

[2:39:35] Ja, dank u wel.

[2:39:36] Ik heb wel ook nog een extra vraag voor VNG.

[2:39:40] Waar ik zelf eigenlijk wel erg benieuwd naar was, is dat er ook die urgentiegroepen opgenomen zijn.

[2:39:47] Waarvan wordt gezegd, ja, die moeten dan met urgentie gehuisfest worden.

[2:39:50] Waar ik wel benieuwd naar ben, is hoe de VNG, want u heeft een stuk geschreven over waar Den Haag tegenaan loopt.

[2:39:56] Maar ik weet, in kleine gemeenten is die voorraad van woningen ook niet zo groot.

[2:40:00] Ik was benieuwd hoe de VNG er tegen aankijkt als we die groep op die manier gaan opnemen.

[2:40:05] Het is best een behoorlijke groep mensen.

[2:40:08] Kan een reguliere woningzoekende die op zoek is naar een sociale huurwoning überhaupt nog

[2:40:12] wel aan zo'n woning komen straks?

[2:40:18] Dat het een grote en een hele stevige opgave is om de urgent aangewezen groepen uit de

[2:40:25] wet te huisvesten, dat is evident.

[2:40:28] Tegelijkertijd gaat dit om mensen die op dit moment wachten op een sociale huurwoning...

[2:40:33] en daardoor vastzitten in een beschermd wonen situatie...

[2:40:35] of in een maatschappelijk opvang en daardoor niet kunnen uitstromen.

[2:40:38] Het is daarom ook ontzettend belangrijk dat alle gemeenten naar draagkracht...

[2:40:45] om het maar zo te zeggen, naar sociale voorraad ook evenredig bijdragen.

[2:40:48] En daar helpt deze wet heel erg bij.

[2:40:49] En dat is echt een enorme stap vooruit ten opzichte van de situatie...

[2:40:53] dat regio's daar onderling met elkaar moeten uitkomen,

[2:40:55] met alle discussies die dat met zich meebrengt van dien.

[2:41:00] Dus voor de VNG is dit wel echt een enorme stap vooruit

[2:41:02] en kunnen we die evenredigheid niet genoeg benadrukken,

[2:41:05] dat het heel erg belangrijk is dat alle gemeenten daarin bijdragen.

[2:41:08] Evenwel zullen we heel goed moeten kijken

[2:41:10] of we deze opgaven met elkaar aankunnen

[2:41:12] en zullen we in bepaalde regio's misschien soms ook moeten vaststellen

[2:41:15] dat de opgave wel heel groot wordt,

[2:41:17] ook ten opzichte van de positie van regulierwoningzoekenden.

[2:41:20] En vandaar ook mijn pleidooi

[2:41:21] om dat heel goed te blijven monitoren met elkaar, of dat goed gaat.

[2:41:25] En dat onderstreept nog maar eens het belang om sociale voorraad toe te voegen,

[2:41:29] om die balans tussen regulier woningzoekenden

[2:41:31] en mensen met een urgente woonvraag gezond te houden.

[2:41:34] Want in bepaalde wijken waar veel sociale huurvoorraad is,

[2:41:37] is dit best een hele spannende.

[2:41:41] Dank u wel. Het woord thuis aan de heer Mooyman van het PVV.

[2:41:44] Ja, dank u wel, voorzitter.

[2:41:45] Ja, in het eerste blokje vroeg ik u ook naar,

[2:41:48] ten aanzien van de gemeente Krimpen en Waard,

[2:41:51] Een onderdeel van deze wet is dat je tot vijftig woningen straks vrij bent van de ladder van

[2:41:59] duurzame bestelking.

[2:42:01] Ik zou ook graag van de heer Minas willen horen hoe er bijvoorbeeld in de praktijk met

[2:42:06] de ladder van duurzame bestelking wordt omgegaan en ook hoe ze aankijken naar die vijftig en

[2:42:10] wellicht zelfs naar meer dan vijftig.

[2:42:18] We vinden het een stap in de goede richting, als je kijkt hoe de ladder van duurzame verstedelijking

[2:42:23] tot nu toe is opgepakt door provincies, dan was dat eigenlijk veel te rigide.

[2:42:27] Ik heb dat zelf in een tijd toen ik wethouder wonen was ook meegemaakt in de woningmarktenregio

[2:42:31] dat dorpen, kleinere gemeentes geen ruimte kregen om uit te breiden, terwijl dat wel heel

[2:42:36] belangrijk is voor de vitaliteit van een dorp.

[2:42:39] Aan de andere kant kan ik me ook goed voorstellen dat je daar op een bepaalde manier grip op wil hebben.

[2:42:43] En anders heb je heel veel infracosten die je ook nog hebt als je grootschalen gaat uitbreiden.

