Meer documenten
Commissie stelt plannen voor een Europees diploma voor
Vandaag stelt de Commissie drie initiatieven voor om de transnationale samenwerking tussen instellingen voor hoger onderwijs te bevorderen, met als uiteindelijk doel een Europees diploma te creëren. Een vrijwillig Europees diploma zou studenten en het hoger onderwijs ten goede komen. Het zou met name de leermobiliteit binnen de EU stimuleren en de transversale vaardigheden van studenten verbeteren. Het zou helpen om tegemoet te komen aan de vraag op de arbeidsmarkt en afgestudeerden aantrekkelijker te maken voor toekomstige werkgevers en tegelijkertijd studenten uit de hele wereld aan te trekken en het Europese concurrentievermogen te versterken.
De drie initiatieven pakken de juridische en administratieve belemmeringen aan voor partneruniversiteiten die gezamenlijke opleidingen opzetten op bachelor-, master- of doctoraatsniveau. De voorstellen bouwen voort op de institutionele autonomie en academische vrijheid van universiteiten. Zij eerbiedigen ten volle de bevoegdheden van de lidstaten en de regionale overheden op het gebied van hoger onderwijs.
Het pakket van vandaag omvat een mededeling over een blauwdruk voor een Europees diploma en twee voorstellen voor aanbevelingen van de Raad om de hogeronderwijssector te ondersteunen: een aanbeveling om de kwaliteitsborgingsprocessen en de automatische erkenning van kwalificaties in het hoger onderwijs te verbeteren, en een andere om academische loopbanen aantrekkelijker en duurzamer te maken.
Een blauwdruk voor een Europees diploma
De vandaag voorgestelde blauwdruk voor een Europees diploma effent de weg voor een nieuw type gezamenlijk programma, dat op vrijwillige basis op nationaal, regionaal of institutioneel niveau wordt uitgevoerd en gebaseerd is op een gemeenschappelijke reeks criteria die op Europees niveau zijn overeengekomen.
Een dergelijk Europees diploma zou de administratieve rompslomp verminderen en instellingen voor hoger onderwijs uit verschillende landen in staat stellen naadloos over de grenzen heen samen te werken en gezamenlijke programma's op te zetten.
In de mededeling wordt een concreet samenwerkingstraject voorgesteld tussen de EU-lidstaten en de hogeronderwijssector op weg naar de totstandbrenging van een Europees diploma dat automatisch in de hele EU wordt erkend. Gezien de diversiteit van de hogeronderwijsstelsels in Europa stelt de Commissie een geleidelijke aanpak voor de lidstaten in de richting van een Europees diploma voor, met twee mogelijke toegangspunten:
- Een voorbereidend Europees label: een label zou een sterk Europees merk vormen. Het label zou worden toegekend aan gezamenlijke studieprogramma's die aan de voorgestelde Europese criteria voldoen: de studenten ontvangen samen met hun gezamenlijke diploma een labelcertificaat met betrekking tot het Europees diploma.
- Een Europees diploma: dit nieuwe type kwalificatie zou gebaseerd zijn op de gemeenschappelijke criteria en in de nationale wetgeving worden verankerd. Het zou door meerdere universiteiten uit verschillende landen worden toegekend of eventueel door een Europese juridische entiteit die door dergelijke universiteiten is opgericht: de studenten krijgen een “Europees diploma” dat automatisch wordt erkend.
De Commissie zal de lidstaten bij het streven naar een Europees diploma begeleiden en ondersteunen aan de hand van een aantal concrete acties, waaronder een in 2025 op te zetten beleidslab voor een Europees diploma dat wordt ondersteund door het Erasmus+-programma, met als doel de lidstaten en het hoger onderwijs te betrekken bij het opstellen van richtsnoeren voor een Europees diploma.
In 2025 is de Commissie van plan in het kader van het Erasmus+-programma “projecten voor Europese diplomatrajecten” te lanceren om de lidstaten, samen met hun agentschappen voor accreditatie en kwaliteitsborging, universiteiten, studenten, economische en sociale partners, financiële stimulansen te bieden om het traject naar een Europees diploma te volgen.
Eenvoudigere en betere kwaliteitsborging en automatische erkenning van universitaire diploma's
In het voorstel van de Commissie voor een aanbeveling van de Raad over een Europees systeem voor kwaliteitsborging en erkenning in het hoger onderwijs worden de lidstaten en hogeronderwijsinstellingen verzocht hun processen en praktijken voor kwaliteitsborging te vereenvoudigen en te verbeteren. Dit zijn noodzakelijke voorwaarden om verantwoordingsplicht en vertrouwen te verwezenlijken en om de prestaties van universiteiten te verbeteren. De lidstaten worden verzocht maatregelen te nemen om instellingen voor hoger onderwijs in staat te stellen de programma's die zij aanbieden sneller aan de maatschappelijke behoeften aan te passen.
Deze aanbeveling zou een innovatief pedagogisch aanbod ondersteunen en ervoor zorgen dat instellingen voor hoger onderwijs transnationale programma's kunnen opzetten waarvan de kwaliteit verzekerd is en die in de hele EU automatisch worden erkend. Het Europees diploma zal afhangen van een sterke kwaliteitsborging en automatische erkenning.
Gelijke waardering van de verschillende rollen van academisch personeel
De voorgestelde aanbeveling van de Raad betreffende aantrekkelijke en duurzame loopbanen in het hoger onderwijs heeft tot doel personeel dat betrokken is bij grensoverschrijdend werk in het onderwijs en innovatieve onderwijsmethoden de erkenning en beloning te geven die zij verdienen. Zij bevat aanbevelingen om ervoor te zorgen dat de nationale hogeronderwijsstelsels iets doen aan de ongelijke erkenning van de verschillende rollen die het personeel naast onderzoek vervult, zoals onderwijs en investeringen in het mainstreamen van duurzame ontwikkeling. Zij moedigt de lidstaten ook aan om transnationale onderwijsactiviteiten te bevorderen.
Volgende stappen
Het pakket zal de komende maanden worden besproken met de Raad van de Europese Unie en de voornaamste belanghebbenden in het hoger onderwijs. De Commissie verzoekt de Raad, de lidstaten, universiteiten, studenten en economische en sociale partners samen te werken om het Europees diploma te verwezenlijken.
Achtergrond
In september 2020 werd in de mededeling van de Commissie “De Europese onderwijsruimte tegen 2025 tot stand brengen” gewezen op de noodzaak om de uitvoering van programma's voor het behalen van gezamenlijke diploma's van allianties voor hoger onderwijs te vergemakkelijken. Die mededeling werd het volgende jaar door de Raad goedgekeurd.
Het pakket van vandaag is door voorzitter Von der Leyen aangekondigd in haar toespraak over de Staat van de Unie 2023 en maakt deel uit van het werkprogramma van de Commissie voor 2024.
De blauwdruk voor een Europees diploma bouwt voort op zes proefprojecten van Erasmus+, waarbij meer dan 140 instellingen voor hoger onderwijs uit de hele EU betrokken zijn.