[2:42:48] Maar waar wij in geloven, en dat zag je gisteren is een nieuwsbericht uitgekomen van het Planbureau voor de Leefomgeving over straatje erbij.

[2:42:56] Dat is wel heel erg letterlijk genomen, want daar gaan ze uit van vijftig woningen.

[2:42:59] En dan zou je minder woning kunnen toevoegen dan het EIB eerder heeft aangeven.

[2:43:04] Wij geloven dat je die vijftig nog verder zou kunnen verruimen.

[2:43:06] Dat kan op heel veel plekken, zonder dat je de leefbaarheid van een gebied aantast, zonder

[2:43:12] dat je een groene omgeving aantast.

[2:43:14] Maar ik vind dat je dat mandaat lokaal moet laten, want lokaal weten ze heel goed wat

[2:43:20] de opgave is.

[2:43:21] En als je die maatschappelijke opgave in beeld brengt, dan zou je die grens van 50 nog verder

[2:43:26] kunnen oprekken.

[2:43:27] En we denken dat je dan daardoor veel sneller, veel meer woningen kan bouwen.

[2:43:32] En daar kan je ook veel makkelijker betaalbare woningen bouwen, omdat je op dat soort plekken

[2:43:36] vaak ook grondgebonden woningen kan neerzetten die fabrieksmatig worden gerealiseerd.

[2:43:42] Dank u wel. Het woord staat aan de heer Gindes voor een korte vraag.

[2:43:46] Voorzitter, dank u wel voor de aanmoediging. Ik vraag aan de heer Balster, de VNG is positief

[2:43:52] over de opgave om de diverse segmenten woningen eerlijk te verdelen over de gemeenten en daarbij

[2:44:00] ook de diverse bevolkingsgroepen. Dat het goed in de wet zit, tegelijkertijd zijn er ook nog wel

[2:44:06] Kan de heer Balster daar wat meer op ingaan?

[2:44:09] Tenminste, omdat daar ook nog een zin is bijgekomen in het hoofdlijnakkoord...

[2:44:13] die de 30 procent nog iets verder nuanceert.

[2:44:17] En hoe zit dat eigenlijk binnen gemeenten?

[2:44:19] Want daar kunnen de verschillen ook enorm groot zijn.

[2:44:21] Voorziet de wet daarin? Of moet de wet daarin voorzien?

[2:44:24] Of is de gemeente zelfmans genoeg daarin te voorzien?

[2:44:28] De heer Balster van de VNG.

[2:44:31] Dank voor de vraag.

[2:44:33] De evenredige verdeling tussen gemeenten is echt een hele goede start en een enorm goed

[2:44:38] begin om de toewijzing ook in voldoende mate op orde te krijgen, zodat de uitstroom uit

[2:44:44] bijvoorbeeld beschermd wonen en maatschappelijke opvangvoorzieningen echt op gang kan komen.

[2:44:49] Daardoor kunnen we meer presteren.

[2:44:52] Wat je natuurlijk wel ziet, is dat in steden en dorpen waar een grote sociale voorraad is,

[2:44:57] dan automatisch ook meer toewijzingen plaatsvinden en dat vraagt om maatwerk.

[2:45:00] Daar zijn gemeenten de wet, voorzover we kunnen overzien, biedt daar ruimte voor om dat ook

[2:45:06] daadwerkelijk te doen.

[2:45:08] We komen op een moment dat we boven de 30 procent toewijzingen uit zouden komen.

[2:45:13] Als we de hele opgave zouden doen, dan hebben we met elkaar een indringend gesprek te voeren.

[2:45:17] Wat de VNG betreft biedt daar de systematiek van de regionale woon- en zorgvisies ook een

[2:45:22] heel mooi platform voor om dat te doen.

[2:45:25] Maar de Zuddenregio's zijn, dat kan ik voorspellen als ik alleen al kijk naar mijn eigen regio,

[2:45:29] waar het aandeel aandachtsgroepen misschien wel eens ver boven de 30 procent zou kunnen uitkomen.

[2:45:34] En dan heb je met elkaar een verstandige afweging te maken met welke snelheid je dat doet.

[2:45:38] Waarbij we de balansen moeten bewaken tussen mensen die met aandacht gehuisvest moeten worden,

[2:45:43] de leefbaarheid in de wijken en tegelijkertijd ook de wachttijd voor de reguliere woningzoekenden.

[2:45:48] Als dat vervolgens weer, ik zei het net al, extra druk geeft op de betaalbare woningbouwopgave,

[2:45:53] dan helpt dat ook, maar dat zijn wel de gesprekken die we dan in de regio's met elkaar moeten voeren.

[2:45:56] In principe biedt de wet daar het instrumentarium voor.

[2:46:02] Dank u wel.

[2:46:03] Dan geef ik het woord aan mevrouw Welzijn.

[2:46:06] De VVD-fractie was net vertegenwoordigd door de heer De Groot.

[2:46:12] Het woord is aan mevrouw Welzijn van Nieuws Sociaal Contract.

[2:46:15] Dank u wel, voorzitter.

[2:46:17] Mijn vraag is nu voor mevrouw Norbert ten Hoor.

[2:46:22] Ik dacht dat ik een heel imposante percentage betaalbare hoorde komen net.

[2:46:29] Dus check, dubbelcheck, die 63% heb ik goed gehoord.

[2:46:33] Ik ben superbenieuwd hoe u dat in zemelsnaam voor elkaar heeft gekregen.

[2:46:40] Want toen hadden we deze wet nog niet.

[2:46:41] Met andere woorden, heeft u deze wet eigenlijk wel nodig?

[2:46:48] Dank u wel voor uw vraag.

[2:46:52] Inderdaad, we hebben ook niet voor niets gezegd in onze inspraakreacties, op de consultatie,

[2:46:58] dat deze wet echt moet worden bezien in het licht met de andere wetten die ook voorlagen

[2:47:03] op dat moment.

[2:47:04] Wet betaalbare huur, de wet Nijboer, die zijn er nu wel en de getallen die ik noemde die

[2:47:12] zijn echt over de afgelopen jaren, vijf, zes jaar, en de productie, de investering in

[2:47:19] woningen, die lag ongeveer op 9000 woningen per jaar, met een 25% sociale huur, 38% middenhuur

[2:47:29] en 37% vrije sector, want het zijn vaak gemengde projecten, we hadden het er net ook al eventjes

[2:47:35] over, die worden gerealiseerd en dan nemen IVBN-leden het totaal af.

[2:47:44] We zien wel dat dit onder druk komt te staan.

[2:47:48] En hebben we die wet dan nodig of hebben we die wet dan niet nodig?

[2:47:53] Ik denk dat er heel veel regulering op ons af is gekomen.

[2:47:58] En al die regulering tezamen maakt dat projecten enorm onder druk komen te staan.

[2:48:03] En net als voor woningcorporaties is ook voor institutionele beleggers

[2:48:07] een kostendekkende huur heel erg noodzakelijk

[2:48:10] om onderhoud te plegen, om verduurzaming te plegen,

[2:48:14] maar ook om die nieuwbouw te kunnen financieren.

[2:48:18] En juist op dat punt, als er heel strak wordt vastgehouden aan percentages in de wet,

[2:48:24] zou het best eens kunnen zijn dat dat in projecten vermoeilijkt.

[2:48:27] Want dan is er niet meer de duurdere koop of de duurdere huur

[2:48:31] die maakt dat ook de sociale en de middenhuur gerealiseerd kan worden.

[2:48:36] Dus in die zin zal deze wet, bovenop de andere wetten, het nog lastiger maken om die kostenkant

[2:48:45] en de opbrengstkant samen te brengen.

[2:48:50] Dank u wel.

[2:48:51] Dan wil ik even vragen om uw microfoon uit te doen.

[2:48:54] Ik kijk even naar de commissie.

[2:48:56] Zijn er nog vragen?

[2:48:58] Ja?

[2:48:59] Dan wil ik het woord geven aan de heer De Groot van de VVD en dan gaan we aan de derde

[2:49:02] ronde beginnen.

[2:49:03] Dank, voorzitter.

[2:49:05] Ik heb het al eerder gezegd, voor de VVD is deze wet eigenlijk een wet hoe we meer en sneller gaan bouwen.

[2:49:10] Zo simpel is het eigenlijk.

[2:49:12] Want alleen als we meer bouwen, dan lossen we het woningtekort op.

[2:49:14] We praten heel veel over percentages en verdelen van percentages.

[2:49:18] Maar de basis moet zijn meer bouwen, meer woningen beschikbaar en het tekort oplossen.

[2:49:23] En daarvoor heb je locaties nodig.

[2:49:25] En er is vandaag al een keer gesproken over hoe we met die locaties omgaan.

[2:49:29] De heer Mieners schaft daarnet ook een interessant inkijkje in.

[2:49:32] En daar wil ik wel even over doorgaan.

[2:49:34] Want wat kunnen we nou doen als Kamer, en wat moet ook gebeuren nog in deze wet,

[2:49:39] om ervoor te zorgen dat we meer locaties krijgen waar ook die betaalbaarheid kan worden gebouwd,

[2:49:43] die twee deden betaalbaar.

[2:49:45] Want dat is natuurlijk de... Ik had zeggen, dan hebben we locaties straks,

[2:49:47] maar ja, als je dan daar niet die betaalbare woningen kunt realiseren,

[2:49:51] zowel de sociale categorieën, maar ook die betaalbare koopwoningen, dan hebben we nog niks.

[2:49:55] Dus ik zou even naar de heer Minas willen kijken of hij daar voldoende in deze wet heeft

[2:50:00] om met zijn achterban gewoon een kaart te kunnen doorbouwen.

[2:50:05] Het woord is aan de heer Minas van de NEPROM.

[2:50:06] Dank u wel, mevrouw. Dank u wel, voorzitter.

[2:50:08] Dank voor de vraag.

[2:50:09] Kijk, ik vertelde zojuist al dat de huidige programmering in Nederland,

[2:50:15] op die 981.000 woningen, daarvan zit ongeveer 70 procent binnenstedelijk geprogrammeerd.

[2:50:20] Binnenstedelijk bouwen is niet alleen complex, duurt niet alleen langer,

[2:50:24] het is gewoon veel duurder.

[2:50:26] En wat wij in 2022 als NEPROM hebben gedaan,

[2:50:29] We hebben een aanbod neergelegd om op die buitenstedelijke locaties snel aan de slag te gaan.

[2:50:34] En we hebben ook daarbij gezegd...

[2:50:37] als u aangeeft als rijksoverheid, als politiek, u vraagt van marktpartijen...

[2:50:43] om 30 procent sociaal te maken, twee derde totaal betaalbaar...

[2:50:46] dan kunnen we daar aan de slag, dan kunnen we ook voldoen aan deze normen...

[2:50:50] maar dan is dat veel makkelijker en sneller te doen op buitenstedelijke locaties.

[2:50:54] Die buitenstedelijke locaties hebben ook een kleinere publieke onredabele top.

[2:50:58] Dat blijkt ook uit de onderzoeken die het ministerie via Red Bull naar de Kamer heeft gestuurd.

[2:51:05] 90 procent van de woningbouwplannen op binnenstedelijke locaties

[2:51:09] kent een onrendabele top.

[2:51:12] Buitenstedelijk is dat veel minder.

[2:51:13] En dan kan je een discussie hebben over bereikbaarheid en dergelijke,

[2:51:16] maar we hebben een aanbod neergelegd.

[2:51:18] We hebben de locaties, daar kunnen we aan de slag,

[2:51:20] maar dan is het aan de politiek om keuzes te maken.

[2:51:23] En dan kunt u 30 procent sociaal krijgen,

[2:51:25] kunnen we ook nog 37% in het middensegment doen, deels middenhuur, deels middenkoop als dat de

[2:51:31] wens is en de rest vrije sector, daar kunnen we mee aan de slag. Maar dan is het aan de politiek

[2:51:36] om ook een keuze te maken dat we de shift ietsjes verleggen van de focus van binnenstedelijk naar

[2:51:41] verruimen, naar meer buitenstedelijk mogelijk maken. Even kijken, de heer De Hoop heeft ook

[2:51:49] nog een vraag. Ja, dank u voorzitter. Ik heb nog een vraag aan de heer Van Rijn. Er zijn een aantal

[2:51:53] vragen gesteld aan u over met name de sociale huur en de opgave daarvoor de woningbouwcorporaties

[2:51:58] U schetste ook de lastige positie en u deed ook een suggestie met betrekking tot de vpb

[2:52:03] die volgens mij in totaal tot 1,5 miljard in 2020 voor de woningbouwcorporaties is heel

[2:52:08] flink.

[2:52:09] Wat zijn nou nog meer mogelijkheden om woningbouwcorporaties iets meer in hun kracht te zetten om bijvoorbeeld

[2:52:15] niet alleen voor de sociale huur te bouwen, maar bijvoorbeeld ook voor de sociale koop

[2:52:19] waar de verschillende marktpartijen vandaag zeggen van joh, ik weet niet of dat ons lukt.

[2:52:23] Ziet u daar ook een rol voor de woningbouwcorporaties en hoe zouden we daar tot u tot konden kopen?

[2:52:28] Dat u daar bijvoorbeeld ook een bijdrage nog extra kunt leveren bovenop wat er nu al gebeurt vanuit de woningbouwcorporaties.

[2:52:34] De heer Van Rijn namens Edes.

[2:52:36] Ik denk dat het vooral te maken heeft met het in plaats brengen van het instrumentarium wat er nu al is.

[2:52:42] Er is bijvoorbeeld een waarborg van sociale woningbouw.

[2:52:45] Die nu geen middenhuurwoningen kan borgen met de borgingstelling van het waarborg van sociale woningbouw.

[2:52:51] Zodat de financiële kosten te hoog worden.

[2:52:53] Daar is ook een overleg met Brussel voor nodig.

[2:52:55] Brussel is daar in aan het kijken, omdat er een rapport ligt van verschillende landen die dezelfde

[2:52:58] problematiek aan de orde stellen.

[2:53:00] Dus als corporaties de ruimte zouden krijgen om, ook met de borging van het aantal sociale woningen,

[2:53:04] ook voor de middenhuur te kunnen realiseren, dan zou dat een stuk helpen.

[2:53:09] Naast de fiscale positie van de corporaties is dit ook een heel belangrijk middel om bijvoorbeeld

[2:53:13] de middenhuursector van de grond te krijgen.

[2:53:15] Wat mij betreft heb ik het al eerder gezegd, in nauwe samenwerking met de pensioenfondsen.

[2:53:21] Dank u wel, mevrouw Van Weyenas.

[2:53:24] Dank u wel, voorzitter.

[2:53:25] Ik heb nog een vraag voor de VNG en dan ga ik eventjes door over die bezwaar- en

[2:53:30] beroepprocedures die volgens mij wel voor ook enorme vertraging zorgen.

[2:53:34] Nu is dat een probleem of verhoogt dat in ieder geval de druk bij de rechtspraak.

[2:53:38] Ik was ook wel benieuwd vanuit de VNG of daar vanuit de gemeentes ook zicht op is

[2:53:43] hoeveel extra procedures dat daar lopen en hoe dat ook zit met de capaciteit van

[2:53:50] ambtenaren die al die bezwaarschriften ook moeten beoordelen.

[2:53:58] Ik heb de exacte feiten daarop niet onder de arm, maar het is natuurlijk aan de orde van

[2:54:05] de dag dat we te maken hebben met heel langlopende procedures die maken dat projecten soms heel

[2:54:11] lang vergund en op het punt van beginnen staan en daardoor niet of nog niet van de grond

[2:54:16] komen.

[2:54:17] Dat vraagt heel veel capaciteit.

[2:54:19] Wel fijn om te zien dat daar nu echt goed over nagedacht wordt hoe in ieder geval de

[2:54:23] wachttijden bij de Raad van State worden weggewerkt, hoe we de procedures behapbaarder kunnen maken.

[2:54:29] Er zijn voorbeelden van vernietigingen van bestemmingsplannen die slechts over de motivering

[2:54:34] gaan en het is natuurlijk heel frustrerend dat je dan soms drie jaar moet wachten, drie

[2:54:38] jaar opnieuw procedures in moet.

[2:54:40] Dus het is goed dat hier over de volle breedte aandacht voor is, met overigens natuurlijk

[2:54:45] wel de noodzakelijke rechtsbescherming van belanghebbenden die het rechtstreeks raakt,

[2:54:49] maar er is best wel een grijs gebied op dat vlak.

[2:54:51] Dus dit vraagt echt wel alle aandacht.

[2:54:55] Dank u wel.

[2:54:56] De heer Mooyman, heeft u nog een vraag?

[2:54:59] Dank u wel, voorzitter.

[2:54:59] Ja, ook inderdaad aan de heer Walster.

[2:55:02] In de position paper van de VNG wordt ook gesteld dat er weinig tot geen voorstellen voor regie op woningbouwcorporaties zijn.

[2:55:12] En dat woningbouwcorporaties huurwoningen zelf kunnen verkopen of liberaliseren,

[2:55:18] terwijl een gemeente juist iets anders in hun woonvisie heeft.

[2:55:20] Mijn vraag was dan vooral aan wat voor instrumenten denkt de VNG dan, die eventueel nodig zouden

[2:55:27] zijn voor het stukje regie richting corporaties.

[2:55:33] Voorzitter, dank voor de vraag.

[2:55:35] De prestatieafspraken maken het natuurlijk dat corporaties en gemeenten goed met elkaar

[2:55:39] om tafel zitten om afspraken te maken.

[2:55:42] Waar de wet wel kan helpen is dat gemeenten ook echt van doorslaggevende stem zijn bij

[2:55:47] het besluit om woningen te verkopen.

[2:55:50] Dat daar goede afspraken over gemaakt worden met het oog op de netto toevoeging van de sociale

[2:55:54] huurvoorraad.

[2:55:56] En waar een grote zorg zit van de VNG is dat de wet voorstelt om het werkgebied van corporaties

[2:56:01] uit te breiden.

[2:56:02] Waar het nou juist zo belangrijk is om dat in de regio zoals we dat nu doen te blijven

[2:56:06] doen.

[2:56:06] Zodat die verbinding tussen de woningcorporaties die bij voorkeur ook lokaal gebonden zijn

[2:56:11] en lokaal geworteld zijn, dan wel regionaal geworteld zijn, om die vast te houden.

[2:56:15] Dus maak die schaal groter alsjeblieft niet groter zou onze oproep zijn.

[2:56:19] En dat zou wat ons betreft in de wet anders moeten.

[2:56:24] Dank u wel.

[2:56:25] De heer Gim Wess, heeft u ook nog een vraag?

[2:56:27] Ja, voorzitter, dank u wel.

[2:56:29] Ja, ik heb een vraag aan de heer Van Rijn.

[2:56:33] Kijk, de noodzaak van de versterking van de regie op de volksgesvesting...

[2:56:37] wordt best wel breed onderschreven, ook weer deze middag in de verschillende rondes.

[2:56:41] Toch is er ook het risico dat als we straks de wet hebben aangenomen...

[2:56:44] dat de operatie is geslaagd, maar de patiënt langzaam overlijdt.

[2:56:49] En daarom is het goed dat er nu nog 4,5 miljard ongeveer beschikbaar is de komende jaren.

[2:56:56] En hoe zou die nou ingezet moeten worden?

[2:56:59] Wil deze wet echt daadwerkelijk gaan werken in de praktijk?

[2:57:04] Wat is dan de beste inzet?

[2:57:05] Want als we niks doen, krijgen we dus overgangsproblematiek, betaalbaarheid,

[2:57:11] woningbouw komt niet van de grond omdat de betaalbare deel niet van de grond komt, et cetera, et cetera.

[2:57:20] Weer van Rijn, namens Edes.

[2:57:22] Dank. Ik denk dat er twee soorten reacties mogelijk zijn.

[2:57:25] Als je praat over de ontwikkeling van grote bouwlocaties, dan zou je kunnen kijken...

[2:57:29] is er gesproken over een structureel verlieslevende exportatie...

[2:57:32] die je ook met projecten niet goed gemaakt krijgt, dat zou je...

[2:57:34] beetje kijkend naar vroeger herhalen, ik noem het gewoon het besluit...

[2:57:37] locatiegebonden subsidies, dus een gedeelte van het geld zou je daarvoor kunnen gebruiken.

[2:57:42] En ik heb ook begrepen dat het voornemen is de subsidies die...

[2:57:45] of de bedragen die gereserveerd zijn voor de bestemming van de woningbouw...

[2:57:48] ook de vorm zouden kunnen krijgen van een realisatiesubsidie.

[2:57:51] Dat je dus niet het plan financiert, maar de realisatiesubsidie.

[2:57:54] En dat lijkt ons een adequate weg,

[2:57:56] omdat je daarmee ook de realisatie van bouw stimuleert en niet zozeer het plan.

[2:58:04] Dank u wel. Dan een laatste vraag vanuit Nieuw Sociaal Contract door mevrouw Velzijn.

[2:58:10] Dank u wel, voorzitter.

[2:58:13] Ik zal de vraag stellen aan meneer Van Rijn,

[2:58:16] maar ik had hem eigenlijk net zo goed ook aan IVBN of NEPRON kunnen stellen.

[2:58:21] U kent mijn e-mailadres. In uw paper maakt u een interessante koppeling tussen de effectiviteit

[2:58:29] van een regiewet in combinatie met versterkt grondbeleid. Als je de grond heel duur hebt

[2:58:39] aangekocht, heb je al gauw dure woningen nodig om nog enigszins het hoofd boven water te houden.

[2:58:47] Dus wat heeft de corporatiesector dan in deze, maar ook voor de andere sectoren, wat heeft

[2:58:53] u dan aan grondbeleid nodig in het verlengden van deze regiewet?

[2:59:02] Wat je nu ziet, en de heer Van Rooijen maakte die opmerking ook al, als je nu veel dure grond

[2:59:06] hebt aangekocht, of grond hebt aangekocht met een veilige prijs waarin je ook vrij dure

[2:59:11] woningen moet bouwen om dat goed te maken, versterkt je in feite het beeld dat je steeds

[2:59:14] ...wat hogere kosten moet maken voor de bouw...

[2:59:16] ...en dat heeft ook z'n werking naar de sociale woningbouw.

[2:59:19] Je praat over de sociale grondprijs. Nee, de grondprijs is mede afhankelijk...

[2:59:22] ...van de grondprijs die is aangekocht en welke woning je erop realiseert.

[2:59:27] De voorstellen of de gedachten naar voorstellen...

[2:59:29] ...om een actief grondbeleid te gaan voeren, kunnen wel helpen.

[2:59:32] Zeker op termijn om te zeggen van hoe kunnen we doorbreken...

[2:59:37] ...de verdurende vraag naar woningen, dus ook een verdurende vraag naar grond.

[2:59:40] Die grondprijs stijgt dan en vervolgens wordt het weer doorvertaald...

[2:59:44] Dat moet een keer doorbroken worden.

[2:59:46] En ik denk dat de voorstellen die in de PEN zitten, tenminste zo lees ik ze, om een actieve grondbeleid te voeren,

[2:59:52] ertoe kunnen leiden dat die cyclus doorbroken wordt, waar corporaties ook weer wat aan hebben,

[2:59:55] dan zal de sociale grondprijs ook dalen.

[2:59:58] Maar de heer Van Rooijen schetst al dat het een soort overgangsperiode is.

[3:00:01] Je hebt nu te maken met duur aangekochte grond, waardoor je de exportatie moeilijker rondkrijgt.

[3:00:06] Maar je moet een keer besluiten om die cyclus om te draaien en te zeggen,

[3:00:09] We gaan minder betalen voor die grond, omdat daar gewoon sociale woningen gerealiseerd moeten worden.

[3:00:16] Dank u wel. Ik kijk even naar de klok.

[3:00:19] We hebben geen tijd meer voor een vierde ronde.

[3:00:22] Ik denk dat jullie allen veel vragen hebben kunnen stellen.

[3:00:26] Ik wil jullie nog even in de gelegenheid stellen, als jullie daar behoefte aan hebben.

[3:00:30] We zijn veel al veel aan het woord geweest, maar sommigen misschien nog wat minder.

[3:00:33] Als jullie nog een punt hebben, dus één kort punt waarvan je denkt dit moet deze commissie.

[3:00:38] die eigenlijk nog van mij weten of van mijn organisatie weten,

[3:00:43] dan hoor ik dat graag.

[3:00:45] Ik wil beginnen daar. Ik begin bij de heer Balster, graag.

[3:00:49] Ja, voorzitter, ik reageer graag ook nog even op de vraag

[3:00:52] die de heer De Groot net aan de NEPROM stelde over locaties

[3:00:55] en waar de NEPROM zojuist op reageerde.

[3:00:59] Ik denk dat het goed is om te benadrukken

[3:01:01] dat als het gaat om de woningproductie,

[3:01:03] dat er ontzettend veel plannen op het begin van...

[3:01:06] woningbouwplannen op het begin van startbouw staan, maar dat door de publieke tekorten en die

[3:01:12] zitten vaak ook binnenstedelijk, omdat het daar echt van levensbelang is dat voorzieningen ook

[3:01:19] gefinancierd zijn, dat dat van de grond komt. En ik denk dat het ook echt zaak is om de bestaande

[3:01:28] plannen die er zijn, en dat zijn er echt heel veel, te oogsten, zelfs vergunde plannen. Als ik alleen

[3:01:32] als je kijkt naar mijn eigen stad, zijn er veel vergundenplannen die in procedures

[3:01:36] of op publieke tekorten nu vast lijken te lopen.

[3:01:39] Dat er heel veel aandacht is voor die realisatie.

[3:01:41] Dus die publieke investeringsmogelijkheden voor gemeenten, die zijn daarbij ontzettend

[3:01:46] belangrijk.

[3:01:47] Ik vond het goed om dat nog even te benadrukken.

[3:01:49] Dank u wel.

[3:01:50] De heer Van Rooijen.

[3:01:52] Ja, kort inhakend nog op de vraag van mevrouw Welzijn over het grondbeleid.

[3:01:57] Ik zou echt een pleidooi willen doen, een tweeledig pleidooi.

[3:02:01] Aan de ene kant, het grondbeleid in Nederland is een verschrikkelijk complexe machine.

[3:02:07] En daar wordt in uw kamer, als ik uw eigen stukken zo af en toe lees, wel eens wat simpel

[3:02:13] over gedacht.

[3:02:14] Als we het radertje hier nou wat naar links draaien, dan komt het wel goed, maar het nadeel

[3:02:18] van de machinerie is dat als het radertje één naar links gedraaid wordt, draai je

[3:02:21] automatisch radertjes twee tot en met tien weer naar rechts.

[3:02:24] Dus ik zou echt aan u willen vragen heel voorzichtig en heel zorgvuldig met dat grondbeleid om te

[3:02:32] gaan.

[3:02:32] En ook als ik toch af en toe wat onderdachte ideeën over baatbelastingen, grondwaardestijgingsbelastingen

[3:02:42] voorbij zie komen die miljarden op moeten leveren, maar vanuit de wetenschap niet ondersteund

[3:02:49] worden.

[3:02:50] Ik wil u echt vragen, doe daar voorzichtig mee.

[3:02:53] Want de machine is fragiel en iedere wijziging die u aan het grondbeleid doet,

[3:02:58] kan er zomaar voor zorgen dat wij enorm in de problemen komen en dus in de vertragingstand komen.

[3:03:03] En dat wil u niet, maar dat willen wij ook niet en dat wil Nederland zeker niet.

[3:03:08] Dank u wel.

[3:03:09] De heer Van Rijn.

[3:03:12] Misschien een korte opmerking in aanleiding van het betoog van de heer Balster.

[3:03:15] Ik denk dat de vraag van hoe kunnen gemeenten een regie voeren over de cooperatie

[3:03:19] wanneer het gaat om verkoopbeslissingen.

[3:03:22] Ik denk dat we daar altijd moeten uitkomen,

[3:03:25] omdat wij de gemeente beschouwen als partner in die discussie.

[3:03:28] Misschien nog één kanttekening bij die werkgebiedopmerking.

[3:03:33] Het is niet zozeer, denk ik, dat er een verruiming van het werkgebied wordt bepleit,

[3:03:36] maar meer van zorgen voor dat je...

[3:03:37] Als je bijvoorbeeld sociale opgaven moet realiseren in een andere gemeente

[3:03:40] en daar is te weinig middelen voor,

[3:03:43] dat dan de ene corporatie de andere ook een beetje zou kunnen helpen.

[3:03:46] Uiteraard met instemming van de betrokken gemeente,

[3:03:48] waar het dan om gaat. Dus ik denk dat we hier gaan uitkomen.

[3:03:54] Dank u wel. Mevrouw Norbert ten Hoor.

[3:03:58] Dank u wel, voorzitter. Dit is natuurlijk met name een debat geweest over het bouwen.

[3:04:04] Het is een wet die gaat over bouwen en er moet veel meer gebouwd worden.

[3:04:08] Wat we niet echt hebben aangestipt is dat daar heel veel kapitaal voor nodig is.

[3:04:13] Nationaal kapitaal, maar ook internationaal kapitaal.

[3:04:17] En willen we dat internationaal kapitaal naar Nederland krijgen,

[3:04:21] en dan hebben we het toch over 400 miljard,

[3:04:24] 70 miljard als we het over de middenhuur specifiek hebben,

[3:04:27] dan moet daar vertrouwen zijn.

[3:04:29] Vertrouwen van partijen die willen investeren.

[3:04:31] En dat vertrouwen komt alleen maar als er een stabiel en goed investeringsklimaat is,

[3:04:36] waarbij we rust creëren, waar we saai beleid creëren,

[3:04:41] en waar er niet te veel knoppen zijn waar steeds aan gedraaid wordt.

[3:04:44] Dat zou ik u graag nog willen meegeven.

[3:04:46] Dank u wel. Mooi pleidooi voor saai beleid.

[3:04:49] Het woord is aan de heer Minas van de Neprom.

[3:04:53] Dank u wel, voorzitter.

[3:04:54] Voorzitter, deze wet heet Wet Versterking Regie Volkshuisvesting.

[3:04:59] Enerzijds betaalbaarheid, aan de andere kant versnelle procedures.

[3:05:03] Maar ik begon, of ik sloot mijn verhaal af over wie heeft de regie, op welk moment...

[3:05:08] en wat doet diegene?

[3:05:09] En mijn oproep zou zijn, regel alsjeblieft in deze wet nog...

[3:05:14] dat we die procedures gaan verkorten en dat daar waar bestuurlijke impasses ontstaan,

[3:05:18] dat de minister daadwerkelijk, niet in twee jaar waar mijn collega het over had,

[3:05:22] maar binnen zes weken een oordeel veldt, want we hebben al heel veel jaren verspild.

[3:05:28] En de marktomstandigheden veranderen dermate, onder andere macro-economisch de rente,

[3:05:32] waar u niks aan kan doen, maar wij ook niet,

[3:05:34] maar dat heeft wel invloed op uitvoering van bouwplannen.

[3:05:38] Dus zorg ervoor dat de regie bij die minister komt om snel een besluit te nemen.

[3:05:42] Het duurt veel te lang in dit land.

[3:05:44] Dank u wel.

[3:05:47] Dank u wel.

[3:05:48] Dan zijn we bij de bel.

[3:05:49] Dan komen we bij het einde van deze vergadering.

[3:05:52] Ik wil u als genodigde

[3:05:54] hartelijk danken voor uw komst

[3:05:56] naar onze Kamer en uw uitgebreide toelichting.

[3:05:59] Ik wil de mensen op de publieke tribune

[3:06:00] en thuis bedanken voor hun tijd

[3:06:02] en hun interesse. En de Kamerleden

[3:06:04] danken voor de goede vragen

[3:06:06] die er zijn geweest.

[3:06:08] Ik hoop allen dat dit helpt in het

[3:06:10] voeren van een goed debat met elkaar.

[3:06:12] Dank u wel.